การเสริมสร้างการมีส่วนร่วมในการพัฒนาศักยภาพแหล่งน้ำอย่างยั่งยืน ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและชุมชนในพื้นที่ต้นน้ำแม่กลอง จังหวัดกาญจนบุรี

ผู้แต่ง

  • อารญา สุขหอม
  • จรัสพล ชนะสิทธิ์
  • อาภาภรณ์ สุขหอม -

คำสำคัญ:

การกระตุ้นจิตสำนึก, การฟื้นฟูและอนุรักษ์แหล่งน้ำ, การเสริมสร้างการมีส่วนร่วม, การพัฒนาศักยภาพแหล่งน้ำ, การสร้างเครือข่าย

บทคัดย่อ

               การเสริมสร้างการมีส่วนร่วมในการพัฒนาศักยภาพแหล่งน้ำอย่างยั่งยืนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและชุมชนในพื้นที่ต้นน้ำแม่กลอง จังหวัดกาญจนบุรี มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) เพื่อดำเนินมาตรการกระตุ้นจิตสำนึกด้านการมีส่วนร่วมฟื้นฟูและอนุรักษ์แหล่งน้ำของชุมชนให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ต้นน้ำแม่กลอง จังหวัดกาญจนบุรี และ (2) เพื่อเสริมสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาศักยภาพแหล่งน้ำอย่างยั่งยืนให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ต้นน้ำแม่กลอง จังหวัดกาญจนบุรี โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research: PAR) ประชากรวิจัยประกอบด้วย (1) กลุ่มผู้บริหารและบุคลากรขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 10 แห่ง และ (2) กลุ่มประชาชน และเยาวชนในพื้นที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทั้ง 10 แห่ง โดยใช้กระบวนการกลุ่มในการดำเนินมาตรการกระตุ้นจิตสำนึก และเสริมสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชน รวมทั้งการเก็บรวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีการจำแนกประเภทข้อมูล และการเปรียบเทียบข้อมูล

               ผลการศึกษาพบว่า (1) มาตรการกระตุ้นจิตสํานึกด้านการมีส่วนร่วมฟื้นฟูและอนุรักษ์แหล่งน้ำของชุมชนให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ต้นน้ำแม่กลอง จังหวัดกาญจนบุรี ประกอบไปด้วย 6ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 มาตรการการสร้างแกนนำการฟื้นฟูและอนุรักษ์แหล่งน้ำ ขั้นตอนที่ 2 มาตรการการสร้างความเข้าใจกับประชาชนในชุมชน ขั้นตอนที่ 3 มาตรการกระตุ้นและสร้างแรงจูงใจให้เกิดการยอมรับ ขั้นตอนที่ 4 มาตรการกระตุ้นให้เกิดการขับเคลื่อนและขยายผล ขั้นตอนที่ 5 มาตรการการตอกย้ำให้เกิดความต่อเนื่องในการดำเนินงาน และขั้นตอนที่ 6 มาตรการพัฒนาศักยภาพแหล่งน้ำเพื่อประโยชน์สูงสุดของชุมชน (2) การเสริมสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาศักยภาพแหล่งน้ำอย่างยั่งยืน ให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ต้นน้ำแม่กลอง จังหวัดกาญจนบุรี ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 การมีส่วนร่วมในการวิเคราะห์ศักยภาพแหล่งน้ำ ขั้นตอนที่ 2 การมีส่วนร่วมในการเลือกโครงการ/ กิจกรรมพัฒนาศักยภาพแหล่งน้ำ ขั้นตอนที่ 3 การมีส่วนร่วมในการดำเนินโครงการ/ กิจกรรมพัฒนาศักยภาพแหล่งน้ำ และขั้นตอนที่ 4 การมีส่วนร่วมรับผลประโยชน์จากการพัฒนาศักยภาพแหล่งน้ำ

เอกสารอ้างอิง

ภาษาไทย

การประปานครหลวง. (2562). รายงานฉบับสมบูรณ์การพัฒนาการมีส่วนร่วมของชุมชนในการ อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมบริเวณแหล่งน้ำดิบของการประปานครหลวง. กรุงเทพฯ: การประปานครหลวง.

กิจฐเชต ไกรวาส. (2561). รายงานฉบับสมบูรณ์การศึกษากระบวนการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานในการ ส่งเสริมความเข้มแข็งของชุมชนในภาคตะวันออก. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.

กิจฐเชต ไกรวาส. (2567). การวิเคราะห์โครงการสำหรับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. กรุงเทพฯ: ซัคเซส.

กิจฐเชต ไกรวาส, อาภาภรณ์ สุขหอม, จรัสพล ชนะสิทธิ์, อารญา สุขหอม และธาริกานต์ ธนัญชยะกุล. (2565). รายงานกิจกรรมส่งเสริมและสนับสนุนการวิจัย การเสริมสร้างการมีส่วนร่วมในการพัฒนาศักยภาพแหล่งน้ำอย่างยั่งยืนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและชุมชนในพื้นที่ต้นน้ำแม่กลอง จังหวัดกาญจนบุรี. กรุงเทพฯ: สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ.

เมตต์ เมตต์การุณ์จิต. (2553). การบริหารจัดการศึกษาแบบมีส่วนร่วม: ประชาชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และราชการ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: บุ๊คพอยท์.

วิชวัชร งามละม่อม. (2559). Media Learning of Public Administration: ทฤษฎีการมีส่วนร่วม. วันที่ค้นข้อมูล 3 มิถุนายน 2562, เข้าถึงได้จาก https://learningofpublic.blogspot.com/

ภาษาอังกฤษ

Cohen, J. M., & Uphoff, N. T. (1981). Rural Development Participation: Concept and Measure for Project Design Implementation and Evaluation: Rural Development Committee Center for international Studies. New York: Cornell University Press.

IIED. (1996). Towards a Sustainable Paper Cycle. London: IIED.

United Nations. (1981). Yearbook of International trade Statistics. United Nations: UN Press.

William, E. (1976). Participation Management Concepts Theory and Implementation. Atlanta, GA: Georgia State University.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-10-29

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย