บทสำรวจการจัดวางอุดมการณ์ชาตินิยมบนพื้นที่หน้าเสาธงโรงเรียนรัฐบาล

Main Article Content

ณัฐนิช ฉ่ำเฉื่อย
พัชรินทร์ สิรสุนทร
กมเลศ โพธิกนิษฐ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจงานศึกษาและวิเคราะห์การจัดวางอุดมการณ์ชาตินิยมผ่านกิจกรรมบนพื้นที่หน้าเสาธงโรงเรียนรัฐบาลทั้งในต่างประเทศและประเทศไทยช่วง พ.ศ. 2557-2567 โดยใช้วิธีชาติพันธุ์วรรณาดิจิทัลและเน็ตโนกราฟีเพื่อรวบรวมข้อมูลทุติยภูมิจากแหล่งข้อมูลดิจิทัลจำนวน 30 ชิ้นงาน โดยเกณฑ์การคัดเลือกวรรณกรรมประกอบด้วย ข้อมูลจากงานวิจัยจากฐานข้อมูล 7 แหล่ง ได้แก่ SAGE Journals, Taylor & Francis, EBSCO, TCI, ThaiLIS พบข้อมูลจำนวน 10 ประเทศ ได้แก่ ฟิลิปปินส์ ไต้หวัน สหรัฐอเมริกา อินโดนีเซีย ญี่ปุ่น แอฟริกาใต้ แคนาดา เอธิโอเปีย ตุรกี และไทย และสื่อโซเชียลมีเดีย ได้แก่ YouTube, Facebook วิเคราะห์และตีความข้อมูลด้วยแนวคิดกลไกเชิงอุดมการณ์ของรัฐของ Althusser (1971, 2014) ผลการศึกษาพบการจัดวางอุดมการณ์ชาตินิยมมีลักษณะกิจกรรม อาทิ พิธีการเคารพธงชาติ สวดมนต์ กล่าวคำปฏิญาณตน การให้โอวาทและประกาศข่าวสารของครู มีโครงสร้างของอุดมการณ์แบบกระจกสองชั้นคือ ให้นักเรียนเข้าร่วมและปฏิบัติตามกฎระเบียบทั้งพฤติกรรมการแสดงออก การสวมใส่เครื่องแบบและทรงผมอย่างเชื่อฟัง สงบเสงี่ยม หากไม่ปฏิบัติตามกลไกเชิงการปราบปรามของรัฐจะถูกนำมาใช้คือ การลงโทษทางวินัย ผลการศึกษานี้โต้แย้งข้อเสนอเรื่องผลลัพธ์ของอุดมการณ์ว่านักเรียนไม่ได้ยอมจำนน เมื่อกระบวนการจัดวางอุดมการณ์ชาตินิยมสิ้นสุดลง นักเรียนไม่ให้ความสำคัญหรือรู้สึกพิเศษกับการต้องปฏิบัติพฤติกรรมตามที่โรงเรียนกำหนด เช่น ไม่ปฏิบัติอย่างตั้งใจ มีการพูดคุยหรือหัวเราะเล่นกัน และมองว่าเป็นกิจกรรมที่น่าเบื่อ ผู้เขียนเสนอว่าควรปรับเปลี่ยนรูปแบบกิจกรรมเป็นพื้นที่เรียนรู้ให้นักเรียนฝึกฝนการใช้ความคิดเชิงวิพากษ์เกี่ยวกับความรักชาติอย่างสร้างสรรค์ เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ของนักเรียนให้เป็นพลเมืองที่มีส่วนร่วมในระบอบประชาธิปไตย

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Abril, C. R. (2016). A National Anthem: Patriotic Symbol or Democratic Action?. In Hebert, D. G., Kertz-Welzel A., editors. Patriotism and Nationalism in Music Education. (p. 77-94). London: Routledge.

Akkari, A & Maleq, K. (2020). Global Citizenship Education: Recognizing Diversity in a Global World. In Akkari A. & Maleq K., editors. Global Citizenship Education: Critical and International Perspectives. (p. 3-16). Cham: Springer.

Althusser, L. (1971). Lenin and Philosophy and Other Essays. In Brewster, B., Translated. London: Monthly Review Press.

Althusser, L. (2014). On the Reproduction of Capitalism: Ideology and Ideological State Apparatuses. In Goshgarian, G. M., Translated. London: Verso Trade.

Azeez, G. K., & Gaitán-Barrera, A. (2017). Power, Ideology, Politics and the Revolutionary Subject. Critique, 45(4), 501-518.

Bad Students. (2021). Survival Guide in Schools. [in Thai]. Bangkok: Bad Students.

Birch, H. J. (2022). Canadian Students Should Have an Informed Personal Stance on their National Anthem “O Canada”. The Canadian Music Educator, 63(3), 39-46.

Boontinand, V., & Petcharamesree, S. (2018). Civic/ Citizenship Learning and the Challenges for Democracy in Thailand. Education, Citizenship and Social Justice, 13(1), 36-50.

Callinicos, A. (2004). Marxism and Politics. In Leftwich, A., editor. What is Politics: The Activity and Its Study. (p. 53-66). Malden, MA: Polity Press Polity Press.

Carnoy, M. (2014). The State and Political Theory. Princeton, NJ: Princeton University Press.

Chun, A. (2023). From Social Visibility to Political Invisibility: The School in Nationalist Taiwan as Fulcrum for an Evolving World Ethos. Singapore: Palgrave Macmillan.

De Vera, C. P. (2021). Patriotism in Youth Development as Expressed in the Singing of the Philippine National Anthem and Flag Ceremony: A Case Study. International Journal of Multidisciplinary Research and Publications, 4(1), 91-102.

Dorling Kindersley Limited. (2014). Complete Flags of the World: The Ultimate Pocket Guide (4th ed.). London: Dorling Kindersley Limited.

Giorgetti, F. M. (2019a). An Evaluation on the Changing Educational Policies and Socio-Political Rituals in Turkey. Journal of Social Science Education, 18(1), 81-100.

Giorgetti, F. M. (2019b). Nation-building in Turkey Through Ritual Pedagogy: The Late Ottoman and Early Turkish Republican Era. History of Education, 49(1), 77-103.

Hanna, H. (2022). Global Citizenship Education: Searching for Global Cohesion. In Kennedy, K. J., Pavlova, M., & Chi-Kin Lee, J., editors. Soft Skills and Hard Values. (pp. 71-92). London: Routledge.

Hanzawa, A. (2023). “Kimigayo”: Japan’s National Anthem from a Global Historical Perspective. In Moreno-Luzón, J. & Nagore-Ferrer, M., editors. Music, Words, and Nationalism: National Anthems and Songs in the Modern Era. (p. 183-205). Cham: Springer International Publishing.

Harber, C. (2021). Post-Covid Schooling: Future Alternatives to the Global Normal. Cham: Palgrave Macmillan.

Kassa, T. (2023). The Everyday Patriotism: Rituals and School Environment as Continual Reminders of National Identity. Journal of Asian and African Studies, https://doi.org/10.1177/00219096231200596.

Kennedy, K. J. (2019). Civic and Citizenship Education in Volatile Times: Preparing Students for Citizenship in the 21st Century. Singapore: Springer.

Lertchoosakul, K. (2021). The White Ribbon Movement: High School Students in the 2020 Thai Youth Protests. Critical Asian Studies, 53(2), 1-13.

Luekajornchai, T. (2021). Unshackling the Nation from Feudalism-(Royal) Nationalism. [in Thai]. Bangkok: Matichon.

Ministry of Culture. (2004). Prayer Guide for Students and the General Public. [in Thai]. Bangkok: Ministry of Culture.

Ministry of Education Thailand. (1982). 200 Years of Thai Education. [in Thai]. Bangkok: Ministry of Education Thailand.

Ministry of Education Thailand. (2008). Basic Education Core Curriculum B.E. 2551. [in Thai]. Bangkok: Ministry of Education Thailand.

Ministry of Education Thailand. (2011). Guidelines for Development, Measurement, and Evaluation of Desirable Characteristics According to the Basic Education Core Curriculum, B.E. 2551. [in Thai]. Bangkok: Ministry of Education Thailand.

Ministry of Education Thailand. (2014). Guidelines for Learning Management for the Additional Subject: Civic Duties. [in Thai]. Bangkok: Ministry of Education Thailand.

Ministry of Education Thailand. (2017). Guidelines for Developing and Evaluating the 12 Core Values of Thais. [in Thai]. Bangkok: Ministry of Education Thailand.

Moroi, Y. (2020). The Flag and the Anthem in Japan. Peace Review, 32(2), 212-218.

Namuangrak, G. (2022). Let Us Be the Corrupted Youths in the Thai History”: The Coevalness and Deconstruction of Temporal Boundary in the High-School Students’ Political Movement from the “Bad Student” Network’s Campaigns. [in Thai]. Master of Arts in Sociology and Anthropology, Chulalongkorn University.

Office of the National Economic and Social Development Council. (2024). Sustainable Development Goals. [in Thai]. https://sdgs.nesdc.go.th/

Potjanalawan, P. (2021). Discipline and Punish in Thai Education History (1932-2020). [in Thai]. Journal of Social Sciences Naresuan University, 17(2), 283-316.

Regulations for Raising the Siamese Flag. [in Thai]. (1935, 20 October). Government Gazette. No. 52 Section 62A. page 2199-2206.

Regulations of the Ministry of Education on Punishment of Pupils and Students, B.E. 2548. [in Thai]. (2005, 26 April). Government Gazette. No. 122 Special Section 35D. page 18-19.

Regulations of the Ministry of Education on the Raising of the National Flag in Educational Institutions, B.E.2547. [in Thai]. (2004, 17 November). Government Gazette. No. 121 Special Section 128D. page 17-19.

Regulations of the Ministry of Education Regarding School Uniforms, B.E. 2551. [in Thai]. (2008, 26 December). Government Gazette. No. 125 Special Section 195D. page 2-9.

Regulations of the Ministry of Education Regarding the Repeal of Regulations of the Ministry of Education Concerning the Hairstyle of Students of B.E. 2563 B.E. 2566. [in Thai]. (2023, 1 February). Government Gazette. No. 140 Special Section 23D. page 5.

Rinjani, R., & Bestari, P. (2020). Harmony Choir: Strengthening Nationalism Through the Activity of Singing National Song. In 2nd Annual Civic Education Conference (ACEC 2019). (p. 267-272). Zhengzhou: Atlantis Press.

Siddhisara, B. (2020). M.L. Pin Malakul and the Formation of the Royal Nationalism Networks in the Ministry of Education During 1947-1969. [in Thai]. Journal of History, 45, 71-92.

Silbert, P., & Jacklin, H. (2015). “Assembling” the Ideal Learner: The School Assembly as Regulatory Ritual. Review of Education, Pedagogy, and Cultural Studies, 37(4), 326-344.

Tepnarin, P. (2013). The Formation of Royal Nationalist Ideology, 1947-1967. [in Thai]. Thammasat Journal, 32(1). 1-34.

Thammaboosadee, R. (2021). “Bad Student” and Story(re)Telling: The Displacement of Stories Through Language, Space and Body in a High-School-Student Movement in 2020 Thailand. [in Thai]. Journal of Suan Sunandha Arts and Culture, 1(1), 87-107.

The Office for National Education Standards and Quality Assessment (Public Organization). (2024). External Quality Assurance Framework (B.E. 2567-2571). [in Thai]. https://www.facebook.com/onesqa/videos/กรอบแนวทางการประกันคุณภาพภายนอก-67-71/1600128357416048/