สิทธิของพระภิกษุทางกฎหมายอาญา

Main Article Content

พระครูใบฎีกาทวีศักดิ์ ใต้ศรีโคตร
พระมหาประพันธ์ ไทยใหญ่
พระมหาสราวุธ โพธิ์ศรีขาม
พิทยพล กองพงษ์
พวงเพชร พลวิเศษ

บทคัดย่อ

พระภิกษุเป็นประชากรกลุ่มหนึ่งของประเทศ แต่ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาของประเทศไทยยังระบุสิทธิของพระภิกษุไว้ไม่ชัดเจนพอว่าพระภิกษุมีสิทธิพิเศษ และไม่มีบทบัญญัติตามกฎหมายของไทยที่ให้สิทธิประการต่าง ๆ แก่พระภิกษุไว้เฉพาะและเป็นระบบแต่อย่างใด ปรากฏก็เพียงในกระบวนการทางอาญาบางขั้นตอน เป็นหลักเกณฑ์ในการปฏิบัติต่อพระภิกษุที่ต้องหาคดีอาญา โดยการคำนึงถึงผลกระทบที่มีต่อสิทธิเสรีภาพของพระภิกษุเช่น การจับกุม การสอบสวน การฟ้องร้อง การพิจารณาพิพากษาคดี และการบังคับโทษในทางปฏิบัติมีปัญหาอยู่หลายขั้นตอน สังคมตะวันตกมีการตั้ง “ศาลศาสนา” มีอำนาจกว้างขวางสามารถแก้ไขปัญหาของประชาชนและของพระได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาเรื่องความเชื่อและศีลธรรม และมีอำนาจพิจารณาคดีที่เป็นความผิดต่อศาสนาทุกเรื่อง ความผิดที่กระทำการขัดต่อหลักสำคัญทางศาสนา ความผิดที่กระทำการอันเป็นปฏิปักษ์ต่อศาสนาอย่างร้ายแรง และ ความผิดที่ประพฤติผิดศีลธรรม สังคมอารยะถือกันว่าสิทธิและเสรีภาพเป็นสิ่งที่มนุษย์แต่ละคนจำเป็นต้องมี มนุษย์ใช้สิทธิและเสรีภาพเพื่อพัฒนาบุคลิกภาพของตนทั้งทางกายภาพและทางจิตใจเป็นคุณค่าสูงสุด องค์กรของรัฐไม่ว่าจะเป็นองค์กรผู้ใช้อำนาจนิติบัญญัติ องค์กรผู้ใช้อำนาจบริหาร หรือองค์กรผู้ใช้อำนาจตุลาการ จะต้องเคารพเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญในฐานะกฎหมายสูงสุด พระภิกษุทำผิดกฎหมายอาญาก็จะต้องดำเนินการตามกฎหมายที่ทางฝ่ายบ้านเมืองบัญญัติไว้ แต่พระภิกษุก็ต้องอยู่ภายใต้พระราชบัญญัติคณะสงฆ์อันเป็นกฎหมายที่บัญญัติไว้สำหรับดำเนินการกับพระภิกษุที่กระทำผิดกฎหมายอาญาด้วย ความผิดที่เกี่ยวข้องกับศาสนา ระเบียบ กฎเกณฑ์ เป็นการควบคุมพฤติกรรมของบุคคลในสังคมให้ปฏิบัติตามในทิศทางเดียวกัน

Article Details

How to Cite
ใต้ศรีโคตร พ. ., ไทยใหญ่ พ. ., โพธิ์ศรีขาม พ. ., กองพงษ์ พ. ., & พลวิเศษ พ. . (2022). สิทธิของพระภิกษุทางกฎหมายอาญา. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 9(2), 92–108. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JMND/article/view/258837
บท
บทความวิชาการ

References

เกียรติขจร วัจนะสวัสดี. (2549). คำอธิบายกฎหมายอาญาภาค 1. (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพมหานคร: จรรัชการพิมพ์.

แสวง อุดมศรี. (2530). การปกครองคณะสงฆ์ไทย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

กิตติวัฒน์ รัตนดิลก ณ ภูเก็ต. (2552). คู่มือศึกษาพื้นฐานวิชากฎหมายรัฐธรรมนูญ. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: เสมาธรรม.

บุญศรี มีวงศ์อุโฆษ. (2553). กฎหมายรัฐธรรมนูญ. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาวทยาลัยธรรมศาสตร์.

ประทีป ทับอัตตานนท์. (2548). กฎหมายอาญา ภาค 1 การใช้กฎหมายและความรับผิดทางอาญา. กรุงเทพมหานคร: พลสยามพริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง.

ปริศนา สมศักดิโยธิน. (2544). ความผิดเกี่ยวกับศาสนาตามประมวลกฎหมายอาญา: ศึกษากรณีการกระทำความผิดต่อพระพุทธศาสนา. ใน วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชานิติศาสตร์. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พระพรหมคุณากรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2555). นิติศาสตร์แนวพุทธ. (พิมพ์ครั้งที่ 13). กรุงเทพมหานคร: วิญญูชน.

รุจิระ บุนนาค. (22 มิถุนายน 2561). คดีอาญากับการสละสมณเพศ. หนังสือพิมพ์แนวหน้า, หน้า 14.

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. (2564). การจับ. เรียกใช้เมื่อ 19 ธันวาคม 2564 จาก https://th.wikipedia.org/wiki/

สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวขิรญาณวโรรส. (2500). หนังลือเรียนนักธรรมชั้นตรี วิชาวินัยมุข. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหามกุฎราชวิทยาลัย.

สมชาย บุญคงมาก และภูภณัช รัตนชัย. (2561). ปัญหาการสละสมณเพศของพระภิกษุตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505: ศึกษากรณีการใช้อำนาจดุลยพินิจของเจ้าหน้าที่ของรัฐในกระบวนการยุติธรรม. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ นายเรืออากาศ, 6(2561), 11-24.

สัมพันธ์ เสริมชีพ. (2543). คู่มือพระสงฆ์ไทย เจ้าอาวาสเป็นเจ้าพนักงานหรือไม่? กรุงเทพมหานคร: ส. เสริมมิตร.

สุนทร ณ รังษี. (2539). “การปกครองคณะสงฆ์: อดีต ปัจจุบัน อนาคต”. วารสารพุทธศาสน์ศึกษา, 3(3), 5-21.

อภิรัตน์ เพ็ชรศีริ. (2552). ทฤษฎีอาญา. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: วิญญูชน.