พุทธศาสนาเพื่อสังคม: บทบาทพระสงฆ์ด้านงานสาธารณสงเคราะห์ กรณีศึกษาพระราชธรรมนิเทศ (พระพยอม กลฺยาโณ) วัดสวนแก้ว จังหวัดนนทบุรี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาท แนวคิด และรูปแบบการดำเนินงานด้านสาธารณสงเคราะห์ของพระราชธรรมนิเทศ วัดสวนแก้ว จังหวัดนนทบุรี ภายใต้กรอบการดำเนินงานด้านสาธารณสงเคราะห์ของมหาเถรสมาคม และแนวทางการพัฒนางานสาธารณสงเคราะห์วิถีพุทธสู่ความยั่งยืน ใช้วิธีการศึกษาเชิงคุณภาพ ด้วยการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกกลุ่มประชากรเป้าหมายจำนวน 5 คน ได้แก่ 1) พระราชธรรมนิเทศ (พยอม กลฺยาโณ) 2) สมพร (นามสมมติ) 3) สิรี (นามสมมติ) 4) วิไล (นามสมมติ) และ 5) เดชา (นามสมมติ) วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เชิงบรรยายและการวิเคราะห์เชิงบริบทของเนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า 1) บทบาทงานสาธารณสงเคราะห์ของพระราชธรรมนิเทศมีทั้งรูปแบบการสงเคราะห์ เกื้อกูล พัฒนาและบูรณาการ เพื่อเผยแผ่ศีลธรรมในศาสนาและส่งเสริมให้คนดีมีสัมมาชีพ 2) แนวคิดและรูปแบบการดำเนินงานสาธารณสงเคราะห์ภายใต้กรอบที่มหาเถรสมาคมกำหนดไว้ พบว่าการดำเนินงานของพระราชธรรมนิเทศมุ่งไปที่งาน สาธารณสงเคราะห์ในเชิงการพัฒนาผ่านแนวคิดหลัก 3 ประการ ได้แก่ การสร้างคน สร้างงาน และสร้างอาชีพ เพื่อสร้างสังคมอยู่ดีมีสุข โดยประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาท 4 ผ่านกุศโลบายต่าง ๆ 3) แนวทางการพัฒนางานสาธารณสงเคราะห์วิถีพุทธสู่ความยั่งยืน พบว่าพระราชธรรมนิเทศมีจุดเด่นในการดำเนินงานด้านการพัฒนากิจกรรมด้วยการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการพัฒนากิจกรรมงานสาธารณสงเคราะห์ให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงและตอบสนองต่อการแก้ปัญหาสังคม ข้อเสนอแนะในการวิจัยคือ ควรพัฒนาระบบการถ่ายโอนองค์ความรู้ ส่งเสริมให้พระสงฆ์สามเณรเข้ามามีส่วนร่วมในการขับเคลื่อนงาน รวมทั้งเสริมสร้างกระบวนการทำงานกลุ่มให้มากขึ้น
Article Details
เอกสารอ้างอิง
เดชา (นามสมมติ). (12 กุมภาพันธ์ 2563). บทบาทการทำงานด้านสาธารณสงเคราะห์ของพระราชธรรมนิเทศ. (พิรญาณ์ แสงปัญญา, ผู้สัมภาษณ์)
พระใบฎีกาสมคิด นาถสีโล และคณะ. (2561). บทบาทของพระสังฆาธิการในการช่วยเหลือเกื้อกูลประชาชน อำเภอวังทรายพูน จังหวัดพิจิตร. วารสารสังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 7(2 ฉบับพิเศษ), 265-274.
พระมหาอนุชา สิริวณฺโณ (พละกุล). (2556). การศึกษาพระสงฆ์กับการพัฒนาท้องถิ่น : กรณีศึกษาวัดเทพปูรณาราม ตำบลท่าพระ อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารการพัฒนาสังคม. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
พระราชธรรมนิเทศ (พระพยอม กลฺยาโณ). (20 กันยายน 2562). บทบาทการทำงานด้านสาธารณสงเคราะห์. (พิรญาณ์ แสงปัญญา, ผู้สัมภาษณ์)
พระอรุณเมธี พุทธิภัทรานนท์ และนรินทร์ชัย พัฒนพงศา. (2558). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการพัฒนาชุมชนบนพื้นที่สูงของโครงการพระธรรมจาริกในพื้นที่ภาคเหนือ. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์น, 8(2), 113-127.
พินิจ ลาภธนานนท์. (2562). อดีต ปัจจุบัน และอนาคตงานสาธารณสงเคราะห์วิถีพุทธของคณะสงฆ์ไทย. (พิมพ์ครั้งที่ 1). นนทบุรี: นิติธรรมการพิมพ์.
วิไล (นามสมมติ). (9 มิถุนายน 2562). บทบาทการทำงานด้านสาธารณสงเคราะห์ของพระราชธรรมนิเทศ. (พิรญาณ์ แสงปัญญา, ผู้สัมภาษณ์)
สมพร (นามสมมติ). (9 มิถุนายน 2562). บทบาทการทำงานด้านสาธารณสงเคราะห์. (พิรญาณ์ แสงปัญญา, ผู้สัมภาษณ์)
สำนักข่าวไทย. (2563). บทบาทพระพุทธศาสนากับการเป็นที่พึ่ง ช่วงโควิด - 19. เรียกใช้เมื่อ 5 พฤษภาคม 2563 จาก https://www.mcot.net/viewtna/5e99bcece3 f8e40af142f6b7
สำนักข่าวไทยโพสต์. (2563). วธ.ร่วมตั้งโรงทานสู้พิษโควิดตามพระบัญชาสมเด็จพระสังฆราช. เรียกใช้เมื่อ 5 พฤษภาคม 2563 จาก https://www.thaipost.net/main/detail/ 61500
สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ. (2563). “ธรรมนูญสงฆ์” รวมพลังชุมชน พระ วัดทั่วไทย ต้านภัยโควิด19. เรียกใช้เมื่อ 5 พฤษภาคม 2563 จาก https://www.national health.or.th/node/3093
สิงห์คำ อินทะมีไชย. (2561). บทบาทของพระพุทธิญาณมุนีในการบริหารจัดการวัดให้เป็นศูนย์กลางชุมชนบ้าน สบคำ ตำบลเวียง อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย. วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา, 9(2), 82-83.
สิรี (นามสมมติ). (9 มิถุนายน 2563). บทบาทการทำงานด้านสาธารณสงเคราะห์ของพระราชธรรมนิเทศ. (พิรญาณ์ แสงปัญญา, ผู้สัมภาษณ์)
สุริยนต์ น้อยสงวน. (2560). รูปแบบการปฏิบัติงานสาธารณสงเคราะห์ของคณะสงฆ์ในจังหวัดศรีสะเกษ. ใน ดุษฎีนิพนธ์ศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
