หลักความยินยอมในกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล: การศึกษาเปรียบเทียบกฎหมายของสหภาพยุโรป สาธารณรัฐเกาหลี และราชอาณาจักรไทย

บทคัดย่อ

               บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาแนวคิด ทฤษฎีและหลักเกณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับสิทธิส่วนบุคคลและหลักความยินยอมในการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (2) ศึกษากฎหมายและหลักเกณฑ์การใช้หลักความยินยอมในการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของสหภาพยุโรป สาธารณรัฐเกาหลี และราชอาณาจักรไทย (3) ศึกษาวิเคราะห์ปัญหาและอุปสรรคที่เกี่ยวกับหลักความยินยอมในกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของไทยเปรียบเทียบมาตรฐานสากลของกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลสหภาพยุโรป และสาธารณรัฐเกาหลี (4) ศึกษาหาแนวทางปรับปรุงการใช้หลักความยินยอมในการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลที่เหมาะสมกับสภาพสังคมไทยและได้มาตรฐานสากล

               ผลการศึกษาพบว่า (1) สิทธิความเป็นส่วนตัวเป็นสิทธิมนุษยชนที่ได้รับการรับรองทางกฎหมายผู้อื่นไม่สามารถก้าวล่วงได้ยกเว้นได้รับความยินยอมจากผู้นั้น (2) โดยหลักการให้ความยินยอมที่แท้จริงนั้นจะต้องเป็นไปโดยอิสระ ชัดเจน รับทราบข้อมูลที่เกี่ยวข้อง และสามารถเพิถอนความยินยอมเมื่อใดก็ได้ (3) ในปัจจุบันการใช้หลักความยินยอมในกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของไทยยังมีปัญหาการตีความ การนำไปปฏิบัติและการบังคับใช้กฎหมาย ต่างจากสหภาพยุโรปที่มีระบบการบังคับใช้กฎหมายที่มีประสิทธิภาพ และแนวคำวินิจฉัยของศาลสหภาพยุโรปจะคำนึงหลักสิทธิมนุษยชนมากกว่าการอ้างความมั่นคงอย่างกว้างขวางของรัฐ และกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของสาธารณรัฐเกาหลีที่กำหนดการขอความยินยอมไว้ทุกขั้นตอนในการเก็บรวบรวมข้อมูลส่วนบุคคล รวมทั้งกำหนดแนวทางปฏิบัติที่ชัดเจน ทำให้ลดปัญหาการตีความและการใช้ดุลยพินิจของหน่วยงานควบคุมข้อมูล (4) ดังนั้น ผู้วิจัยจึงมีข้อเสนอแนะให้ปรับปรุงพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 โดยการนำแนวทางที่มีประสิทธิภาพของสหภาพยุโรป และสาธารณรัฐเกาหลี มาปรับใช้ในส่วนที่เข้ากับบริบทของสังคมไทย