การบริหารความสมดุลระหว่างกายกับจิตเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของพนักงานโดยใช้การภาวนา : ศึกษาเฉพาะกรณีโรงพยาบาลเมตตาประชารักษ์ และโรงพยาบาลสานพราน

บทคัดย่อ

ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ มุ่งศึกษาการบริหารความสมดุลระหว่างกายกับจิตเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของพนักงานโดยใช้การภาวนา : ศึกษาเฉพาะกรณีโรงพยาบาลเมตตาประชารักษ์และโรงพยาบาลสานพราน โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้วิจัยได้ใช้วิธีการศึกษาเอกสารและแนวคิดเกี่ยวกับงานวิจัย การสัมภาษณ์เชิงลึก จำนวน 30 คน และการสนทนากลุ่ม 7 รคน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่ม ใช้วิธีการวิเคราะห์ข้อมูลแบบอรรถาธิบายและพรรณนาความ

ผลการวิจัยพบว่า

การทำงานอย่างมีความสุขหรือการสร้างสุขในการทำงานของบุคคล อาศัยองค์ประกอบทั้งจากปัจจัยคุณลักษณะบุคคล และปัจจัยสภาวะแวดล้อมในองค์กรและสังคม คุณลักษณะส่วนบุคคลเป็นพื้นฐานอาศัยทักษะในการสร้างความสัมพันธ์ให้การทำงานเกิดความราบรื่น ส่วนสภาวะแวดล้อมในองค์กรจะต้องเอื้อให้เกิดการปรับตัวและรักษาความสมดุลในการสร้างสุขให้เกิดขึ้นด้วย ดังนั้น ผู้ทำงานสร้างสุขจึงควรให้ความสำคัญกับปัจจัยการพัฒนาทั้งในระดับปัจเจกบุคคลและระดับองค์กร อันจะนำไปสู่การสร้างพฤติกรรมและวัฒนธรรมที่ตอบสนองต่อการสร้างสุขในองค์กร และพบว่า รูปแบบการบริหารความสมดุลระหว่างกายกับจิตเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตโดยใช้การภาวนาของพนักงานโรงพยาบาลเมตตาประชารักษ์และโรงพยาบาลสามพราน เกิดจากกิจกรรมการบูรณาการสร้างสมดุลระหว่างแนวคิดการสร้างเสริมสุขภาวะในที่ทำงาน ที่มีองค์ประกอบ คือ 1. สุขภาพและความปลอดภัยของสิ่งแวดล้อมทางกายภาพในการทำงาน 2. สุขภาพ ความปลอดภัย และความผาสุกของสิ่งแวดล้อมทางจิตสังคมในการทำงาน รวมทั้งระบบการจัดการและวัฒนธรรมในองค์กร 3. แหล่งทรัพยากรสุขภาพส่วนบุคคลในสถานที่ทำงาน และ 4. ช่องทางการเข้าถึงชุมชนเพื่อปรับปรุงสุขภาพของพนักงาน ครอบครัวของพนักงาน และแนวคิดตามหลักสติปัฏฐาน 4 ได้แก่ กายานุปัสสนา เวทนานุปัสสนา จิตตานุปัสสนา  และธัมมานุปัสสนา