A Study of Faith and Rites Related to Spirit Houses of Thai Buddhists in Khok Pho District, Pattani Province

คติความเชื่อและพิธีกรรมในการตั้งศาลพระภูมิของชาวไทยพุทธ อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี

Authors

  • Aomchai Vongmonta Princess Galyani Vadhana Institute of Cultural Studies, Prince of Songkla University, Pattani Campus, Thailand
  • Banchar Sumrejkit Department of History, Faculty of Humanities and Social Sciences, Prince of Songkla University, Pattani Campus, Thailand

Keywords:

Faith, Rite, Spirit, Spirit House, คติความเชื่อ, พิธีกรรม, พระภูมิ, ศาลพระภูมิ

Abstract

          This research was conducted to study the historical background of the rites of setting up a spirit house and the faith which influenced in Khok Pho district, Pattani province.  Document data collection and interviews with the locals and folk intellectuals at Makrut, Bangkro, and Naket villages were utilized to obtain the process of setting up a spirit house.  The findings were as follows.

          The rites of setting up a spirit house influenced people’s way of life in different aspects.

  1. Social aspect: Concrete influences of the rites were not obviously witnessed. However, the morality of the householders was indirectly refined via the appropriate practice towards the spirit house.
  2. Educational aspect: The wisdom of setting up a spirit house should be inherited since the knowledge could be linked to different fields of study.
  3. Economic aspect: The rites of setting up a spirit house resulted in economic circulation. There were connections between buyers and sellers, householders and setting-up specialists, householders and votive offerings sellers, as well as sellers and agriculturists. 
  4. Environmental aspect: The people believed that the spirit house should be cleaned and the trees around the area should be protected so as to avoid punishment. The research suggestions included 1) the conservation and promotion of local wisdom regarding faith and the rites of setting up a spirit house, and 2) the promotion of exquisite designs of spirit houses by the Thai artists as another form of tourist attraction.

          Therefore, it is significant that to the villagers, a spirit house should be set up as it had direct spiritual influences on the residents in terms of their comfort, safety, and well-being.

References

แก้ว สุพรรโณ. (2543). ศาลพระภูมิ : เคล็ดวิธีและขอปฏิบัติอันจะก่อให้เกิดสิริมงคลแก่บ้านเรือน. กรุงเทพฯ: ไพลินบุคเน็ต.

จิรวรรณ บัวเผียน. (2538). ความเชื่อและพิธีกรรมเกี่ยวกับศาลพระภูมิของชาวบ้านอำเภอนาสาร จังหวัดสุราษฎร์ธานี (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, กรุงเทพฯ.

ดารารัตน์ เมตตาริกานนท์ และ สมศักดิ์ ศรีสันติสุข. (2559). การเปลี่ยนแปลงทางด้านเศรษฐกิจ การเมือง สังคมและวัฒนธรรมในหมู่บ้านอีสาน : ศึกษากรณีหมู่บ้านนาป่าหนาด (รายงานการวิจัย). ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ธีรพล สยามพันธ์. (2538). ความเชื่อและพิธีกรรม ในการทํานาของชาวบ้าน ตำบลควรมะพร้าว อำเภอเมือง จังหวัดพัทลุง (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, กรุงเทพฯ.

นารถฤดี วิวัตติกุล. (2542). การดํารงอยู่ร่วมกันของกลุ่มความเชื่อผีเจ้านายและกลุ่มความเชื่อผีเทวดา (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศิลปากร, กรุงเทพฯ.

ปนิธิ ศรีชัย. (2540). ความสัมพันธ์ระหว่างศาลเจ้ากับหมู่บ้านกรณีศึกษาชุมชนหมู่ 1 บ้านนา ตำบลโพรงมะเดื่อ อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศิลปากร, กรุงเทพฯ.

ประเวศ วะสี และคณะ. (2536). ภูมิปัญญาชาวบ้านกับการพัฒนาชนบท เล่ม 1. กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้งกรุ๊ป.

พงศ์ธร แสงวิภาค. (2520). ฟื้นฟูวัฒนธรรมไทย. มหาวิทยาลัยรามคำแหง คณะมนุษยศาสตร์. กรุงเทพฯ: โอ.เอส.พริ้น.เฮ้า.

พลูหลวง. (2547). โชคลาง สัญญาณ สังหรณ์ (รหัสวิทยา : พลังเร้นลับ). กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ.

พระฐิติภัทร์ ประสุ่มพั้ว. (2554). คติความเชื่อและพิธีกรรมเกี่ยวกับศาลพระภูมิของประชาชนเขตเทศบาล อำเภอเมือง จังหวัดเลย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย, เลย.

มณี พยอมยงค์. (2536). ความเชื่อของคนไทยในวัฒนธรรมพื้นบ้าน : คติความเชื่อ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ยศ สันติสมบัติ. (2542). ความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน. ภาควิชาสังคมและมานุษยวิทยา และศูนย์ศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. เชียงใหม่: นพบุรีการพิมพ์.

ว. จีนประดิษฐ์ (นามแฝง). (2534). พิธีการตั้งศาลพระภูมิและศาลทุกชนิด. กรุงเทพฯ: เจริญกิจ.

วงศ์ทิพย์ ปิณฑะสุต. (2513). พระภูมิเจ้าที่ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศิลปากร,นครปฐม.

สมพร รัตนบุรี. (2546). ภูมิปัญญาชาวบ้าน ด้านคติความเชื่อและพิธีกรรมในการตั้งศาลพระภูมิที่มีอิทธิพลต่อการดำรงชีวิตของประชาชน : กรณีศึกษาชุมชนวัดบางสะแกใน และชุมชนสามัคคีธรรม แขวงตลาดพลู เขตธนบุรี กรุงเทพฯ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). สถาบันราชภัฏธนบุรี, กรุงเทพฯ.

สุกัญญา จันทะสูน. (2538). ภูมิปัญญาชาวบ้านและกระบวนการถ่ายทอด : การศึกษา “พิธีเสนเรือน” ของลาวโซ่ง จังหวัดพิษณุโลก (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศิลปากร, กรุงเทพฯ.

Downloads

Published

2022-06-26

How to Cite

Vongmonta, A., & Sumrejkit, B. (2022). A Study of Faith and Rites Related to Spirit Houses of Thai Buddhists in Khok Pho District, Pattani Province: คติความเชื่อและพิธีกรรมในการตั้งศาลพระภูมิของชาวไทยพุทธ อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี. JOURNAL OF LANGUAGE, RELIGION AND CULTURE, 11(1), 271–293. Retrieved from https://so03.tci-thaijo.org/index.php/gshskku/article/view/256648

Issue

Section

บทความวิจัย