ความรับผิดทางอาญาและพระธรรมวินัยของพระภิกษุ: ศึกษากรณี พระภิกษุกระทำผิดฐานยักยอก

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับคุณธรรมทางกฎหมายของความผิดฐานยักยอกตามประมวลกฎหมายอาญาแห่งราชอาณาจักรไทยและพระธรรมวินัย 2) เพื่อศึกษาเปรียบเทียบโครงสร้างและองค์ประกอบของความผิดฐานยักยอกตามประมวลกฎหมายอาญาต่างประเทศ ประมวลกฎหมายอาญาแห่งราชอาณาจักรไทยและพระธรรมวินัย 3) เพื่อวิเคราะห์ความคล้ายคลึงและความแตกต่างกันของความผิดฐานยักยอกตามประมวลกฎหมายอาญาต่างประเทศ ประมวลกฎหมายอาญาแห่งราชอาณาจักรไทยและพระธรรมวินัย และ 4) เพื่อให้ได้ข้อสรุปและข้อเสนอแนะแนวทางการแก้ไขปรับปรุงประมวลกฎหมายอาญาและกฎหมายที่เกี่ยวข้องในการกระทำความผิดของพระภิกษุที่ประพฤติผิดฐานยักยอกตามประมวลกฎหมายอาญาแห่งราชอาณาจักรไทย เพื่อให้สอดคล้องกับพระธรรมวินัย การวิจัยในครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการศึกษาจากเอกสาร หนังสือตำราวิชาการ กฎหมายระหว่างประเทศ กฎหมายของต่างประเทศ กฎหมายไทย และพระสูตรต่างๆ ในพระพุทธศาสนาเถรวาท ทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหา การตีความหมาย และการสังเคราะห์

ผลการวิจัยพบว่า 1) คุณธรรมทางกฎหมายของความผิดฐานยักยอกตามประมวลกฎหมายอาญาแห่งราชอาณาจักรไทยและพระธรรมวินัย มีลักษณะเหมือนกันคือมุ่งคุ้มครองกรรมสิทธิ์ในทรัพย์เหมือนกัน ในขณะเดียวกัน ในทางพระธรรมวินัยมุ่งคุ้มครองพรหมจรรย์ของพระภิกษุในพระพุทธศาสนาเพื่อขจัดความมัวหมองที่จะเกิดขึ้นในหมู่แห่งพระสงฆ์ แต่ในทางกฎหมายอาญาซึ่งเป็นฝ่ายราชอาณาจักรต้องการคุ้มครองกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินของบุคคลอื่นและความสงบเรียบร้อยของสังคม 2) โครงสร้างและองค์ประกอบของความผิดฐานยักยอกตามประมวลกฎหมายอาญาต่างประเทศ ประมวลกฎหมายอาญาแห่งราชอาณาจักรไทยและพระธรรมวินัย มีโครงสร้างทางอาญาเหมือนกัน การครบองค์ประกอบที่กฎหมายบัญญัติโครงสร้างองค์ประกอบความผิด คือ องค์ประกอบภายนอก และองค์ประกอบภายใน 3) ความคล้ายคลึงและความแตกต่างกันของความผิดฐานยักยอกตามประมวลกฎหมายอาญาต่างประเทศ ประมวลกฎหมายอาญาแห่งราชอาณาจักรไทย และพระธรรมวินัย (1) ความคล้ายคลึงกันของความผิดฐานยักยอกตามประมวลกฎหมายอาญาของสหพันธ์สาธาณรัฐเยอรมนี กฎหมายอาญาของสาธารณรัฐฝรั่งเศส กฎหมายอาญาแห่งราชอาณาจักรไทย และพระธรรมวินัยข้อทุติยปาราชิก (2) ความแตกต่าง คือ ผู้กระทำความผิด มูลค่าทรัพย์ โทษ และคุณธรรมทางกฎหมายที่ต้องการคุ้มครอง และ 4) ข้อสรุปและข้อเสนอแนะแนวทางการแก้ไขปรับปรุงประมวลกฎหมายอาญาและกฎหมายที่เกี่ยวข้องในการกระทำความผิดของพระภิกษุที่ประพฤติผิดฐานยักยอกตามประมวลกฎหมายอาญาแห่งราชอาณาจักรไทย เพื่อให้สอดคล้องกับพระธรรมวินัย (1) ขอเสนอให้มีการแก้ไขเพิ่มเติม ประมวลกฎหมายอาญาแห่งราชอาณาจักรไทยเป็นมาตรา 352/1 (2) ขอเสนอแก้ไขเพิ่มเติม ประมวลกฎหมายอาญาแห่งราชอาณาจักรไทย ในมาตรา 356 (3) ขอเสนอแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2535 ในหมวดที่ 4 เรื่องนิคหกรรม และการสละสมณเพศ เป็นมาตรา 26 วรรค 2