สิทธิในการแก้ข้อกล่าวหาของเจ้าหน้าที่ของรัฐที่ตกเป็นผู้ถูกกล่าวหา : ศึกษากรณีคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (คณะกรรมการ ป.ป.ช.) มอบหมายให้พนักงานสอบสวนดำเนินการแทน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิเคราะห์สิทธิในการแก้ข้อกล่าวหาของเจ้าหน้าที่ของรัฐที่ตกเป็นผู้ถูกกล่าวหาซึ่งถูกดำเนินคดีโดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. และพนักงานสอบสวน และศึกษาเปรียบเทียบการรวบรวมพยานหลักฐาน และสิทธิแก้ข้อกล่าวหาของเจ้าหน้าที่ของรัฐที่ตกเป็นผู้ถูกกล่าวหาของประเทศฝรั่งเศส ญี่ปุ่น และรัฐนิวเซาท์เวลส์ ออสเตรเลีย นำมาเปรียบเทียบกับประเทศไทย เพื่อปรับปรุงให้เป็นธรรมแก่ผู้ถูกกล่าวหา โดยการศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพจากเอกสาร บทความ ตลอดจนสื่อสิ่งพิมพ์อิเล็กทรอนิกส์ที่เกี่ยวข้องกับการรวบรวมพยานหลักฐาน รวมทั้งสิทธิในการแก้ข้อกล่าวหาของเจ้าหน้าที่ของรัฐที่ถูกกล่าวหาว่าทุจริตต่อหน้าที่ซึ่งถูกดำเนินคดีโดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. พนักงานสอบสวน และของต่างประเทศ จากการศึกษาพบว่า การสอบสวนของพนักงานสอบสวนยังไม่สอดคล้องกับการไต่สวนของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ส่งผลให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับสิทธิในการแก้ข้อหา รวมทั้งสิทธิในการขอตรวจพยานหลักฐานในสำนวนก่อนชี้แจงแก้ข้อหา และผลการศึกษาตัวอย่างของต่างประเทศ พบว่า ประเทศฝรั่งเศสและญี่ปุ่นได้มีการรวบรวมพยานหลักฐานเช่นเดียวกับคดีอาญาทั่วไป ส่วนรัฐนิวเซาท์เวลส์ ออสเตรเลีย ได้มีคณะกรรมาธิการอิสระปราบปรามการทุจริตซึ่งทำงานคล้ายคลึงกับคณะกรรมการ ป.ป.ช. แต่การรวบรวมพยานหลักฐานจะสอดคล้องกับคดีอาญาทั่วไป ผลจากการวิจัยนี้จึงมีข้อเสนอแนะให้การรวบรวมพยานหลักฐานของพนักงานสอบสวนต้องมีหลักประกันสิทธิของผู้ถูกกล่าวหาไม่ต่ำกว่าหลักเกณฑ์การไต่สวนของคณะกรรมการ ป.ป.ช. โดยให้ผู้ถูกกล่าวหามีสิทธิแก้ข้อหาภายในระยะเวลาที่กำหนด มีสิทธิที่จะนำทนายความหรือผู้ที่ไว้วางใจไม่เกินสามคนเข้าฟังการชี้แจงแก้ข้อหา และก่อนการชี้แจงแก้ข้อหาผู้ถูกกล่าวหาอาจยื่นขอตรวจพยานหลักฐานในสำนวนได้