ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จของการทำเกษตรอินทรีย์ ของเกษตรกรรุ่นใหม่: กรณีศึกษาเกษตรกรใน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ประเทศไทย

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มุ่งเน้นการค้นหาและวิเคราะห์ปัจจัยความสำเร็จ รวมถึงนิยามของความสำเร็จในการทำเกษตรอินทรีย์ของเกษตรกรรุ่นใหม่ในประเทศไทย โดยการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพโดยเกษตรกรรุ่นใหม่จำนวน 18 คนที่มีอายุไม่เกิน 45 ปี จาก 5 จังหวัดในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนของประเทศไทย โดยได้รับการแนะนำจากสำนักงานส่งเสริมเกษตรของแต่ละจังหวัดในการเลือกเกษตรกรรุ่นใหม่เพื่อเป็นกลุ่มตัวอย่างในการเก็บรวบรวมข้อมูล โดยเกษตรกรรุ่นใหม่จะต้องทำเกษตรอินทรีย์มาแล้วอย่างน้อย 3 ปี โดยมีการเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกตและมีส่วนร่วมจากกิจกรรมประจำวันในการทำเกษตรอินทรีย์ของเกษตรกรรุ่นใหม่ดังกล่าว รวมถึงการเข้าร่วมกิจกรรมประชุมกลุ่มเครือข่ายเกษตรกรแบบมีส่วนร่วม ผู้วิจัยได้ใช้วิธีวิเคราะห์เฉพาะเรื่อง (Thematic Analysis) โดยการถอดรหัสข้อมูลจากไฟล์เสียงและการบันทึก โดยได้จัดกลุ่มตามหมวดหมู่ของคำตอบที่ได้

ผลการวิจัยอภิปรายภายใต้ 3 ประเด็น ได้แก่ 1.แรงบันดาลใจที่ทำให้คนรุ่นใหม่ตัดสินใจกลับบ้านมาทำเกษตร 2.นิยามของความสำเร็จในการทำเกษตรอินทรีย์ 3.ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จในการทำเกษตรอินทรีย์ ผลจากการวิเคราะห์ข้อมูลของนิยามความสำเร็จในการทำเกษตรอินทรย์ที่มีอิทธิพลต่อการพัฒนาฟาร์มของเกษตรกรรุ่นใหม่ซึ่งประกอบด้วย 7 มิติ ได้แก่ 1.ความสำเร็จด้านรายได้ 2.ความสำเร็จด้านการมีอาหารปลอดภัยและความมั่นคงทางอาหาร 3.ความสัมพันธ์ของสมาชิกในครอบครัว 4. ความสำเร็จในการพัฒนาฟาร์ม 5.ความสำเร็จในการใช้ชีวิต 6.ความสำเร็จด้านความรู้และการส่งต่อความรู้ 7.ความสำเร็จด้านกลุ่มและเครือข่าย โดยเกษตรกรกลุ่มกรณีศึกษาไม่ได้ประสบความสำเร็จครบทั้ง 7 ด้าน เกษตรกรบางคนยังต้องพบกับความท้าทายและอุปสรรคอย่างต่อเนื่องในการทำเกษตรอินทรีย์ การทำเกษตรอินทรีย์ของเกษตรกรรุ่นใหม่ยังได้แสดงให้เห็นถึงปรากฎการณ์การเปลี่ยนผ่านเชิงแนวคิดและวิธีการภายใต้สังคมแห่งเทคโนโลยี นอกจากนั้นแล้ว ความสำเร็จในบางมิติยังส่งผลต่อเกษตรกรรุ่นใหม่ให้เกิดแรงบันดาลใจในการกำหนดเป้าหมายที่สูงขึ้น โดยเฉพาะด้านการสร้างรายได้ การมีอาหารปลอดภัยและความมั่นคงทางอาหาร และการได้อยู่ใกล้ชิดกับสมาชิกครอบครัว ความสำเร็จในมิติดังกล่าวเป็นส่วนสำคัญในการสร้างความเป็นอยู่ที่ดีในชุมชน