การพัฒนานวัตกรรมการสื่อสารแบบมีส่วนร่วมของนักเรียน 30 โรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายในจังหวัดสมุทรปราการในการจัดกิจกรรมในสถานศึกษา

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจสถานภาพการจัดกิจกรรมนักเรียนของ 30 โรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายในจังหวัดสมุทรปราการ เพื่อศึกษาสถานภาพการสื่อสารแบบมีส่วนร่วมของนักเรียน 30 โรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายในจังหวัดสมุทรปราการในการจัดกิจกรรมในสถานศึกษา รวมทั้งเพื่อสร้างรูปแบบนวัตกรรมการสื่อสารแบบมีส่วนร่วมของนักเรียน 30 โรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายในจังหวัดสมุทรปราการในการจัดกิจกรรมในสถานศึกษา ตลอดจนเพื่อสร้างการยอมรับรูปแบบนวัตกรรมการสื่อสารแบบมีส่วนร่วมของนักเรียน 30 โรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายในจังหวัดสมุทรปราการในการจัดกิจกรรมในสถานศึกษาจากอาจารย์ที่ปรึกษากิจกรรมงานวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Method) แบ่งเป็น 4 ระยะ คือ 1) การวิจัยคุณภาพ เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงและใช้การสนทนากลุ่มย่อยกับอาจารย์ที่ปรึกษากิจกรรมและนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายจำนวน 10 คน 2) การวิจัยเชิงปริมาณ เลือกกลุ่มตัวอย่างตามสัดส่วนของ Taro Yamane ใช้แบบสอบถามเก็บข้อมูลกับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายจำนวน 400 คน 3) การวิจัยเชิงคุณภาพ เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงและใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมกับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายจำนวน 30 คน และ 4) การวิจัยเชิงคุณภาพ เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงและใช้การสนทนากลุ่มย่อยกับอาจารย์ที่ปรึกษาจำนวน 10 คน ผลการวิจัยพบว่า การจัดกิจกรรมในสถานศึกษาประกอบด้วย 1) รูปแบบและลักษณะของกิจกรรมแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ (1.1) กิจกรรมของภาคส่วนต่างๆ ของโรงเรียนและ (1.2) กิจกรรมที่ดำเนินงานโดยสภานักเรียน 2) รูปแบบและการสื่อสารเพื่อการประชาสัมพันธ์กิจกรรม ประกอบด้วย (2.1)กระบวนการการวางแผนการสื่อสาร และ (2.2) การออกแบบเนื้อหาเพื่อการประชาสัมพันธ์ 3) กระบวนการวางแผนกิจกรรรมประกอบด้วย (3.1) การวางแผนและออกแบบกิจกรรม (3.2) การปฏิบัติการและการสื่อสาร (3.3) การประเมินผลกิจกรรม การมีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมในสถานศึกษา

กลุ่มตัวอย่างมีส่วนร่วมในขั้นตอนของการวางแผนกิจกรรมโรงเรียนในระดับ “ปานกลาง” มีส่วนร่วมในระดับปฏิบัติการในระดับ “ปานกลาง” การสื่อสารแบบมีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมในสถานศึกษา กลุ่มตัวอย่างมีส่วนร่วมในฐานะผู้รับสารในระดับ “มาก”

การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมมี 3 ขั้นตอน คือ 1) ขั้นเตรียมความคิด ประกอบด้วย (1.1) วิเคราะห์บริบทโรงเรียน (1.2) ประเมินความสามารถทางการสื่อสารเพื่อการประชาสัมพันธ์ กลุ่มตัวอย่างมีความสามารถทางการสื่อสารเพื่อการประชาสัมพันธ์ในระดับ “ปานกลาง” และ (1.3) ตั้งโจทย์การวิจัย กลุ่มตัวอย่างใช้การเล่าเรื่องอัตลักษณ์โรงเรียนโดยใช้การเล่าเรื่องผ่านสื่อประชาสัมพันธ์ของสถาบันการศึกษา  2) ขั้นปฏิบัติการ ประกอบด้วย (2.1) กลุ่มตัวอย่างมีส่วนร่วมในการวางแผนการปฏิบัติการภายใต้กรอบแนวคิด PDCA (Plan, Do, Check, Action) (2.2) การสื่อสารแบบมีส่วนร่วม กลุ่มตัวอย่างมีส่วนร่วมในฐานะผู้รับสาร/ผู้ใช้สาร/มีส่วนร่วมในฐานะผู้ส่งสาร/ผู้ผลิตสื่อ/มีส่วนร่วมในในฐานะผู้วางแผน 3) ขั้นถอดบทเรียน ประกอบด้วย (3.1) ประเมินความสามารถทางการสื่อสารเพื่อการประชาสัมพันธ์ กลุ่มตัวอย่างมีความสามารถทางการสื่อสารเพื่อการประชาสัมพันธ์ในระดับ “มาก”  (3.2) ประเมินผลที่เกิดขึ้นกับกลุ่มตัวอย่าง กลุ่มตัวอย่างมีความรับผิดชอบต่อหน้าที่กิจกรรมนักเรียน มีความรู้ ความสามารถในการจัดกิจกรรม ในระดับ “มาก” และมีคุณลักษณะส่วนบุคคล ในระดับ “มากที่สุด”