การวิเคราะห์ประสิทธิภาพการดำเนินงานสถาบันการเงินเฉพาะกิจของไทย

บทคัดย่อ

          สถาบันการเงินเฉพาะกิจของไทยมีความสำคัญเนื่องจากจัดตั้งขึ้นโดยมีเป้าหมายเพื่อให้บริการแก่ผู้ที่ไม่สามารถเข้าถึงบริการของธนาคารพาณิชย์ได้ การวัดประสิทธิภาพของสถาบันการเงินเฉพาะกิจจะบอกถึงประสิทธิภาพในการดำเนินงานและแสดงถึงโอกาสในการปรับปรุงการดำเนินงาน การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิภาพการดำเนินงานของสถาบันการเงินเฉพาะกิจซึ่งมีฐานะเป็นธนาคารและมีบทบาทสำคัญในการให้บริการทางการเงินแก่ประชาชนจำนวน 6 แห่ง โดยใช้เครื่องมือ Data Envelopment Analysis ในการวัดประสิทธิภาพ และใช้แนวคิด Intermediation Approach ในการเลือกปัจจัยการผลิตและผลผลิต โดยปัจจัยการผลิต ได้แก่ เงินฝาก ตราสารหนี้และเงินกู้ยืม ค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับพนักงานและสินทรัพย์ถาวร ส่วนผลผลิต ได้แก่ เงินให้สินเชื่อและเงินลงทุน โดยข้อมูลได้เก็บรวบรวมมาจากงบการเงินของสถาบันการเงินเฉพาะกิจแต่ละแห่ง ผลการศึกษาพบว่า สถาบันการเงินเฉพาะกิจมีประสิทธิภาพในระดับสูง โดยมีค่าประสิทธิภาพเฉลี่ยเท่ากับ 0.985 โดยธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย ธนาคารอาคารสงเคราะห์ และธนาคารออมสิน มีประสิทธิภาพทั้งประสิทธิภาพทางเทคนิคและประสิทธิภาพจากขนาด ส่วนธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร ธนาคารอิสลามแห่งประเทศไทย และธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทยสามารถปรับปรุงการดำเนินงานจนมีประสิทธิภาพทางเทคนิคได้ตั้งแต่ปี 2560 เป็นต้นมา เมื่อพิจารณาประสิทธิภาพจากขนาด พบว่า ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตรเป็นสถาบันการเงินเฉพาะกิจที่ไม่มีประสิทธิภาพจากขนาด โดยมีขนาดการผลิตที่ใหญ่เกินไป ธนาคารจึงควรปรับปรุงการดำเนินงานโดยอาจมีการแบ่งแยกหน่วยงานเพื่อให้มีขนาดการผลิตที่เหมาะสม