กระบวนการส่งเสริมการเรียนรู้การจัดการขยะเชิงพุทธบูรณาการ สำหรับวัดในจังหวัดปทุมธานี

Main Article Content

พระมหาเศรษฐวิชญ์ เสฏฺฐวิชฺโช (ถิระศรุตานันท์)
พระครูภาวนาวุฒิบัณฑิต
พระครูสังฆรักษ์จักรกฤษณ์ ภูริปญฺโญ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอกระบวนการส่งเสริมการเรียนรู้การจัดการขยะเชิงพุทธบูรณาการสำหรับวัดในจังหวัดปทุมธานี เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี ระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ดำเนินการวิจัย 4 ระยะ คือ 1) ศึกษาความต้องการจำเป็นความต้องการจำเป็นกระบวนการส่งเสริมการเรียนรู้การจัดการขยะ โดยสอบถามกลุ่มตัวอย่างพระภิกษุสามเณร 313 รูป 2) พัฒนากระบวนการ โดยสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 9 รูป/คน วิเคราะห์เนื้อหา ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา โดยผู้เชี่ยวชาญ 5 รูป/คน 3) ทดลองใช้กระบวนการ โดยการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการพระภิกษุ 30 รูป และ 4) ประเมินกระบวนการ โดยการประชุมสนทนากลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ 9 รูป/คน


ผลการวิจัยพบว่า การพัฒนากระบวนการส่งเสริมการเรียนรู้การจัดการขยะเชิงพุทธบูรณาการสำหรับวัดในจังหวัดปทุมธานี มี 4 องค์ประกอบ คือ 1) หลักการ มุ่งเน้นการสร้างจิตสำนึก ส่งเสริมการเรียนรู้การจัดการขยะด้วยสื่อการสอนผสมผสานทั้งภาพ วีดีโอ และเพลง บูรณาการหลักไตรสิกขาตามกระบวนการ เพื่อถ่ายทอดความรู้การจัดการขยะ 2) วัตถุประสงค์ (1) เพื่อเป็นแนวทางการส่งเสริมการเรียนรู้การจัดการขยะอย่างเป็นระบบ (2) เพื่อเป็นแนวทางให้วัดหรือชุมชนอื่นนำไปใช้ตามบริบทของสถานที่นั้น 3) การพัฒนาที่บูรณาการหลักไตรสิกขา 4) การประเมิน โดยการทดลองใช้กระบวนการส่งเสริมการเรียนรู้การจัดการขยะเชิงพุทธบูรณาการสำหรับวัดในจังหวัดปทุมธานี พบว่า โดยรวมผู้ร่วมประชุมเชิงปฏิบัติการพึงพอใจระดับมากที่สุด และผลการประเมินกระบวนการส่งเสริมการเรียนรู้การจัดการขยะเชิงพุทธบูรณาการสำหรับวัดในจังหวัดปทุมธานี พบว่า โดยรวมอยู่ระดับมากที่สุด สรุปองค์ความรู้การวิจัยเป็น “PST”

Article Details

How to Cite
เสฏฺฐวิชฺโช (ถิระศรุตานันท์) พ. ., พระครูภาวนาวุฒิบัณฑิต, & ภูริปญฺโญ พ. . (2025). กระบวนการส่งเสริมการเรียนรู้การจัดการขยะเชิงพุทธบูรณาการ สำหรับวัดในจังหวัดปทุมธานี. วารสารบวรสหการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์, 6(1), 18–31. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JOB_EHS/article/view/287060
บท
บทความวิจัย

References

กรมพัฒนาที่ดิน. (2564). การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและผลกระทบต่อเกษตรกรรมในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม. (2563). การจัดการขยะในวัดและชุมชน. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.

กระทรวงวัฒนธรรม. (2565). แนวทางการรักษาความสะอาดในวัด. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงวัฒนธรรม.

จันทร์ทิพย์ นาคบุตร. (2561). การใช้สื่อการเรียนรู้ผสมผสานเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ในชุมชน. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์, 10(2), 112-115.

ธนภัทร วิชญฤทธิ์. (2564). การจัดการขยะโดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบปฏิบัติการ. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2553). การศึกษาตามหลักพุทธธรรม. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิพุทธธรรม.

ศูนย์ศึกษาพัฒนาการจัดการสิ่งแวดล้อม. (2563). การส่งเสริมการแยกขยะในวัด. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์ศึกษาพัฒนาการจัดการสิ่งแวดล้อม.

สภากาชาดไทย. (2565). มลพิษทางอากาศและผลกระทบต่อสุขภาพในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: สภากาชาดไทย.

สมบูรณ์ ทองเหลือ. (2562). การประเมินผลการเรียนรู้เพื่อพัฒนากระบวนการจัดการศึกษาในชุมชน. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สมยศ ปัญญามาก และคณะ. (2566). การเสริมสร้างเครือข่ายการจัดการขยะโดยชุมชนเชิงพุทธบูรณาการ. ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สมศักดิ์ บุญปัญญา. (2562). ผลการใช้สื่อการสอนที่หลากหลายต่อการเรียนรู้ของนักเรียน. วารสารการศึกษา, 15(2), 23-35.

สำนักงานคณะกรรมการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2565). การจัดการขยะและเศรษฐกิจหมุนเวียนของประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: NESDC.

สำนักงานคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ. (2565). รายงานคุณภาพสิ่งแวดล้อม ปี 2565. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2564). การจัดการน้ำเสียในวัด. กรุงเทพมหานคร: สำนักพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2564). รายงานสถานการณ์การจัดการขยะในวัด. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.

สุภางค์ ภู่วัฒนกิจ. (2560). ผลการจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการเพื่อพัฒนาความเข้าใจและพฤติกรรมด้านสิ่งแวดล้อม. วารสารการศึกษาเพื่อสิ่งแวดล้อม, 12(1), 45-47.

แสงจันทร์ พรหมมณี. (2561). การพัฒนากระบวนการเรียนรู้โดยการแบ่งเนื้อหาเป็นโมดูล. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช.

Stufflebeam, D. L. (2001). Evaluation Checklists: Practical Tools for Guiding and Judging Evaluations. American Journal of Evaluation, 22(1), 71-79.