ความเชื่อเรื่องกรรม วาทศิลป์ของเวทนา และการเมืองแห่งความสงสารต่อคนพิการในสังคมไทย

Main Article Content

ประชาธิป กะทา

บทคัดย่อ

บทความชิ้นนี้วิพากษ์การผสมรวมกันระหว่างความหมายทางวัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับความพิการในสังคมไทย โดยเฉพาะอิทธิพลเรื่องกรรมและวาทศิลป์ของเวทนา หรือความรู้สึกสงสารจากความเชื่อพุทธเถรวาทในฐานะส่วนหนึ่งของศีลธรรมเชิงสถาบัน กับอำนาจชีวการเมืองที่ถูกสร้างจากนโยบายของรัฐบาลไทย และอุดมการณ์ทางการเมืองในระดับโลกแนวคิดสิทธิมนุษยชนที่เป็นผลผลิตจากองค์กรนานาชาติ ที่ได้สร้างการเมืองของความสงสารต่อคนพิการ ซึ่งกรอบคิดทางการเมืองนี้ใช้ประเมินความเป็นมนุษย์และหยิบยื่นคุณค่าและความหมายของชีวิตให้กับคนพิการในสังคมไทย ภายใต้การเมืองของความสงสาร คนพิการถูกปฏิบัติในฐานะองค์ประธานทางการเมืองและถูกทำให้กลายเป็นปัญหาทางศีลธรรม พร้อมกับมีมุมมองต่อคนพิการในฐานะบุคคลต้องได้รับการสงเคราะห์ทางสังคม อีกทั้งคนพิการควรที่จะต้องถูกควบคุมไว้ที่สถานสงเคราะห์คนพิการในนามมนุษยธรรมและคนพิการเป็นบุคคลที่น่าสงสารควรที่จะต้องถูกจำกัดพื้นที่ไว้ที่บ้าน ไม่ให้ออกมาใช้ชีวิตข้างนอกด้วยความคิดเรื่องเวทนาคนพิการ บทความจะชี้ให้เห็นว่าการเคลื่อนไหวทางสังคมการเมืองในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับคนพิการในสังคมไทยเพื่อท้าทายการเมืองของความสงสารต่อคนพิการ ซึ่งได้สร้างการกีดกันทางสังคมให้กับคนพิการ ภายใต้กรอบคิดการเมืองของอัตลักษณ์ แบบจำลองทางสังคมของความพิการ และแนวคิดสิทธิมนุษยชน การเคลื่อนไหวทางสังคมการเมืองภายใต้กรอบคิดดังกล่าวเพื่อนิยามใหม่สถานะความเป็นพลเมืองของคนพิการและสิทธิทางสังคม รวมทั้งนิยามใหม่ความหมายทางสังคมเกี่ยวกับคนพิการที่ถูกขับเคลื่อนจากความเชื่อพุทธเถรวาท โดยเฉพาะแนวคิดเรื่องกรรมและวาทศิลป์ของเวทนา บทความวิจารณ์ว่าการเคลื่อนไหวดังกล่าวดูเหมือนจะประสบความสำเร็จในการช่วยนิยามใหม่คนพิการที่ถูกตราไว้ในกฎหมาย แต่ความพยายามผ่านการเคลื่อนไหวดังกล่าวย้อนแย้งในตัวเอง กล่าวคือในท้ายสุด มันสนับสนุนการผลิตซ้ำระบบการกีดกันคนพิการผ่านกรอบคิดการเคลื่อนไหวต่อสู้ ที่ยังคงตั้งอยู่บนพื้นฐานระบอบคิดหลักการมองร่างกายที่สมบูรณ์แบบคือร่างกายที่ต้องมีสมรรถภาพ

Article Details

บท
บทความวิจัย
Author Biography

ประชาธิป กะทา, ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ปริญญาดุษฎีบัณฑิต สาขามานุษยวิทยา

References

Bickenbach, J. et al. (1999). Models of Disablement, Universalism and the ICIDH. Social Science and Medicine, 48 (9), 1173-1187.

Boontan, M. (2000). Philosophy and Administrative Principle. [in Thai]. In Association for the Blind People in Thailand. Three Decades of Association for the Blind People in Thailand. Bangkok: Jirarat Print.

Bualar, T. (2010). Disability Rehabilitation Policy in Thailand: Explaining why it has come under fire. Journal of Asian Public Policy, 3 (1), 111-117.

Corker, M. (1999). Differences, Conflations and Foundations: The Limits to Accurate”, Theoretical Representation of Disabled People's Experience? Disability and Society, 14 (5), 627-642.

Csordas, T. (1990). Embodiment as a Paradigm for Anthropology. Ethos, 18 (1), 5-47.

Csordas, T. (1993). Somatic Modes of Attention. Cultural Anthropology, 8 (2), 135-156.

Csordas, T. (Ed.). (1994). Embodiment and Experience: The Existential Ground of Culture and Self. Cambridge: Cambridge University

Press.

Desjarlais, R. (1992). Body and Emotion: The Aesthetics of Illness and Healing in the Nepal Himalayas. Philadelphia: University of Pennsylvania. Press.

Hiranyatheb, T. (2008). Disability Discourse in Modern Thai Narratives. [in Thai]. (Unpublished doctoral dissertation). Chulalongkorn University, Bangkok.

Hughes, B. & Paterson, K. (1997). The Social Model of Disability and the Disappearing Body: Towards a Sociology of Impairment. Disability and Society, 12 (3), 325-340.

Kata, P. (2014). The Biopolitics and Impaired Body: The History of Ambiguous Citizen in Thailand. [in Thai]. Nonthaburi: Society and Health Institute.

Kata, P. (2016). En Thaïlande, des citoyens ambigus. In Gardou, C., editor. Le handicap et ses empreintes culturelles. Variations anthropologiques, 3, 197-208.

Kata, P. (2017). The Birth of Disabled People as ‘Ambiguous Citizens’: Bio-politics, the Ethical Regime of the Impaired Body, and the Ironies of Identity Politics in Thailand. In Hardon, A. & Hadolt, B., editors. New Socialities and Subjectivities in 21st Century Health Care. (p. 61-74). Amsterdam: Amsterdam University Press.

King, J. & King, M. (2011). The Lived Experience of Families Living with Spinal Cord Disability in Northeast Thailand. Third World Quarterly, 32 (8), 1475-1491.

McRuer, R. (2006). Crip Theory: Cultural Signs of Queerness and Disability. New York and London: New York University Press.

Naemiratch, B. & Manderson, L. (2009). Pity and Pragmatism: Understandings of Disability in Northeast Thailand. Disability and Society, 24 (4), 479-480.

Payutto, P. (1995). Dictionary of Buddhism. [in Thai]. Bangkok: Mahachulalongkorn University Press.

Persons with Disabilities Empowerment Act. (2007). Royal Thai Government Gazette. [in Thai]. 124, section 61 A, 8-24.

Petkong, W. (2005). The Civic Network of Disabled People: Identity Construction in Health System Reform Movement. [in Thai]. Nonthaburi: Society and Health Institute.

Ratanakul, P. (1988). Bioethics in Thailand: the Struggle for Buddhist Solutions. The Journal of Medicine and Philosophy, 13 (3),

-312.

Ratanakul, P. (1996). The Buddhist Concept of Health and Disease. In Ratanakul. P. & Than, K., editors. Health, Healing and Religion: An Inter-Religious Dialogue. (p. 31-40). Bangkok: The Center of Human Resources Development, Mahidol University.

Rehabilitation for Persons with Disabilities Act. (1991). Royal Thai Government Gazette (Special Volume), [in Thai]. No.108, section 205, 18-28.

Reinders, H. (2008). Receiving the Gift of Friendship: Profound Disability, Theological Anthropology, and Ethics. Michigan: Wm. B. Eerdmans Publishing.

Riewpaiboon, W. & Blume, S. (2009). Disability and Rehabilitation in Europe, North America and Asia. In Addlakhu. R., Blume, S., Devlieger, P., Nagase, O. & Miriam. W., editors. Disability and Society: A Reader. (xvii-xx) New Delhi: Orient BlackSwan.

Rukwong, P., Chirawatkul, S. & Markovic, M. (2007). Suk-Sam-Bai: The Quality of Life Perceptions among Middle-Aged Women Living with a Disability in Isaan, Thailand. Journal of Nursing Research, 15 (4), 285-295.

Rukwong, P. (2008). Lived Experience of Middle-Aged Women Living with a Disability in Isaan, Thailand. Nursing and Health Science, 10, 59-64.

Schumm, D. & Stoltzfus, M. (2007). Chronic Illness and Disability: Narratives of Suffering and Healing in Buddhism and Christianity. Journal of Religion, Disability and Health, 11 (3), 5 – 21.

Scully, J. L. (2014). Disability and Vulnerability: On Bodies, Dependence, and Power. In Mackenzie. C., Rogers, W. & Dodds, S., editors. Vulnerability: New Essays in Ethics and Feminist Philosophy. (p. 204-221). New York: Oxford University Press.

Sherer, P. (2009). Sexuality and Reproductive Health of Women with Disabilities. [in Thai]. Proceeding of the First National Conference on Sexuality Studies in Thailand. (p. 12-21). 7-8 January 2008, Ratanakosin Hotel, Bangkok.

The Constitution of the Kingdom of Thailand. (2007). Royal Thai Government Gazette. [in Thai]. section 30A.

The Institute of Health Promotion for People with Disability. (2007). The Politics of Persons with Disabilities Newsletter, [in Thai]. 4, 8.

The Institute of Health Promotion for People with Disability. (2008). The Politics of Persons with Disabilities Newsletter, [in Thai]. 13,

-37.

The Institute of Health Promotion for People with Disability. (2009). The Politics of Persons with Disabilities Newsletter, [in Thai]. 14,

-49.

The Institute of Health Promotion for People with Disability. (2010). The Politics of Persons with Disabilities Newsletter, [in Thai]. 18, 9.

Thomas, C. (1999). Female Forms: Experiencing and Understanding Disability. Buckingham: Open University Press.

Tongprasert, J. (1985). Thai Language. [in Thai]. Bangkok: Praepittaya Press.

Tremain, S. (2001). On the Government of Disability. Social Theory and Practice, 27 (4), 617-636.

Tremain, S. (2002). On the Subject of Impairment. In Corker, M. & Shakespeare, T., editor. Disability/Postmodernity: Embodying Political Theory. (p. 32-47). London: Continuum Press.

Vajanasara, K. (2005). Social Representation of Disabled People in Thailand: A Case Study of Thai Literature. [in Thai]. Nonthaburi: The Health Promotion for People with Disability in Thailand Program, Health System Research Institute, Thai Health Promotion Foundation, Sirindhorn National Medical Rehabilitation Centre.