การท่องเที่ยวเชิงปฏิบัติธรรม : แนวทางพัฒนาและส่งเสริมมูลค่าวิชาการทางพุทธศาสนาเชิงสร้างสรรค์ของมหาวิทยาลัยสงฆ์

บทคัดย่อ

การท่องเที่ยวเชิงปฏิบัติธรรมในงานวิจัยนี้หมายถึงการผสานแนวทางการปฏิบัติธรรมกับการพักผ่อนกายใจ โดยให้บริการในรูปแบบร้านกาแฟ พร้อมกิจกรรมทางพุทธศาสนา เช่น ฟังธรรม ปฏิบัติธรรม และบริการเครื่องดื่มหรือของที่ระลึก ภายในพื้นที่มหาวิทยาลัยสงฆ์ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ: (1) ศึกษาแนวทางส่งเสริมมูลค่าวิชาการทางพุทธศาสนาเชิงสร้างสรรค์กับการท่องเที่ยว (2) พัฒนามูลค่าวิชาการดังกล่าวภายใต้แนวคิดการท่องเที่ยวเชิงปฏิบัติธรรม และ (3) ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงปฏิบัติธรรมในรูปแบบบริการวิชาการภายในมหาวิทยาลัยสงฆ์ ใช้ระเบียบวิจัยเชิงปฏิบัติการ โดยมีผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 18 คน ได้แก่ คณาจารย์ นักวิชาการ ผู้เชี่ยวชาญด้านการท่องเที่ยว และวิปัสสนาจารย์ ใช้เครื่องมือ ได้แก่ แบบบันทึกสนทนากลุ่ม และแบบสังเกตการณ์ภาคสนาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการพรรณนาเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยเสนอ 3 ขั้นตอนหลัก ได้แก่ การกำหนดกรอบคุณลักษณะของผลงานวิชาการ การวิเคราะห์แนวทางและสร้างกลยุทธ์ และการวางแนวทางส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวิชาการในพื้นที่มหาวิทยาลัยสงฆ์ การพัฒนาเชิงกระบวนการประกอบด้วยกลยุทธ์การตลาด การพัฒนาผลิตภัณฑ์ การขยายตลาด และการสร้างธุรกิจใหม่ ซึ่งนำไปสู่ผลิตภัณฑ์ทางวิชาการและการพัฒนาภูมิทัศน์พื้นที่ ในวงรอบแรก ผู้ให้บริการพบว่ากิจกรรมราบรื่น ส่วนผู้รับบริการนิยมการฟังธรรมและการท่องเที่ยวแบบหมู่คณะ วงรอบที่สองพบข้อจำกัดเรื่องสภาพอากาศ แต่ผู้รับบริการยังคงสนใจรูปแบบการท่องเที่ยว โดยแสดงออกผ่านการแชร์ภาพกิจกรรมในสื่อสังคมออนไลน์