ปัจจัยเชิงสาเหตุที่ส่งผลต่อความได้เปรียบทางการแข่งขันและผลการดำเนินธุรกิจ ของโรงงานอุตสาหกรรมในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์อิทธิพลของปัจจัยเชิงสาเหตุ ได้แก่ ความสามารถ
ในการสร้างนวัตกรรม (IC) การจัดการห่วงโซ่อุปทานเชิงกลยุทธ์ (SSCM) และความคล่องตัวขององค์กร (OA) ที่ส่งผลต่อความได้เปรียบทางการแข่งขัน (CA) และผลการดำเนินงานธุรกิจ (BP) ของโรงงานอุตสาหกรรมในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย การวิจัยเก็บข้อมูลจากผู้บริหารหรือผู้จัดการโรงงานอุตสาหกรรม 440 ราย และวิเคราะห์สมการโครงสร้าง (SEM) ผลการวิเคราะห์พบว่า โมเดลมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ (x^2= 326.48, df = 176, p = 0.057, CFI = 0.95, GFI = 0.95, AGFI = 0.94, RMSEA = 0.05 และ SRMR = 0.04) ผลการศึกษาพบว่า ความสามารถในการสร้างนวัตกรรม การจัดการห่วงโซ่อุปทานเชิงกลยุทธ์ ความคล่องตัวขององค์กร มีอิทธิพลทางตรงต่อความได้เปรียบทางการแข่งขัน โดยทั้ง 3 ปัจจัยดังกล่าวยังมีอิทธิทางอ้อมต่อผลการดำเนินงานธุรกิจผ่านความได้เปรียบทางการแข่งขัน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ผลการวิจัยเน้นย้ำถึงความสำคัญของการพัฒนาความสามารถทั้ง 3 ด้าน เพื่อสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขันและยกระดับผลการดำเนินงานในอุตสาหกรรมการผลิต โดยเฉพาะในบริบทของภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย ซึ่งสามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการกำหนดกลยุทธ์การบริหารจัดการสำหรับผู้ประกอบการในภูมิภาคนี้
Downloads
Article Details
รูปแบบการอ้างอิง
ประเภทบทความ
บทความวิจัย (Research Articles)
Copyright & License
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารการบริหารการปกครองและนวัตกรรมท้องถิ่น
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
วิชิต อู่อ้น. (2550). การวิจัยและสืบค้นข้อมูลทางธุรกิจ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยศรีปทุม.
สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม. (2024). รายงานสถานการณ์อุตสาหกรรมภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประจำปี 2567. กระทรวงอุตสาหกรรม.
สุภมาส อังศุโชติ. (2554). สถิติวิเคราะห์สำหรับการวิจัยทางสังคมศาสตร์และพฤติกรรมศาสตร์: เทคนิคการใช้โปรแกรม LISREL. กรุงเทพฯ: เจริญดีมั่นคงการพิมพ์.
Barney, J. (1991). Firm resources and sustained competitive advantage. Journal of Management, 17(1), 99–120.
Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming. New York: Taylor & Francis Group.
Carter, C. R., & Rogers, D. S. (2008). A framework of sustainable supply chain management: Moving toward new theory. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 38(5), 360–387.
Chavez, R., Yu, W., Feng, M., & Wiengarten, F. (2016). The effect of customer-centric green supply chain management on operational performance and customer satisfaction. Business Strategy and the Environment, 25(3), 205–220.
Christopher, M. (2016). Logistics and supply chain management: Logistics & supply chain management. London: Pearson.
Christopher, M. (2022). Logistics and supply chain management. London: Pearson.
Clark, K. B. (1991). Product development performance: Strategy, organization, and management in the world auto industry. Boston: Harvard Business School Press.
Cohen, W. M., & Levinthal, D. A. (1990). Absorptive capacity: A new perspective on learning and innovation. Administrative Science Quarterly, 35(1), 128–152.
Damanpour, F. (1991). Organizational innovation: A meta-analysis of effects of determinants and moderators. Academy of Management Journal, 34(3), 555–590.
Dess, G. G., & Picken, J. C. (2000). Changing roles: Leadership in the 21st century. Organizational Dynamics, 28(3), 18–34.
Dove, R. (2002). Response ability: The language, structure, and culture of the agile enterprise. John Wiley & Sons.
El Nsour, J. A. (2021). Investigating the impact of organizational agility on the competitive advantage. Journal of Governance and Regulation, 10(1).
Etzkowitz, H., & Leydesdorff, L. (2000). The dynamics of innovation: From national systems and “Mode 2” to a triple helix of university–industry–government relations. Research Policy, 29(2), 109–123.
Farida, I., & Setiawan, D. (2022). Business strategies and competitive advantage: The role of performance and innovation. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 8(3), 163.
Frohlich, M. T., & Westbrook, R. (2001). Arcs of integration: An international study of supply chain strategies. Journal of Operations Management, 19(2), 185–200.
Golicic, S. L., & Smith, C. D. (2013). A meta‐analysis of environmentally sustainable supply chain management practices and firm performance. Journal of Supply Chain Management, 49(2), 78–95.
GS, A., Kurniasih, N., Reni, A., Istanti, E., Zuhroh, D., & Qomariah, N. (2019). The effect of business sphere on competitive advantage and business performance of SMEs. Management Science Letters, 9(8), 1153–1160.
Gunasekaran, A., & Ngai, E. W. (2004). Information systems in supply chain integration and management. European Journal of Operational Research, 159(2), 269–295.
Gunasekaran, A., & Ngai, E. W. (2012). The future of operations management: An outlook and analysis. International Journal of Production Economics, 135(2), 687–701.
Hair, J. F., et al. (2006). Multivariate data analysis (6th ed.). New Jersey: Pearson Prentice Hall.
Hayes, R. H., & Wheelwright, S. C. (1984). Restoring our competitive edge: Competing through manufacturing. New York: John Wiley & Sons.
Hult, G. T. M., Hurley, R. F., & Knight, G. A. (2004). Innovativeness: Its antecedents and impact on business performance. Industrial Marketing Management, 33(5), 429–438.
Kaleka, A., & Morgan, N. A. (2017). Which competitive advantage(s)? Competitive advantage–market performance relationships in international markets. Journal of International Marketing, 25(4), 25–49.
Lambert, D. M., Knemeyer, A. M., & Gardner, J. T. (2004). Supply chain partnerships: Model validation and implementation. Journal of Business Logistics, 25(2), 21–42.
Li, S., Ragu-Nathan, B., Ragu-Nathan, T. S., & Rao, S. S. (2006). The impact of supply chain management practices on competitive advantage and organizational performance. Omega, 34(2), 107–124.
Liu, H. M., & Yang, H. F. (2020). Network resource meets organizational agility: Creating an idiosyncratic competitive advantage for SMEs. Management Decision, 58(1), 58–75.
Lovely, L., Ottemoesoe, R. S. D., & Devie, D. (2021). Information technology capabilities, organizational agility, and competitive advantage: A study of micro, small, and medium enterprises in Indonesia. Petra International Journal of Business Studies, 4(2), 131–141.
Lu, Y., & Ramamurthy, K. (2011). Understanding the link between information technology capability and organizational agility: An empirical examination. MIS Quarterly, 931–954.
Ma, H. (2000). Competitive advantage and firm performance. Competitiveness Review: An International Business Journal, 10(2), 15–32.
Malaviya, P., & Wadhwa, S. (2005). Innovation management in organizational context: An empirical study. Global Journal of Flexible Systems Management, 6(2), 1–14.
Medeiros, M. M. D., & Maçada, A. C. G. (2022). Competitive advantage of data-driven analytical capabilities: The role of big data visualization and of organizational agility. Management Decision, 60(4), 953–975.
Musa, S., & Enggarsyah, D. T. (2024). Absorptive capacity, organizational creativity, organizational agility, organizational resilience and competitive advantage in disruptive environments. Journal of Strategy and Management.
Ngai, E. W., Chau, D. C., & Chan, T. L. (2011). Information technology, operational, and management competencies for supply chain agility: Findings from case studies. Journal of Strategic Information Systems, 20(3), 232–249.
Ngai, E. W., Tao, S. S., & Moon, K. K. (2015). Social media research: Theories, constructs, and conceptual frameworks. International Journal of Information Management, 35(1), 33–44.
Papadopoulos, T., Gunasekaran, A., Dubey, R., Altay, N., Childe, S. J., & Fosso Wamba, S. (2017). The role of Big Data in explaining disaster resilience in supply chains for sustainability. Journal of Cleaner Production, 142(1), 1108–1118.
Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., & Podsakoff, N. P. (2012). Sources of method bias in social science research and recommendations on how to control it. Annual Review of Psychology, 63, 539–569.
Porter, M. E. (1985). Competitive advantage: Creating and sustaining superior performance. New York: Free Press.
Porter, M. E. (2008). The five competitive forces that shape strategy. Harvard Business Review, 86(1), 25–40.
Prajogo, D., & Olhager, J. (2012). Supply chain integration and performance: The effects of long-term relationships, information technology and sharing, and logistics integration. International Journal of Production Economics, 135(1), 514–522.
Prajogo, D., & Olhager, J. (2012). (duplicate removed; citation retained above)
Ravichandran, T. (2018). Exploring the relationships between IT competence, innovation capacity and organizational agility. Journal of Strategic Information Systems, 27(1), 22–42.
Ravichandran, T., & Lertwongsatien, C. (2005). Effect of information systems resources and capabilities on firm performance: A resource-based perspective. Journal of Management Information Systems, 21(4), 237–276.
Roth, A. V. (1996). Achieving strategic agility through economies of knowledge. Planning Review, 24(2), 30–36.
Sambamurthy, V., Bharadwaj, A., & Grover, V. (2003). Shaping agility through digital options: Reconceptualizing the role of information technology in contemporary firms. MIS Quarterly, 27(2), 237–263.
Sari, R. S., Ginting, S., & Audina, R. (2022). The effect of digital transformation, market orientation, and organizational agility on business performance with competitive advantage as mediation variable. Asia Pacific Journal of Management and Education (APJME), 5(1), 19–28.
Schniederjans, D. G., Curado, C., & Khalajhedayati, M. (2020). Supply chain digitisation trends: An integration of knowledge management. International Journal of Production Economics, 220, 107439.
Schoemaker, P. J. H., & Amit, R. (1994). Investment in strategic assets: Industry and firm-level perspectives. In P. Shrivastava, A. S. Huff, & J. E. Dutton (Eds.), Advances in strategic management: Volume 10A (pp. 3–33). Greenwich, CT: JAI Press.
Setiawan, A., Wibowo, A., & Asbari, M. (2022). Competitive advantage analysis: How innovation capability, organizational learning and supply chain management impact? International Journal of Social and Management Studies, 3(3), 72–88.
Shin, N., & Park, S. (2019). Role of fairness, agility, and collaboration in supply chain performance in South Korea: A culture perspective. Sustainability, 11(15), 4009.
Sirmon, D. G., Hitt, M. A., & Ireland, R. D. (2007). Managing firm resources in dynamic environments to create value: Looking inside the black box. Academy of Management Review, 32(1), 273–292.
Sok, P., Snell, L., Lee, W. J., & Sok, K. (2017). Linking entrepreneurial orientation and small service firm performance through marketing resources and marketing capability. Journal of Service Theory and Practice, 27(1), 231–249.
Soltani, Z., Zareie, B., Milani, F. S., & Navimipour, N. J. (2018). The impact of the customer relationship management on the organization performance. Journal of High Technology Management Research, 29(2), 237–246.
Sutduean, J., Singsa, A., & Suphawan, D. (2019). The mediating effect of supply chain agility on the relationship between information technology, supply chain integration, and firm performance. International Journal of Supply Chain Management, 8(3), 247–258.
Teece, D. J., Pisano, G., & Shuen, A. (1997). Dynamic capabilities and strategic management. Strategic Management Journal, 18(7), 509–533.
Teece, D. J. (2007). Explicating dynamic capabilities: The nature and microfoundations of (sustainable) enterprise performance. Strategic Management Journal, 28(13), 1319–1350.
Ting, C. T. (2021). Effects of supply chain capabilities on competitive advantage of firms: Moderating role of Industry 4.0 technologies. Benchmarking: An International Journal, 28(6), 1932–1957.
Tuan, L. T. (2022). Leveraging green innovation strategy and green dynamic capabilities to enhance the green corporate social responsibility–Corporate sustainability relationship: The moderating role of perceived environmental turbulence. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 29(4), 993–1006.
Vial, G. (2021). Understanding digital transformation: A review and a research agenda. The Journal of Strategic Information Systems, 30(2), 101–123.
Wamba, S. F., Gunasekaran, A., Dubey, R., & Ngai, E. W. (2018). Big data analytics and firm performance: Effects of dynamic capabilities. Journal of Business Research, 70, 356–365.
Yayla, A. A., & Hu, Q. (2014). The impact of IT-business strategic alignment on firm performance in a developing country setting: Exploring moderating roles of environmental uncertainty and strategic orientation. European Journal of Information Systems, 23(4), 371–386.
Zhou, K. Z., & Li, C. B. (2012). How knowledge affects radical innovation: Knowledge base, market knowledge acquisition, and internal knowledge sharing. Strategic Management Journal, 33(9), 1090–1102.
