Globalization and Adaptation of Traditional Media: A Case Study of Lanna Folk Song “Sor” in Chiang Rai

Main Article Content

จิราพร ขุนศรี

Abstract

 An adaptation of Traditional media is the qualitative research, focusing on Lanna folk song in Chiang Rai, Thailand. This research mainly studied the adaptive characteristics of the folk song in Lanna areas since the past until now. It is essential to look back the existence, the continuity, and the adaptation of such song as the conceptual frameworks of orientation, production and reproduction in culture, a tree of value, and own cultural rights. The methodology used for data collection comprised in-depth interview, field observation, and focus group discussion. The results showed that the “Sor” ; Lanna folk song has adapted themself to the media globalization. Its adaptation can be divided into three eras; traditionally “Sor”; the“Sor” against mass media; and Applied “Sor”. These conformed to the six aspects, consisted of type and context, communication process, role and function, negotiation, social network, and administrative management. The adaptation was mainly found in a hybridization form and increased a new function, so that the “Sor” ; Lanna folk song has stayed longer until now. However, the change was previously caused by nature without clear direction together with limited individual level. In the future, a concerned person should empower the potential of “Sor” ; Lanna folk inheritance as the communication elements. The adaptation related-projects should be continuously set by plan for the purpose of sustainable Traditional media

Article Details

How to Cite
ขุนศรี จ. (2018). Globalization and Adaptation of Traditional Media: A Case Study of Lanna Folk Song “Sor” in Chiang Rai. Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat University, 9(1), 24–60. Retrieved from https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jmscrru/article/view/126908
Section
Research Articles
Author Biography

จิราพร ขุนศรี

ปรัชญาดุษฏีบัณฑิต สาขานิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัย ธุรกิจบัณฑิตย์ ปัจจุบันเป็นอาจารย์ ประจำ โปรแกรมวิชานิเทศศาสตร์(การสื่อสารสื่อใหม่) คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย

References

ภาษาไทย กนิษฐา เทพสุด.(2550). การปรับประสานสื่อพื้นบ้าน “ลิเก” ผ่านสื่อโทรทัศน์: กรณีศึกษา รายการลิเกรวมดาราทางช่อง 5. วิทยานิพนธ์นิเทศศาสตร์มหาบัณฑิต คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต. กาญจนา แก้วเทพ, สุชาดา พงศ์กิตติวิบูลย์, ทิพย์พธู กฤษสุนทร. (2554). สื่อพื้นบ้านศึกษา ในสายตานิเทศศาสตร์.กรุงเทพฯ: ภาพพิมพ์. กาญจนา แก้วเทพ,กำจร หลุยยะพงศ์, เกียรติศักดิ์ ม่วงมิตร, เธียรชัย อิศรเดช, พระมหาบันเทิง ปัญฑิโต,พระมหาบุญช่วย สิรินธโร และคณะ. (2548). สื่อพื้นบ้านสื่อสารสุข.กรุงเทพฯ:โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. กาญจนา แก้วเทพ, กำจร หลุยยะพงศ์, นฤมล ปิยวิทย์, ปราถนา จันทรุพันธุ์, วรวิทย์ ศิริวัฒนสกุล, สุรางค์ ศิริมหาวรรณ และคณะ. (2549). ยึดหลักปักแน่นกับงาน สื่อพื้นบ้านสื่อสารสุขภาวะ.กรุงเทพฯ:โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. กาญจนา แก้วเทพ, เธียรชัย อิศรเดช, ประยุทธ วรรณอุดม, อดุลย์ ดวงดีทวีรัตน์และอริยา เศวตามร์. (2548). สื่อพื้นบ้านเพื่อการพัฒนาภาพรวมจากงานวิจัย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย(สกว.) กาญจนา แก้วเทพ, เธียรชัย อิศรเดช, สุชาดา พงศ์กิตติวิบูลย์. (2549). ปฐมบทแห่ง องค์ความรู้ เรื่องสื่อพื้นบ้านสื่อสารสุข. นนทบุรี : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์. กาญจนา แก้วเทพ, ปิยะพร อินเจริญ, อดุลย์ ดวงดีทวีรัตน์และอัญชณี ไชยวุฒิ. (2549). เริ่มคิดใหม่ สู่ทำใหม่กับสื่อพื้นบ้านเพื่องานสร้างเสริมสุขภาวะ.นนทบุรี:โรงพิมพ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
กาญจนา แก้วเทพ, พระณรงค์ ขตติโย, พระมหาบุญช่วย สิรินธโร, ภัสวลี นิติเกษตรสุนทร และสมสุข หินวิมาน. (2549). สื่อพื้นบ้านแข็งแกร่ง สุขภาวะชุมชนเข้มแข็ง. กรุงเทพฯ:โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. กาญจนา แก้วเทพ. (2549). เมื่อสื่อส่องและสร้างวัฒนธรรม.กรุงเทพฯ:โรงพิมพ์ศาลาแดง. กรพินท์ สุนทรนนท์. (2551). ศาสตร์และศิลป์ในการบริหารจัดการคณะโนรา.วิทยานิพนธ์ ปริญญามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, วิทยาลัยนวัตกรรม. ขนิษฐา นิลผึ้ง. (2549). การวิเคราะห์บทบาทหน้าที่ของสื่อพื้นบ้าน:ศึกษากรณีปูนปั้น จังหวัดเพชรบุรี. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. คณะวารสารศาสตร์และ สื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. ฆัสรา ขมะวรรณ. (2537). แนวความคิดของเรย์มอนด์ วิลเลี่ยมในวัฒนธรรมศึกษาและ การวิเคราะห์วัฒนธรรม.วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต.คณะสังคมวิทยาและ มานุษยวิทยา. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. จรรย์สมร แก้วสุข. (2549). ขนบในการแสดงและลักษณะการเปลี่ยนแปลงการแสดงโนราในภาคใต้ตอนล่าง. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยทักษิณ. ฉัตรทิพย์ นาถสุภา. (2547). วัฒนธรรมและไทยในขบวนการเปลี่ยนแปลงสังคม. พิมพ์คร้ังที่ 5.กรุงเทพ:โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ชุมเดช เดชภิมล. (2531). การศึกษาสื่อพื้นบ้าน “หนังประโมทัย” ในจังหวัดร้อยเอ็ด. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม ดุสิต รักษ์ทอง. (2539). การอนุรักษ์และพัฒนาหนังตะลุงตามทัศนะของนายหนัง. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ. ดำริห์ การควรคิด. (2551). การศึกษาหนังใหญ่วัดบ้านดอน จ.ระยอง.วิทยานิพนธ์ปริญญา มหาบัณฑิต.คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. ทิพย์พธู กฤษสุนทร. (2550). การวิเคราะห์การปรับตัวของสื่อพื้นบ้าน : กรณีศึกษา เพลงโคราช จังหวัดนครราชสีมา. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์. นิธิมา ชูเมือง. (2544). การปรับตัวของสื่อพื้นบ้านโนราในสังคมไทย. วิทยานิพนธ์ นิเทศศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชาการประชาสัมพันธ์คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ประยุทธ วรรณอุดมและคณะ. (2547). ศักยภาพและกลยุทธ์การสื่อสารเพื่อการพัฒนา ท้องถิ่นแบบสาระบันเทิงของหมอลำ. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย(สกว.) ประยุทธ วรรณอุดม. (2549). กระบวนการต่อรองของหมอลำและผู้ชมหมอลำที่มีต่อ บทบาทและอิทธิพลของระบบอุตสาหกรรมวัฒนธรรม. วิทยานิพนธ์นิเทศศาสตรดุษฎีบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ปรีดา นคเร. (2549). แนวทางการส่งเสริมหนังตะลุงสำหรับกลุ่มผู้รับสารวัยรุ่นในจังหวัดสงขลา. วิทยานิพนธ์วารสารศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. พิพัฒน์พงศ์ มาศิริ. (2549). ป๊อดฆ้อง วงปี่พาทย์ล้านนาในบริบทสังคมเชียงใหม่ปัจจุบัน. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาวัฒนธรรมศึกษา มหาวิทยาลัย แม่ฟ้าหลวง. รจเรศ ณรงศ์ราช. (2548). สื่อมวลชนกับการปรับแปลงของสื่อพื้นบ้าน. วิทยานิพนธ์ นิเทศศาสตรมหาบัณฑิต ภาคสื่อสารมวลชน คณะนิเทศศาสตร์จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย. ลัดดา จิตตศุตตานนท์. (2552).การวิเคราะห์การสื่อสารเชิงวัฒนธรรมเพื่อการดำรงอยู่และสืบทอดประเพณีบูชาอินทขิล. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต สาขาสื่อสารมวลชน คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. ศตนันท์ แคนยุกต์. (2552). การสื่อสารกับการสืบทอดและการปรับตัวของสื่อพื้นบ้าน ตีโพน:ศึกษากรณีชุมชนบ้านไสหมาก ต.ท่าแค อ.เมือง จ.พัทลุง.วิทยานิพนธ์ ปริญญามหาบัณฑิต คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์. สมฤทธิ์ลือชัย. (2534). ความตระหนักของช่างซอในบทบาทนักสื่อสารเพื่อการพัฒนา. วิทยานิพนธ์วารสารศาสตร์มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. สร้อยสุดา ภิราษร. (2545). การวิเคราะห์บทซอของพ่อครูศรีทวน สอนน้อย.วิทยานิพนธ์ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสังคมศาสตร์เพื่อการพัฒนา มหาวิทยาลัย ราชภัฏเชียงราย. สรัสวดี อ๋องสกุล. (2539). ประวัติศาสตร์ล้านนา. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ:อมรินทร์ พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง. สิริกร ไชยมา. (2543). ซอ. เพลงพื้นบ้านล้านนา ภูมิปัญญาชาวเหนือ(พิมพ์ครั้งที่ 2). แพร่:โรงพิมพ์แพร่ไทยอุตสาหการพิมพ์.
สิรินุช วงศ์สกุล. (2544). การคงอยู่ของเพลงพื้นบ้าน(ซอ)ในจังหวัดเชียงใหม่. วิทยานิพนธ์ ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการศึกษานอกระบบ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. สุชาดา พงศ์กิตติวิบูลย์. (2551). การสืบทอดสื่อพื้นบ้านเท่งตุ๊ก จ.จันทบุรี เพื่อเสริมสร้าง ความเข้มแข็งให้แก่ชุมชน. วิทยานิพนธ์นิเทศศาสตรดุษฎีบัณฑิต จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย. สมสุข หินวิมาน. (2547). ทฤษฎีสำนักวัฒนธรรมศึกษา. เอกสารประกอบการสอนชุด ปรัชญานิเทศศาสตร์และทฤษฎีการสื่อสาร. นนทบุรี: สำานักพิมพ์มหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมาธิราช. ภาษาอังกฤษ Durkheim, E. (1915). The Elementary Form of the Religion Life. London:George Allen & Unwin Ltd. Hobsbawm, E.& Roger, T. (1983). The Invention of Tradition.Cambridge University Press.England. Kato Hidetoshi(1977). “Pop Culture” in D. Lerner& L.M.Nelson(eds). Communiation Research: a Half Century Appraisal. The UniversityPress of Hawaii. O’Conner, A. (2006). Raymond Williams. Lanham: Rowman & Littlefield. William, R. (1961). The Long Revolution. Harmonsworth:Penguin. William, R. (1961). Television,Technology and Cultural Form. London:Fontana.