การประยุกต์ใช้หลักสัปปายะ 7 เพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ

Main Article Content

พระปลัดณัฐพล มูลทอง
พระครูวิจิตรศีลาจาร .
พระครูโฆสิตวัฒนานุกูล .
สิทธิโชค ปาณะศรี

บทคัดย่อ

ปัจจุบันประเทศไทยได้เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ ทั้งนี้ เนื่องจากปัจจัยโครงสร้างประชากร เศรษฐกิจ สังคม การเมือง และความเจริญก้าวหน้าทางเทคโนโลยีได้เข้ามามีบทบาทต่อคุณภาพชีวิตของคนไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งคุณภาพชีวิตของสังคมผู้สูงอายุ ความเจริญก้าวหน้าทางด้านเศรษฐกิจและสังคม ทำให้โครงสร้างประชากรและชีวิตความอยู่ของคนไทยมีการเปลี่ยนแปลงไปตามด้วย คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ คือ การที่ผู้สูงอายุมีความพึงพอใจ ในการดำรงชีวิตประจำวันได้อย่างเหมาะสม 4 ด้าน คือ ด้านสุขภาพทางกาย ด้านจิตใจ ด้านสัมพันธภาพทางสังคม และด้านสิ่งแวดล้อม การนำหลักธรรมสัปปายะ 7 ซึ่งประกอบด้วย 1) อาวาสสัปปายะ ที่อยู่เป็นที่สบาย 2) โคจรสัปปายะ หมู่บ้านเป็นที่สบาย 3) ภัสสสัปปายะ คำพูดเป็นที่สบาย 4) ปุคฺคลสัปปายะ บุคคลเป็นที่สบาย 5) โภชนสัปปายะ อาหารเป็นที่สบาย 6) อุตุสัปปายะ อากาศเป็นที่สบาย และ 7) อิริยาปถสัปปายะ อิริยาบถเป็นที่สบาย มาประยุกต์ใช้ในชีวิตจริงของผู้สูงอายุ โดยเฉพาะอย่างยิ่งทั้งด้านร่างกายและจิตใจ ซึ่งเป็นด้านที่สำคัญสำหรับผู้สูงอายุ กล่าวคือ การนำเอาหลักธรรมมาใช้ในการดำเนินชีวิตของผู้สูงอายุ ซึ่งในการดำเนินชีวิตในแต่ละวันนั้น ต้องคำนึงถึงความสบาย ทั้ง 7 คือ การได้ที่อยู่ที่เหมาะสมสำหรับการพักผ่อน การท่องเที่ยวไปได้สะดวก การได้เจรจากับคนที่ต้องการ การมีเพื่อนคู่คิดช่วยเหลือเกื้อกูลกัน การมีอาหารที่ทานได้ไม่เบื่อ การมีอากาศหรือบรรยายกาศที่น่าอยู่ และการได้ทำการทอดกาย ไม่ว่าจะเป็นยืน เดิน นั่ง นอน ที่เหมาะสม จึงเป็นทางเลือกหนึ่งที่จะทำให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นในที่สุด

Article Details

How to Cite
มูลทอง พ. ., . พ., . พ., & ปาณะศรี ส. . (2025). การประยุกต์ใช้หลักสัปปายะ 7 เพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 12(1), 123–131. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JMND/article/view/283285
บท
บทความวิชาการ

References

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2552). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2552. เรียกใช้เมื่อ 25 มีนาคม 2567 จาก https://www.dop.go.th/download/statistics/knowledge_th_20161905135655_1.pdf

กัลยาณมิตร. (2560). การดูแลสุขภาพในพระไตรปิฎก. เรียกใช้เมื่อ 26 มีนาคม 2567 จาก https://kalyanamitra.org/th/article_detail.php?i=14391

ไทยรัฐออนไลน์. (2566). 10 อันดับ จังหวัดที่มีผู้สูงอายุมากที่สุดในประเทศไทย. เรียกใช้เมื่อ 25 มีนาคม 2567 จาก https://www.thairath.co.th/lifestyle/lifestyle45plus/2731867

นวรัตน์ ปัญจธนทรัพย์. (2563). การพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุที่ต้องพึ่งพาตนเองในเขตอำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี. ใน รายงานสืบเนื่องการประชุมวิชาการเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ ครั้งที่ 8 และระดับนานาชาติครั้งที่ 4 “งานวิจัยและนวัตกรรมเพื่อการพัฒนาสังคมให้ยั่งยืน”. มหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ ปยุตฺโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 12). เรียกใช้เมื่อ 25 มีนาคม 2567 จาก https://84000.org/tipitaka/dic/d_item.php?i=286

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ ปยุตฺโต). (2554). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ บริษัท สหธรรมิก จำกัด.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. (2560). 7 ความหมายที่แท้จริงของสัปปายะ. เรียกใช้เมื่อ 26 มีนาคม 2567 จาก https://www.thaihealth.or.th/7-ความหมายที่แท้จริงของ-2/

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2561). รายงานการสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2560. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.

สุมณฑา สุภาวิมล. (2565). การประยุกต์หลักสัปปุริสธรรมในการวางนโยบายผู้สูงอายุ. วารสารพุทธนวัตกรรมและการจัดการ, 5(2), 169-182.

สุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล และคณะ. (2545). แบบคัดกรองทางสุขภาพจิต: เครื่องชี้วัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกชุดย่อฉบับภาษาไทย. โครงการจัดทำโปรแกรมสำเร็จรูปในการสำรวจสุขภาพจิตในพื้นที่ ปี พ.ศ. 2545. เชียงใหม่: โรงพยาบาลสวนปรุง.