มาตรการเยียวยาผู้เสียหายจากการกระทำความผิดทางอาญา

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ทราบแนวคิดเกี่ยวกับมาตรการทางกฎหมายในการเยียวยาผู้เสียหายซึ่งตกเป็นเหยื่ออาชญากรรม 2) มาตรการทางกฎหมายของต่างประเทศและของประเทศไทย ในการเยียวยาผู้เสียหายซึ่งตกเป็นเหยื่ออาชญากรรม และข้อเสนอแนะในการวิจัย  เป็นการวิธีวิจัยเชิงคุณภาพจากการศึกษาเอกสาร ตำราทางกฎหมาย ผลการวิจัยพบว่า 1) การนำแนวคิดด้านสิทธิมนุษยชนในประเทศไทย ซึ่งเป็นเรื่องค่อนข้างใหม่ แนวคิดของกระบวนการยุติธรรม เป็นบ่อเกิดการดำเนินคดีอาญา และพระราชบัญญัติการรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่ พ.ศ. 2526 2) มาตรการทางกฎหมายของประเทศไทย ในการเยียวยาผู้เสียหายซึ่งตกเป็นเหยื่ออาชญากรรมเพื่อแก้ไขความผิดพลาดของกระบวนการยุติธรรมในประเทศไทย การรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่ จึงเป็นมาตรการที่นำมาใช้ในการเยียวยาความผิดพลาด นอกจากนี้ได้เกิดแนวคิดในการชดใช้ค่าทดแทนอันเป็นการเยียวยาให้แก่ผู้เสียหาย หรือเหยื่ออาชญากรรม ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 และพระราชบัญญัติค่าตอบแทนผู้เสียหาย ค่าทดแทนและค่าใช้จ่ายแก่จำเลยในคดีอาญา พ.ศ. 2544 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2559  ซึ่งเป็นการเยียวยาด้านตัวเงินเพียงอย่างเดียว เปรียบเทียบกับกฎหมายประเทศญี่ปุ่นเป็นการเยียวยาตัวเงิน และอื่น ๆ ที่ไม่ใช่ตัวเงิน โดยบัญญัติกฎหมายว่าด้วยการจ่ายเงินชดเชยแก่เหยื่ออาชญากรรม โดยจ่ายเงินทดแทนให้แก่ครอบครัวของเหยื่อกรณีที่เสียชีวิต หรือจ่ายค่าเสียหายให้แก่เหยื่อที่ได้รับบาดเจ็บ และถ้าการกระทำของเหยื่อไม่เป็นการละเมิดสิทธิขั้นพื้นฐาน และศักดิ์ศรีของผู้ต้องหา ผู้ที่ตกเป็นเหยื่อสามารถแสดงบทบาทที่เหมาะสมได้ทุกอย่างในทุกขั้นตอนของกระบวนการยุติธรรมได้ และ 3) ข้อเสนอแนะการวิจัย ควรนำกฎหมายของประเทศญี่ปุ่นมาเป็นแบบอย่างในการเยียวยาผู้เสียหายซึ่งตกเป็นเหยื่ออาชญากรรม