ประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมทักษะการคิดขั้นสูงที่มีต่อพฤติกรรมป้องกัน การตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ในนักเรียนอาชีวศึกษาหญิง

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมทักษะการคิดขั้นสูงที่มีต่อพฤติกรรมป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ในนักเรียนอาชีวศึกษาหญิง กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนอาชีวศึกษาหญิง อายุ 15-19 ปี ที่อยู่ระหว่างการกำลัง ใช้วิธีการสุ่มอย่างง่ายด้วยการจับสลาก แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง จำนวน 20 คน และกลุ่มเปรียบเทียบ จำนวน 27 คน โดยกลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมฯ ได้แก่ กิจกรรมส่งเสริมทักษะการคิดขั้นสูง และพฤติกรรมป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ โดยใช้กลวิธีการบรรยายให้ความรู้การคุมกำเนิดที่เหมาะสม การดูวีดิทัศน์ การฝึกทักษะการวิเคราะห์ การประเมินค่า และการคิดสร้างสรรค์ จนส่งผลให้เกิดพฤติกรรมป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ กิจกรรมกลุ่มระดมสมองและอภิปรายร่วมกัน เพื่อสะท้อนความคิดเชื่อมโยงไปสู่การแสดงบทบาทสมมติ การเสริมสร้างทักษะการปฏิเสธ การต่อรอง การป้องกันและหลีกเลี่ยงสถานการณ์เสี่ยงต่อการมีเพศสัมพันธ์จนอาจก่อให้เกิดการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ และการพูดคุยแลกเปลี่ยนประสบการณ์ ส่วนกลุ่มเปรียบเทียบได้รับการสอนตามหลักสูตรปกติของสถานศึกษา การเก็บรวบรวมข้อมูลใช้แบบประเมินก่อนและหลังการทดลอง วิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา การทดสอบ paired t-test และ independent t-test ผลการวิจัย พบว่า โปรแกรมฯ ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงคะแนนเฉลี่ยทักษะการคิดขั้นสูง และพฤติกรรมป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์เพิ่มขึ้นกว่าก่อนการทดลองและสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยสามารถนำโปรแกรมฯ ไปปรับใช้ในหลักสูตรการสอนด้านเพศศึกษาและการป้องกันการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น และควรมีการจัดอบรมให้ผู้สอนเพื่อนำองค์ความรู้ไปถ่ายทอดได้โดยตรง ชัดเจน และไม่เขินอาย ในการดูแลสุขอนามัยทางเพศที่เหมาะสมกับวัยรุ่นได้มากขึ้น