แนวโน้มวิชาชีพ หลักสูตร และคุณสมบัติพึงประสงค์ของบัณฑิตสาขาวิชาการประชาสัมพันธ์

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่องนี้มุ่งสำรวจรายวิชาในหลักสูตรการประชาสัมพันธ์ระดับปริญญาบัณฑิตของประเทศไทย และประเทศสหรัฐอเมริกา คุณสมบัติพึงประสงค์ของบัณฑิตสาขาวิชาการประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับความรู้ ทักษะ ความสามารถและคุณสมบัติที่จำเป็น และสำรวจแนวโน้มของวิชาชีพการประชาสัมพันธ์ ดำเนินการวิจัยโดยใช้ระเบียบวิธีวิจัย 2 วิธี คือการวิเคราะห์เนื้อหาเว็บไซต์ของมหาวิทยาลัยไทย 42 หลักสูตร และสหรัฐอเมริกา 305 หลักสูตร และการวิจัยเชิงสำรวจเก็บข้อมูลด้วยการส่งแบบสอบถามทางไปรษณีย์ และการใช้แบบสอบถามออนไลน์ โดยส่งลิงค์ (Link) แบบสอบถามทางไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ไปยังกลุ่มตัวอย่างที่เป็นนักวิชาการ และนักวิชาชีพไทยและต่างประเทศได้รับการตอบกลับเป็นจำนวนรวม 325 ชุด

ผลการวิเคราะห์เนื้อหาหลักสูตรการประชาสัมพันธ์ พบว่า หลักสูตรของไทย ส่วนใหญ่เป็นหลักสูตรแบบหลักสูตรเดี่ยวเต็มรูปแบบ หลักสูตรของสหรัฐอเมริกาเป็นหลักสูตรร่วมกับสาขาวิชาอื่นมากที่สุด รองลงมา เป็นหลักสูตรเดี่ยวเต็มรูปแบบ สำหรับกลุ่มวิชาในหลักสูตรพบว่า ทั้งหลักสูตรสหรัฐอเมริกาและไทยมีวิชาหลักคือ กลุ่มวิชาการปฏิบัติงานประชาสัมพันธ์ กลุ่มวิชาทฤษฎีการสื่อสารและประชาสัมพันธ์ และกลุ่มวิชากลยุทธ์การประชาสัมพันธ์ รองลงมา คือกลุ่มวิชาการตลาดและการบริหาร กลุ่มวิชาการวิจัยและกลุ่มวิชาฝึกประสบการณ์ นอกจากนี้ยังมีกลุ่มวิชาเกี่ยวกับสื่อใหม่ กฎหมายและจริยธรรมด้วยเช่นกัน อย่างไรก็ตามในกลุ่มวิชาหลักของหลักสูตรไทยมีจำนวนวิชาที่กำหนดให้เรียนในกลุ่มวิชากลยุทธ์การประชาสัมพันธ์มากกว่ากลุ่มวิชาทฤษฎี

ผลการสำรวจพบว่า คุณสมบัติพึงประสงค์ของบัณฑิตสาขาวิชาการประชาสัมพันธ์ ในด้านความรู้ที่จำเป็น ได้แก่ กลยุทธ์การประชาสัมพันธ์ การวางแผนสื่อใหม่การวิเคราะห์ผู้รับสาร หลักทฤษฎีการประชาสัมพันธ์และประสบการณ์วิชาชีพทักษะที่จำเป็น ได้แก่ การเขียนแผนประชาสัมพันธ์ การเขียนข่าว การสร้างความสัมพันธ์กับสื่อมวลชน การเขียนแผนโครงการรณรงค์การผลิตสื่อและเครื่องมือการประชาสัมพันธ์ การเขียนเพื่อการโน้มน้าวใจ ความสามารถที่จำเป็น ได้แก่ สามารถปฏิบัติงานได้จริง คิดเชิงกลยุทธ์ คิดวิเคราะห์ สามารถจัดการงานให้สำเร็จ สร้างสรรค์สื่อประชาสัมพันธ์ และติดต่อประสานงาน สร้างความสัมพันธ์กับกลุ่มต่างๆได้ และคุณสมบัติส่วนบุคคลที่จำเป็น ได้แก่ มีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี ใฝ่รู้ วางตัว และมีมารยาททางสังคมดี มีความคิดสร้างสรรค์ และมีความคิดเชิงวิเคราะห์

แนวโน้มวิชาชีพการประชาสัมพันธ์ พบว่า มีความเป็นไปได้อย่างมาก ที่จะเปลี่ยนแปลงไปตามประเด็นสำคัญคือ

1. สื่อใหม่จะเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการปฏิบัติงานประชาสัมพันธ์

2. การประชาสัมพันธ์จะมีบทบาทมากขึ้นในการป้องกันและแก้ปัญหาองค์กร

3. การประชาสัมพันธ์จะเป็นเครื่องมือสื่อสารเชิงกลยุทธ์สำหรับการบริหารองค์กรในด้านการสื่อสารองค์กร การสนับสนุนการบริหารองค์กรการบริหารความมีชื่อเสียง การแสดงความรับผิดชอบต่อสังคมโดยเฉพาะด้านสิ่งแวดล้อม

4. การประชาสัมพันธ์จะมีความสำคัญต่อการตลาดมากขึ้น

5.การประชาสัมพันธ์ระหว่างประเทศและต่างวัฒนธรรมจะมีความสำคัญมากขึ้น