กระต่ายในวัฒนธรรมเขม

Main Article Content

ชาญชัย คงเพียรธรรม

บทคัดย่อ

กระต่ายเป็นสัตว์ที่ผูกพันกับคนเขมรมาช้านาน เห็นได้จากภาพสลัก
ตามปราสาทหินและนิทานพื้นบ้านที่เล่าสู่กันฟัง คนเขมรชื่นชอบในความ
น่ารักของกระต่าย ถือเป็นสัญลักษณ์ของความเจ้าปัญญา เมื่อเขมรรับ
ศาสนาพราหมณ์และศาสนาพุทธมาจากอินเดีย เขมรได้นำกระต่ายเข้าไป
ผสานกับความเชื่อในศาสนาสำคัญทั้งสองศาสนาด้วย อาทิ การพบรูป
กระต่ายในภาพสลักตอน “กูรมาวตาร” หรือตอนกวนเกษียรสมุทรซึ่งเป็น
เทพปกรณัมที่สำคัญในศาสนาพราหมณ์ โดยพบที่ปราสาทกู่สวนแตง
ประเทศไทย หรือการยกย่องชาดกในทางพระพุทธศาสนาเรื่อง
“สสปัณฑิตชาดก” ซึ่งเป็นชาดกที่สรรเสริญคุณธรรมของกระต่ายให้เป็น
ชาดกเรื่องสำคัญ จนกลายมาเป็นที่มาของประเพณีไหว้พระจันทร์ในเขมร
สิ่งเหล่านี้ล้วนแล้วแต่แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของกระต่ายในวัฒนธรรม
เขมรได้เป็นอย่างดี

Article Details

บท
บทความวิชาการ
Author Biography

ชาญชัย คงเพียรธรรม

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ (ภาษาเขมร) ประจำหลักสูตรภูมิภาคลุ่มน้ำโขงศึกษา สาขาภาษาและวรรณคดีตะวันออก คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

References

วิชชุกร ทองหล่อ. (2542). “กระต่ายในนิทานพื้นบ้านเขมร.” ใน ภาษา
จารึกฉบับที่ 6 คุรุบูชา คุรุรำลึก. 247– 253. กรุงเทพฯ:
ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ศานติ ภักดีคำ, ผู้แปล. (2550). พระราชพิธีทวาทศมาส หรือพระราช
พิธีสิบสองเดือนกรุงกัมพูชา ภาค 3. กรุงเทพฯ: กรมสารนิเทศ.
สุภัทรดิศ ดิศกุล, หม่อมเจ้า. (2547). ศาสนาพราหมณ์ในอาณาจักร
ขอม. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.