ความเชื่อมโยงพระพุทธศาสนาในภูมิภาคลุ่มน้ำโขง

บทคัดย่อ

          แม่น้ำโขงเป็นแม่น้ำสายสำคัญของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีต้นกำเนิดมาจากการละลายของหิมะบริเวณที่ราบสูงตอนเหนือของทิเบตและบริเวณมณฑลชิงไห่ของประเทศจีน ชาวจีนเรียกแม่น้ำโขงว่า “แม่น้ำหลานชางเจียง” (Lancang Jiang) ซึ่งไหลผ่านภูเขาและที่ราบสูงในประเทศจีน ผ่านมณฑลยูนนานเข้าสู่ประเทศลาว เมียนมาร์ไทย กัมพูชาและไหลลงทะเลจีนใต้ที่เวียดนามลุ่มแม่น้ำโขงแบ่งพื้นที่ออกเป็น 2ส่วน คือ ลุ่มน้ำโขงตอนบน (Upper Mekong Basin)เริ่มตั้งแต่ต้นกำเนิดของแม่น้ำโขงในประเทศจีนและลุ่มน้ำโขงตอนล่าง (Lower Mekong Basin) เริ่มตั้งแต่มณฑลยูนนานในประเทศจีนไหลผ่านเมียนมาร์ ไทย ลาว กัมพูชา และเวียดนาม ก่อนลงสู่ทะเลจีนใต้ภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขงตอนใต้เป็นพื้นที่ที่มีความหลากหลายทางชีวภาพประชากรกว่า300ล้านคนในภูมิภาคนี้ ต่างพึ่งพาอาศัยระบบธรรมชาตินี้โดยตรงในเรื่องของความมั่นคงทางอาหาร วิถีชีวิต และประเพณีวัฒนธรรม

          การที่ภูมิภาคลุ่มน้ำโขงตอนล่างตั้งอยู่ระหว่างแหล่งอารยธรรมใหญ่ 2 แห่งคือ จีนทางตอนเหนือและอินเดียทางตะวันตก ทำให้เกิดการผสมผสานเชื่อมโยงทางวัฒนธรรม โดยเฉพาะศาสนาพุทธในภูมิภาคขึ้นเมื่อพระเจ้าอโศกมหาราชได้ส่งพระโสณเถระกับพระอุตตรเถระ เป็นสมณฑูตมาเผยแพร่พระพุทธศาสนาในสุวรรณภูมิ ต่อมาเมื่อพระพุทธศาสนาในประเทศอินเดียเจริญสุดขีดได้มีการเดินทางไปศึกษาพุทธธรรมที่อินเดียกันอย่างต่อเนื่องและได้นำพระธรรมมาเผยแผ่ในภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขงตอนใต้ ทำให้กษัตริย์ผู้ครองอาณาจักรต่าง ๆ ในภูมิภาคลุ่มน้ำโขงตอนล่าง มีพระราชศรัทธาเลื่อมใสในพระพุทธศาสนายอมรับนับถือศาสนาพุทธไว้เป็นศาสนาประจำชาติ จนกลายเป็นวัฒนธรรม ประเพณีพุทธ ที่ก่อให้เกิดความคล้ายกันของคนในภูมิภาคและทำให้ศาสนาพุทธเป็นศาสนาประจำภูมิภาคลุ่มน้ำโขงตอนล่างได้จนถึงปัจจุบัน