การเสริมสร้างความเป็นธรรมทางสังคมโดยกระบวนการยุติธรรมชุมชน : บทเรียนจากนานาประเทศ
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงแนวทางรวมถึงตัวอย่างของประเทศสกอตแลนด์และประเทศออสเตรเลียในการนำกระบวนการยุติธรรมชุมชนมาใช้ในการเสริมสร้างความเป็นธรรมทางสังคม เพื่อใช้เป็นองค์ความรู้ในการปรับปรุงและพัฒนาระบบงานยุติธรรมชุมชนของประเทศไทย โดยการศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพจากการวิจัยเอกสาร ตลอดจนข้อมูลทางสื่ออิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับระบบกระบวนการยุติธรรมชุมชนของประเทศสกอตแลนด์และประเทศออสเตรเลีย ผลการศึกษาพบว่า กระบวนการยุติธรรมชุมชนของประเทศสกอตแลนด์ได้รับการบัญญัติในรูปแบบของกฎหมายที่มีการกำหนดถึงแนวทางในการจัดตั้งหน่วยงานและองค์กรต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับระบบงานยุติธรรมชุมชนขึ้นเพื่อทำหน้าที่ในการบริหารจัดการระบบงานยุติธรรมชุมชนโดยเฉพาะ สำหรับในประเทศออสเตรเลียก็มีการกำหนดรูปแบบการดำเนินงานของยุติธรรมชุมชนให้อยู่ในรูปแบบของกฎหมายเช่นกัน โดยมุ่งเน้นไปที่การระงับข้อพิพาทด้วยวิธีการไกล่เกลี่ยและประนีประนอมยอมความ อันเป็นการกำหนดถึงวิธีในการระงับข้อพิพาทไว้ในกฎหมายอย่างชัดเจน ดังนั้น ในการดำเนินงานด้านยุติธรรมชุมชนของประเทศไทยจึงควรมีการวางรูปแบบในการดำเนินงาน การประสานความร่วมมือที่ชัดเจนดังเช่นรูปแบบของประเทศสกอตแลนด์ รวมถึงควรมีการระบุถึงแนวทางที่จะนำมาใช้ในการระงับข้อพิพาทโดยกระบวนการยุติธรรมชุมชนอย่างชัดเจนดังเช่นรูปแบบของประเทศออสเตรเลียเพื่อให้เกิดความชัดเจนในเรื่องของรูปแบบและขั้นตอนในการดำเนินงานด้านต่าง ๆ ทั้งยังเป็นการสร้างความตระหนักถึงการให้ความสำคัญต่อการจัดตั้งและยกระดับของกระบวนการยุติธรรมชุมชนขึ้นเพื่อให้เป็นที่รู้จักและได้รับการยอมรับในฐานะที่เป็นกระบวนการยุติธรรมรูปแบบหนึ่งที่แยกออกจากกระบวนการยุติธรรมกระแสหลัก
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กองพัฒนาข้อมูลและตัวชี้วัดสังคม. (2563). รายงานวิเคราะห์สถานการณ์ความยากจนและความเหลื่อมล้ำของประเทศไทย ปี 2563. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
กิตติพงษ์ กิตยารักษ์ และจุฑารัตน์ เอื้ออำนวย. (2550). ยุติธรรมชุมชน: บทบาทการอำนวยความยุติธรรมโดยชุมชนเพื่อชุมชน. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนงานวิจัย.
คณะกรรมการนักนิติศาสตร์สากลและมูลนิธิยุติธรรมเพื่อสันติภาพ. (2555). การเข้าถึงความยุติธรรมของผู้หญิง:สำรวจอุปสรรคและการเปลี่ยนแปลงที่จำเป็น ประเทศไทย. ใน รายงานการวิจัย. ทุนสนับสนุนจากโครงการของคณะกรรมการนักนิติศาสตร์สากลและมูลนิธิยุติธรรมเพื่อสันติภาพ.
วิชา มหาคุณ. (2530). การเผยแพร่ความรู้กฎหมายสู่ชนบท. วารสารดุลพาห, 34(4), 11-33.
สมยศ เชื้อไทย. (2561). นิติปรัชญา (Philosophy of Law). (พิมพ์ครั้งที่ 20). กรุงเทพมหานคร: วิญญูชน.
สัญญพงศ์ ลิ่มประเสริฐ และคณะ. (2562). ยุติธรรมชุมชน: กระบวนการยุติธรรมทางเลือกในสังคมไทย. งานประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิทยาลัยรังสิต ประจำปี 2562 (หน้า 1458-1474). ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยรังสิต .
อดินันท์ พรหมพันธ์ใจ. (2559). ปัญหาการพัฒนาประชาธิปไตยของรัฐราชการไทยในระบอบประชาธิปไตยครึ่งใบ (2523-2531). วารสารการเมืองการปกครอง, 6(2), 287-308.
อานนท์ ศรีบุญโรจน์ และหทัยกาญจน์ กำเหนิดเพชร. (2557). สิทธิในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมทางอาญาของผู้พิการทางสติปัญญา. วารสารวิทยาลัยราชสุดา, 10(13), 107-125.
Ansfield, B. (2020). The broken windows of the Bronx: Putting the theory in its place. American Quarterly, 72(1), 103-127.
Fagan, J. & Malkin, V. . (2003). Theorizing community justice through community courts. Fordham Urban Law Journal, 3(3), 897-953.
Hage, S. M. . (2005). Future considerations for fostering multicultural competence in mental health and educational settings: Social justice implications. Hoboken: Wiley.
Karp, D. . (1999). Community justice: Six challenges. Journal of Community Psychology, 26(6), 751-769.
Karp, D. R., & Clear, T. R. (2000). Community justice: A conceptual framework. In Boundaries changes in criminal justice organizations. Washington, DC: National Institute of Justice.
King, M. S. . (2008). Restorative Justice, Therapeutic Jurisprudence and the Rise of Emotionally Intelligent Justice. Melbourne University Law Review, 32(3), 1096-1126.
Kohen, M., G. (2019). Does general international law incorporate the concept of social justice? In Politakis, G. P., Kohiyama, T., & Lieby, T. (Eds.), ILO 100 Law for social justice (p 91-100). ใน International Labour Office.
Kurki, L. (2000). Restorative and community justice in the United States. Crime and Justice, 27(2000), 235–303.
Lanni, A. (2005). The future of community justice. Harvard Civil Rights-Civil Liberties Law Review, 40(2005), 359-405.
Obioha, P. U. . (2011). The Nature of justice. Journal of Social Sciences, 29(2), 183-192.
Rebellon, C. J. et al. (2015). Gender differences in criminal intent: examining the mediating influence of anticipated shaming. Deviant Behavior, 36(1), 17-41.
Roman, C. G. et al. (2006). Understanding community justice partnerships: Testing a conceptual framework and foundations for measurement. Washington, DC: National Institute of Justice.
Sites, P. . (1975). Control and constraint: An introduction to sociology. London: Macmillan Publishing.
Wilson, J. Q. & Kelling, G. L. . (1982). The police and neighborhood safety: Broken windows. The Atlantic Monthly, 1(3), 29-38.