ปัญหาการกำหนดค่าทดแทนอสังริมทรัพย์ตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2562

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และเสนอแนะแนวทางการกำหนดค่าทดแทนทรัพย์สินที่ถูกเวนคืนตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2562 ได้แก่ การกำหนดค่าทดแทนที่ดิน การกำหนดค่าทดแทนต้นไม้ยืนต้นและผลผลิต และการกำหนดค่าทดแทนที่ดินที่ได้รับผลกระทบจากการถูกเวนคืนแต่มิได้ถูกเวนคืน โดยวิธีการศึกษาใช้รูปแบบการวิจัยเอกสาร โดยการเก็บรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดค่าทดแทนการเวนคืนทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ และศึกษาเปรียบเทียบกระบวนการกำหนดค่าทดแทนทรัพย์สินที่ถูกเวนคืนในต่างประเทศกับบทกฎหมายในปัจจุบันที่ยังมีเนื้อหาไม่ครอบคลุมความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการเวนคืน ซึ่งผลการวิจัยพบว่า การกำหนดค่าทดแทนอสังหาริมทรัพย์เพื่อการเวนคืนที่เหมาะสมนั้น รัฐจำเป็นต้องทำการชดใช้ค่าทดแทนให้แก่ผู้ถูกเวนคืนอย่างเป็นธรรม กล่าวคือ ต้องกำหนดกำหนดค่าทดแทนให้เหมาะสมและเพียงพอต่อความเสียหายที่รัฐได้ก่อขึ้น เพื่อให้ผู้ถูกเวนคืนมีสถานะที่ไม่ด้อยไปกว่าเดิมก่อนที่ทรัพย์สินจะถูกเวนคืนไป อย่างไรก็ตามจากการศึกษาพบว่า การกำหนดค่าทดแทนของประเทศไทย หน่วยงานต่าง ๆ ยังไม่สามารถใช้ดุลพินิจในการกำหนดค่าทดแทน ทั้งในส่วนของค่าทดแทนที่ดิน ทรัพย์สินอื่นนอกจากที่ดิน ตลอดจนสิทธิประโยชน์ต่าง ๆ ที่อาจสูญเสียไปจากการเวนคืนได้อย่างครบถ้วนและเหมาะสม นำมาซึ่งปัญหาการกำหนดค่าทดแทนที่ไม่เป็นธรรมเป็นจำนวนมากในปัจจุบัน