จารึกมอญโบราณสู่งานสร้างสรรค์ทางดุริยางคศิลป์ ดุริยบำบวง: ย้อนรอยอักษราจารึกเมืองละโว้

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เพื่อศึกษาวิเคราะห์จารึกภาษามอญโบราณที่ปรากฏในเมืองลพบุรีและสืบเนื่อง ผลการวิจัย พบว่า เมืองละโว้หรือเมืองลพบุรีในอดีตปรากฏร่องรอยหลักฐานการอาศัยอยู่ของมนุษย์ตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ ต่อมาเมื่อได้รับวัฒนธรรมจากภายนอก โดยเฉพาะวัฒนธรรมอินเดียที่เข้ามา ลพบุรีจึงมีการพัฒนาขึ้นมาเป็นรัฐที่มีวัฒนธรรมร่วมแบบทวารวดีในภาคกลางของประเทศไทย เช่น นครปฐม อู่ทอง คูบัว ฯลฯ โดยเฉพาะตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 12-14 ปรากฏชื่อในหลักฐานร่วมสมัยว่า ลวปุระ ทั้งนี้ ในบริเวณจังหวัดลพบุรียังปรากฏหลักฐานที่เป็นศิลาจารึกที่ใช้อักษรปัลลวะ ภาษาบาลี ภาษาสันสฤต และภาษามอญโบราณ เช่น จารึกซับจำปา จารึกเสาธรรมจักร ฯลฯ แสดงให้เห็นว่าเป็นชุมชนที่นับถือพระพุทธศาสนาและมีการใช้ภาษามอญเป็นภาษาราชการ โดยจารึกที่เป็นภาษาบาลีและมีเนื้อหาเหมือนกัน คือ จารึกเสาแปดเหลี่ยม 1 (ซับจำปา) และจารึกซับจำปา 4 ซึ่งประกอบด้วย ข้อความจากพระไตรปิฎกที่สำคัญ 4 ข้อ คือ คาถาเยธมฺมา คำพรรณนาถึงพระอริยสัจ 4 และพุทธอุทาน นำมาสู่งานสร้างสรรค์ทางดุริยางคศิลป์ ชุดดุริยบำบวง: ย้อนรอยอักษราจารึกเมืองละโว้ ประกอบด้วยทำนองอัตราจังหวะสองชั้น 4 เพลง ชื่อบทเพลงชุด ปฐมบทเยธมฺมา ประกอบด้วย เพลงเยธมฺมา เพลงญาณ 3 เพลงพุทธอุทาน 1 และเพลงพุทธอุทาน 2 บทเพลง ชุดนี้กำหนดอัตลักษณ์ทำนองเป็นเพลงไทยสำเนียงมอญเป็นหลัก กำหนดใช้บันไดเสียงทางกลางและเพียงออบน ดำเนินทำนองแบบกึ่งบังคับทาง ใช้การประสมวงโบราณคดีตามแนวทางของครูมนตรี ตราโมท เพลงสร้างสรรค์ชุดนี้ เป็นสื่อประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวให้กับจังหวัดลพบุรี ในงานเทศกาลสำคัญประจำปี