“ถ่งเมียเวาะ” พิธีกรรม ความเชื่อกะเหรี่ยงโปร์ บ้านไร่ป้า ตำบลห้วยเขย่ง อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี

Main Article Content

นพรัตน์ ไชยชนะ
วีระวัฒน์ อุดมทรัพย์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงพื้นที่ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบริบท
ชุมชนและ พิธีกรรม ความเชื่อในระบบการเกษตรในกรณีการทำไร่ข้าว
บ้านไร่ป้า ตำบลห้วยเขย่ง อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี ใช้ระเบียบ
วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลภาคสนามโดยใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึกแบบ
กึ่งโครงสร้าง ใช้วิธีการสังเกตแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม เลือกกลุ่ม
ตัวอย่างผู้ให้ข้อมูลแบบเจาะจง พื้นที่ศึกษาคือ บ้านไร่ป้า หมู่ที่ 5 ตำบล
ห้วยเขย่ง อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี
ผลการวิจัยพบว่า “ถ่งเมียเวาะ” เป็นเรื่องของพิธีกรรมความเชื่อ
และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ สิ่งคุ้มครองตามธรรมชาติเกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตตั้งแต่เกิดจน
ตาย เป็นทรัพย์สมบัติที่ล้ำค่าของชาวกะเหรี่ยงที่สอนให้ลูกหลานดูแล
ทรัพยากรธรรมชาติ ผืนป่า ลำห้วย สร้างความเป็นเอกลักษณ์ให้กับชุมชน
รูปแบบการดำเนินชีวิตดังกล่าวส่งผลต่อความมั่นคงทางอาหารของชุมชน
บ้านไร่ป้า พื้นที่แห่งนี้จัดเป็นพื้นที่ชายแดนในจังหวัดกาญจนบุรีที่เป็น
น้องใหม่แห่งผืนดินตะวันตก โดยมีกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงโปร์อาศัยอยู่
ดำเนินชีวิตโดยยึดกฎเกณฑ์ที่สัมพันธ์ระหว่างพิธีกรรม ความเชื่อกับระบบ
เกษตรการทำไร่ข้าว สอดคล้องกับแนวคิดเกษตรกรรมแบบยั่งยืนหรือ
เกษตรกรรมทางเลือก ที่ชุมชนสืบทอดมาอย่างยาวนานเป็นการสร้าง
ความยืดหยุ่น ให้สามารถปรับตัวเข้ากับสภาวการณ์ ที่เปลี่ยนแปลงของยุค
สมัย ที่สามารถสร้างความมั่นคงทางอาหารโดยเฉพาะระดับครัวเรือนของ
ชุมชนแห่งนี้ได้อย่างยั่งยืน

Article Details

บท
บทความวิจัย
Author Biographies

นพรัตน์ ไชยชนะ

อาจารย์ประจำสาขาวิชาการพัฒนาชุมชน คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
มหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี

วีระวัฒน์ อุดมทรัพย์

อาจารย์ประจำสาขาวิชาการพัฒนาชุมชน คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี

References

ณรงค์ เส็งประชา. (2532). มนุษย์กับสังคม. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
นพรัตน์ ไชยชนะ. (2557). การสืบสานวัฒนธรรมการกินกะเหรี่ยงโปร์
บ้านทิพุเย. ใน วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี.
3 (2). 79 – 88.
ปิยนาถ อิ่มดี. (2547). ความมั่นคงทางอาหารของชุมชนชนบท: ศึกษา
เฉพาะกรณีบ้านป่าคา หมู่ที่ 2 ตำบลสวก อำเภอน่าน จังหวัด
น่าน. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, สาขาวิชาการพัฒนาชุมชน
ภาควิชาการพัฒนาชุมชน คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
วราพร ศรีสุพรรณ และคณะ. (2549). เครือข่ายการเรียนรูวัฒนธรรม
ข้าวไร่เพื่อความมั่นคงด้านอาหารและอนุรักษ์ความหลากหลาย
ทางชีวภาพในพื้นที่ลุ่มน้ำ แควใหญ่. นครปฐม: คณะ
สังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล.
วัลย์ลิกา สรรเสริญชูโชติ. (2545). การศึกษาการเปลี่ยนแปลงในวิถีการ
ผลิต และระบบความสัมพันธ์ทางสังคมในมิติชายหญิงของ
ชุมชนกะเหรี่ยง: ศึกษาเฉพาะกรณีบ้านทิพุเย หมู่ที่ 3 ตำบล
ชะแล อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี. สาขาวิชาการ
พัฒนาชุมชน ภาควิชาการพัฒนาชุมชน คณะสังคมสงเคราะห์
ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ศยามล เจริญรัตน์. (2556). ความมั่นคงทางอาหาร ป่าชุมชนกับการ
ผลักดันเรื่องความเป็นธรรมเพื่อชุมชนท้องถิ่น. ประชุมวิชาการ
ประจำปี 57: สถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุรชัย รักษาชาติ. (2545). ความมั่นคงทางอาหารในระดับครัวเรือน
ของคนชายขอบ: รูปแบบการบริโภคและแหล่งที่มาของอาหาร
ของครัวเรือนภาคตะวันตกประเทศไทย. วิทยานิพนธ์วิทยา
ศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเทคโนโลยีการวางแผนสิ่งแวดล้อม
เพื่อพัฒนาชนบท มหาวิทยาลัยมหิดล.
โสฬส ศิริไสย์. (2551). โครงการส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่นและความ
หลากหลายทางชีวภาพเพื่อการพัฒนาความมั่นคงทางอาหาร
และโภชนาการในประชากรกลุ่มชาติพันธุ์. กรุงเทพฯ: สำนักงาน
กองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.).
องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยเขย่ง. (2557). แผนพัฒนาองค์การบริหาร
ส่วนตำบลห้วยเขย่ง. กาญจนบุรี : กาญจนบุรี.