การพัฒนาหลักสูตรพระสงฆ์ผู้นำขับเคลื่อนหมู่บ้านรักษาศีล 5 เพื่อพัฒนากลไกเชิงพื้นที่ของคณะกรรมการขับเคลื่อนโครงการหมู่บ้านรักษาศีล 5

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีเป็นเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research) ใช้แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวกับการพัฒนาหลักสูตร ภาวะผู้นำ และการรักษาศีลห้า เป็นกรอบการวิจัย กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้เข้าอบรมพระสงฆ์ผู้นำขับเคลื่อนหมู่บ้านรักษาศีล 5 ผู้เชี่ยวชาญด้านศีล 5 และคณะกรรมการพระสงฆ์ผู้นำขับเคลื่อนหมู่บ้านรักษาศีล 5 จำนวน 35 รูป/คน การสนทนากลุ่มเฉพาะ ผู้วิจัยเลือกผู้ให้ข้อมูลที่สำคัญจากผู้เชียวชาญด้านการพัฒนาหลักสูตร และพระสงฆ์ผู้ผ่านการอบรมหลักสูตรพระสงฆ์ผู้นำขับเคลื่อนหมู่บ้านรักษาศีล 5 จำนวน 10 รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้วิธีการวิเคราะห์เชิงเนื้อหาประกอบบริบท (Context Content Analysis Technique) ทั้งนี้ การวิเคราะห์ข้อมูลได้วิเคราะห์ไปพร้อมๆ กับการเก็บรวบรวมข้อมูลอยู่ตลอดเวลา ซึ่งมีการตรวจสอบข้อมูลเพื่อให้ได้ข้อมูลที่สมบูรณ์และวิเคราะห์ โดยผู้วิจัยนำข้อมูลที่ผ่านการตรวจสอบข้อมูลแล้ว มาจัดทำให้เป็นระบบหาความหมาย แยกแยะองค์ประกอบ ทั้งเชื่อมโยงและหาความสัมพันธ์ของข้อมูลเพื่อให้สามารถนำไปสู่ความเข้าใจต่อการเปลี่ยนแปลงปรากฏการณ์ และรูปแบบความเข้าใจกับความหลากหลายและความแตกต่างของข้อมูลที่รวบรวมมา เพื่อนำเสนอรายงานผลภาพรวม ผลการวิจัยพบว่า

          (1) การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการพระสงฆ์ผู้นำขับเคลื่อนหมู่บ้านรักษาศีล 5

ประกอบด้วยองค์ประกอบการเรียนรู้ 3 องค์ประกอบ คือ Content : การเรียนรู้ด้านเนื้อหา  Pedagogy : การเรียนรู้ด้านวิธีการ/เทคนิคการทำงาน Technology : การเรียนรู้ด้านเทคโนโลยี

          (2)  การอบรมเชิงปฏิบัติการสร้างพระแกนนำในการขับเคลื่อนโครงการหมู่บ้านรักษาศีล 5ประกอบด้วยการฝึกอบรมผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ทั้ง 5 Moduel คือ Moduel  ที่ 1. ถอดบทเรียนการขับเคลื่อนโครงการหมู่บ้านรักษาศีล 5 Moduel  ที่ 2. เทคนิคและเครื่องมือการทำงานพัฒนาเพื่อขับเคลื่อนหมู่บ้านรักษาศีล 5 ในชุมชน Moduel  ที่ 3. การพัฒนาสื่อดิจิตอลเพื่อการขับเคลื่อนหมู่บ้านรักษาศีล 5 Moduel  ที่ 4. ทักษะการแปรเปลี่ยนปัญหาสู่สัมมาชีพ และModuel  ที่ 5. กลยุทธ์การขับเคลื่อนหมู่บ้านรักษาศีล 5 สู่การปฏิบัติ โดยแต่ละ จะมีแบบทดสอบเพื่อให้ผู้เข้าหลักสูตรพรสงฆ์ผู้นำขับเคลื่อนหมู่บ้านรักษาศีล 5 ได้ทดลองปฏิบัติก่อนลงปฏิบัติการพื้นที่จริง

          (3) การประเมินความสำเร็จในการอบรมเชิงปฏิบัติการสร้างพระแกนนำในการขับเคลื่อนโครงการหมู่บ้านรักษาศีล 5 ผู้เข้ารับการอบรมได้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักการสำคัญของศีล 5 และทักษะเชิงปฏิบัติการในการถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับหลักการรูปแบบการขับเคลื่อนศีล 5 แก่ประชาชนทั่วไป  เป็นตัวแทนเครือข่ายการทำงานที่เป็นรูปธรรมขับเคลื่อนโครงการสร้างความปรองดองสมานฉันท์ โดยใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาหมู่บ้านรักษาศีล 5 ของมหาเถรสมาคม ทั้ง 77 จังหวัด สามารถเป็นวิทยากรหลักในการจัดฝึกอบรมวิทยากรรุ่นใหม่หรือเยาวชน และยังขยายผลโครงการสร้างความปรองดองสมานฉันท์โดยใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาหมู่บ้านรักษาศีล 5 ในการสร้างสันติสุขแก่ชุมชน และสังคม ในรูปแบบอื่น ๆ อีกมากมาย