รูปแบบคณะกรรมการพิทักษ์ระบบคุณธรรมพนักงานมหาวิทยาลัย

บทคัดย่อ

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 วางหลักการบริหารงานตามหลักนิติธรรมโดยรัฐพึงดำเนินการให้มีกฎหมายเกี่ยวกับการบริหารงานบุคคลของหน่วยงานรัฐเป็นไปตามระบบคุณธรรม มหาวิทยาลัยเป็นหน่วยงานของรัฐ สภามหาวิทยาลัยแต่ละแห่งมีอำนาจออกกฎหมายว่าด้วยการอุทธรณ์และร้องทุกข์ กฎหมายจึงมีความหลากหลาย เลือกปฏิบัติ ไม่เป็นธรรม ขัดต่อหลักนิติธรรม บทความวิจัยนี้ประสงค์ศึกษาการอุทธรณ์และร้องทุกข์ตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา และกฎหมายว่าด้วยการจัดตั้งมหาวิทยาลัยตามพื้นที่ศึกษาเปรียบเทียบกับการอุทธรณ์และร้องทุกข์ตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบข้าราชการพลเรือน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพเน้นศึกษาจากกฎหมาย เอกสาร รวมทั้งสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้บริหารและผู้ปฏิบัติงานเกี่ยวข้อง โดยสุ่มเลือกจากมหาวิทยาลัยตามพื้นที่ศึกษา จำนวน 10 คน  และสนทนากลุ่มเจาะจงผู้บริหารและผู้ปฏิบัติงานเกี่ยวข้อง จำนวน 25 คน และเขียนบรรยายเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่ามหาวิทยาลัยตามพื้นที่ศึกษามีองค์กรอุทธรณ์และร้องทุกข์ประจำแต่ละมหาวิทยาลัย กรรมการมาจากบุคคลภายในมหาวิทยาลัยจึงอยู่ภายใต้บังคับบัญชาของฝ่ายบริหารที่เป็นเหตุแห่งการอุทธรณ์และร้องทุกข์ เข้าข่ายเป็นผู้มีส่วนได้เสียอย่างร้ายแรงไม่อาจพิจารณาพิจารณาเรื่องอุทธรณ์และร้องทุกข์ซึ่งเป็นเรื่องทางปกครองได้ ส่วนการอุทธรณ์และร้องทุกข์ของข้าราชการพลเรือน พิจารณาโดยคณะกรรมการพิทักษ์ระบบคุณธรรม แต่งตั้งจากผู้ได้รับคัดเลือกตามคุณสมบัติและไม่มีลักษณะต้องห้าม เป็นองค์กรกลางที่มีอิสระ และกรรมการเป็นบุคคลภายนอก จึงเสนอแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายที่เกี่ยวข้องและเสนอรูปแบบคณะกรรมพิทักษ์ระบบคุณธรรมพนักงานมหาวิทยาลัยเป็นองค์กรกลางที่มีความเป็นอิสระและไม่มีส่วนได้เสียเพื่อเป็นหลักประกันความมั่นคงเป็นธรรมยิ่งขึ้น