กฎหมายต้นแบบว่าด้วยการขยายความรับผิดชอบของผู้ผลิตตลอดวงจรบรรจุภัณฑ์

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับบรรจุภัณฑ์ของไทย 2) ศึกษาหลักการ แนวคิดที่เกี่ยวข้องการขยายความรับผิดชอบของผู้ผลิตตลอดวงจรบรรจุภัณฑ์ 3) ศึกษากฎหมายสิ่งแวดล้อมระหว่างประเทศ กฎหมายต่างประเทศ และกฎหมายไทยที่เกี่ยวข้องการขยายความรับผิดชอบของผู้ผลิตตลอดวงจรบรรจุภัณฑ์ 4) เพื่อเสนอกฎหมายต้นแบบว่าด้วยการขยายความรับผิดชอบของผู้ผลิตตลอดวงจรบรรจุภัณฑ์ ด้วยการวิจัยเชิงคุณภาพ ได้แก่ การวิจัยเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึก การมีส่วนร่วมในการออกแบบกฎหมาย และการรับฟังความคิดเห็นร่างกฎหมาย ผลการวิจัยพบว่า ประเทศไทยยังไม่มีกฎหมายสำหรับการจัดการบรรจุภัณฑ์ที่มีประสิทธิภาพ ส่งผลให้เกิดมลพิษสิ่งแวดล้อมและคาร์บอนฟุตพรินต์ ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศจากการศึกษากฎหมายของสหภาพยุโรป สหพันธสาธารณรัฐเยอรมนี ราชอาณาจักรนอร์เวย์ และสาธารณรัฐสังคมเวียดนาม พบว่า ประเทศเหล่านี้ได้นำหลักการขยายความรับผิดชอบของผู้ผลิต หลักการขยายความรับผิดชอบของผู้บริโภค และหลักการประเมินวงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ ซึ่งเป็นหลักการสำคัญภายใต้นโยบายเศรษฐกิจหมุนเวียนมาใช้เป็นหลักการพื้นฐานในการตรากฎ หมายว่า ด้วยการขยายความรับผิดชอบของผู้ผลิตตลอดวงจรบรรจุภัณฑ์ข้อค้นพบของงานวิจัยนี้ คือ (ร่าง) พระราชบัญญัติบรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม พ.ศ. .... เพื่อเป็นกฎหมายต้นแบบที่นำไปสู่การพัฒนากฎหมายสิ่งแวดล้อม อีกทั้งยังเป็นกฎหมายที่สอดคล้องกับนโยบายเศรษฐกิจหมุนเวียนของประเทศไทย โดยมีโครงสร้างที่สำคัญ ได้แก่ การกำหนดให้ผู้ผลิตบรรจุภัณฑ์มีหน้าที่ต้องรับผิดชอบต่อคาร์บอนฟุตพรินต์ตลอดวงจรบรรจุภัณฑ์ของผู้ผลิต โดยมีองค์กรความรับผิดชอบของผู้ผลิตทำหน้าที่แทนผู้ผลิต และการส่งเสริมให้ผู้บริโภคมีส่วนร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการขยะบรรจุภัณฑ์ที่มีประสิทธิภาพ