การเก็บเกี่ยวเมล็ดพันธุ์ฟ้าทะลายโจรสำหรับการเพาะขยายพันธุ์ ด้วยเมล็ด

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลการเก็บเกี่ยวเมล็ดพันธุ์ฟ้าทะลายโจรที่มีคุณภาพ โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงปริมาณ ในการเปรียบเทียบผลการเก็บเมล็ดพันธุ์ 2 วิธี ได้แก่ วิธีการเก็บเมล็ดพันธุ์จากฝักแก่และวิธีการตัดแต่งกิ่งที่มีฝักแก่ จากต้นพันธุ์ฟ้าทะลายโจรที่ได้จากการเพาะปลูก เป็นระยะเวลา 5 เดือน และอยู่ในช่วงที่เริ่มมีฝักแก่ พบว่าการเก็บเกี่ยวเมล็ดพันธุ์ด้วยวิธีการเก็บเมล็ดพันธุ์จากฝักแก่จำนวน 10 ชุด ชุดละ 500 กรัม พบว่า มีน้ำหนักเมล็ดพันธุ์เฉลี่ย 113.81 กรัมต่อชุด แบ่งเป็นเมล็ดพันธุ์ที่สมบูรณ์ 96.20 กรัม และเมล็ดพันธุ์ไม่สมบูรณ์ 17.61 กรัม คิดเป็นอัตราส่วน 5.46 : 1 เท่า มีความชื้น 8.43 % โดยมีน้ำหนักเปลือกแห้งเฉลี่ย 159.01 กรัมต่อชุด และวิธีการตัดแต่งกิ่งที่มีฝักแก่ จำนวน 3 ชุด ชุดละ 15 กิโลกรัม มีน้ำหนักเมล็ดพันธุ์เฉลี่ย 404.13 กรัมต่อชุด แบ่งเป็นเมล็ดพันธุ์ที่สมบูรณ์ 247.60 กรัม และเมล็ดพันธุ์ไม่สมบูรณ์ 156.53 กรัม คิดเป็นอัตราส่วน 1.58 : 1 เท่า มีความชื้น 7.54 % ผลการวิจัยพบว่าเมื่อวิเคราะห์ข้อดีข้อเสียทั้ง 2 วิธี วิธีการเก็บเมล็ดพันธุ์จากฝักแก่ได้เมล็ดพันธุ์สมบูรณ์มากกว่าเมล็ดพันธุ์ไม่สมบูรณ์ถึง 5.46 เท่า แต่ต้องใช้เวลาและกำลังคนจำนวนมากในการเก็บฝักแก่บนต้น และวิธีการเก็บเมล็ดพันธุ์จากการตัดแต่งกิ่งใช้ได้เมล็ดพันธุ์สมบูรณ์มากกว่าเมล็ดพันธุ์ไม่สมบูรณ์เพียง 1.58 เท่า ซึ่งเป็นวิธีการที่ใช้กำลังคนน้อยและใช้เวลาน้อย ทั้งนี้การเลือกใช้วิธีการเก็บเกี่ยวเมล็ดพันธุ์ ขึ้นอยู่กับความพร้อมและข้อจำกัดของเกษตรกรแต่ละรายที่ต้องการเก็บเมล็ดพันธุ์เพื่อใช้ในการเพาะปลูกในระดับครัวเรือนและเสริมสร้างรายได้จากการขายเมล็ดพันธุ์