อัคคิวัจฉโคตตสูตร: ข้อโต้แย้งกรณีการกลับชาติมาเกิดของพระอรหันต์

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอข้อโต้แย้งกรณีการกลับชาติมาเกิดของพระอรหันต์ โดยศึกษาจากอัคคิวัจฉโคตตสูตร และพระสูตรอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาพบว่า วัจฉโคตตปริพพาชกได้แต่งชุดคำถามถึงสภาวะหลังตายของพระอรหันต์ 4 ข้อ คือ (1) จะเกิดในที่ไหน ? (2)  จะไม่เกิดขึ้นหรือ ?  (3) เกิดก็มี ไม่เกิดก็มีหรือ ? (4) เกิดก็มิใช่ ไม่เกิดก็มิใช่หรือ พระพุทธเจ้าทรงแสดงว่าการตั้งคำถามเพื่อหาคำตอบว่า ท่านผู้บรรลุธรรม (พระอรหันต์) ตายแล้ว “เกิด” “ไม่เกิด” “เกิดก็มี ไม่เกิดก็มี” “เกิดก็มิใช่ ไม่เกิดก็มิใช่” นั้น ไม่เหมาะสมโดยประการทั้งปวง รวมทั้งไม่ทรงชี้ชัดว่า สภาวะหลังการตาย(นิพพาน)ของพระอรหันต์จะเป็นเช่นไร พระองค์สามารถกระทำได้แค่เพียงบอกว่านิพพาน คือการดับทุกข์ สิ้นตัณหา เหมือนไฟที่ดับจนสิ้นเชื้อ ไม่สามารถที่จะลุกลามได้อีก การตอบว่า เกิด หรือไม่เกิดจึงไม่ใช่ประเด็นสำคัญ ประเด็นสำคัญคือพระองค์ตรัสชี้ถึง “เหตุ” ที่ทำให้มีการ “เกิด “หรือ “ไม่เกิด” ต่างหาก อย่างเช่นในกุตุหลสาลาสูตรพระองค์ตรัสชัดเจนว่า ความเกิดยังมีแก่ผู้ที่มีอุปาทานในขันธ์ห้าเท่านั้น หามีแก่ผู้ปราศจากอุปาทานไม่ พระอรหันต์เป็นผู้ที่ทำลายการยึดมั่นในขันธ์ห้าได้แล้ว ดังนั้น จึงเป็นคำตอบได้ว่าสภาวะหลังการตาย(นิพพาน) ของพระอรหันต์เป็นอย่างไร