ประเภทและหมวดหมู่ความหมายของคำลักษณนามภาษาไทพวน: การศึกษาแนวอรรถศาสตร์ปริชาน

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประเภท และหมวดหมู่ความหมายของคำลักษณนามในภาษาไทพวนตามแนวอรรถศาสตร์ปริชานเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการพรรณนาวิเคราะห์ เครื่องมือที่ใช้คือรายการคำศัพท์ทดสอบและชุดคำถามนำทางเพื่อใช้เก็บข้อมูลภาคสนาม ผลการศึกษาพบคำลักษณนามในภาษาไทพวน 275 คำ นำมาวิเคราะห์ใน 3 ประเด็น ดังนี้ 

ประเภทของคำลักษณนามภาษาไทพวน แบ่งเป็น 1) คำลักษณนามที่ใช้กับคำนาม จำแนกเป็น 5 ประเภท ได้แก่ ความหมายเชิงชนิด ความหมายเป็นหน่วยวัด ความหมายเชิงการรับรู้ ความหมายตามอาการที่กระทำกับสิ่งที่กล่าวถึง และความหมายเกี่ยวกับการรวมกลุ่ม 2) คำลักษณนามที่ใช้กับคำกริยา จำแนกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ใช้กับอาการที่ไม่มีขอบเขตชัดเจน และใช้กับอาการที่มีขอบเขตชัดเจน

หมวดหมู่ความหมายของคำลักษณนามภาษาไทพวนเป็นการจัดโดยใช้เกณฑ์ความหมายพื้นฐานของสิ่งต่าง ๆ ก่อนที่จะขยายความหมายออกไปตามบริบทที่แตกต่าง แบ่งเป็น 8 หมวดหมู่ ได้แก่ สิ่งของ รูปร่างลักษณะ มนุษย์ สถานที่ พืช นามธรรม สัตว์ และยานพาหนะ

ความเป็นต้นแบบของคำลักษณนามภาษาไทพวน วิเคราะห์ตามแนวคิดว่าต้นแบบจะต้องมีคุณสมบัติของการเป็นคำลักษณนามอย่างแท้จริง มีการปรากฏใช้บ่อย สามารถประกอบคำศัพท์ที่ถูกขยายได้หลากหลาย ซึ่งคำลักษณนามที่ใช้กับคำนามที่มีความเป็นต้นแบบมากที่สุดคือ “อัน” และ
คำลักษณนามที่ใช้กับคำกริยาที่มีความเป็นต้นแบบมากที่สุดคือ “เทื่อ”