“จิบกาแฟ แลเล เขเรือ”: การท่องเที่ยววิถีวัฒนธรรมชาวเลอ่าวทองคำ อำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่อง “จิบกาแฟ แลเล เขเรือ”: การท่องเที่ยววิถีวัฒนธรรมชาวเลอ่าวทองคำ อำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นการวิจัยที่ใช้วิธีวิทยาการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยอาศัยเทคนิคการสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่ม โดยมีข้อค้นพบจากการวิจัยว่า ความเป็นมาของอ่าวทองคำนั้นเพิ่งเป็นคำที่เกิดขึ้นประมาณปี 2555 เดิมทีเป็นแหล่งอาหารสำคัญและเป็นเครื่องมือสำคัญในการต่อสู้ของคนในพื้นที่ อย่างไรก็ดี การสร้างความรู้ในฐานะทุนทางวัฒนธรรมนั้น ยังได้นำไปสู่การท่องเที่ยวซึ่งเป็นปรากฏการณ์ที่เด่นชัดอย่างมาก กระบวนการต่อสู้ต่อและกลยุทธ์ในการเคลื่อนไหวของชาวบ้านในอ่าวทองคำนั้นทำให้เห็นความเป็นมาของขบวนการเคลื่อนไหว และมิติทางวัฒนธรรมที่เข้ามายกระดับการเคลื่อนไหวอย่างทรงพลัง  ทั้งนี้ในส่วนการจัดการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมของอ่าวทองคำนั้นอาศัยภาคีเครือข่ายในชุมชน อันประกอบไปด้วย 3 กลุ่มหลักได้แก่  1) กลุ่มแม่บ้านเครื่องแกง 2) กลุ่มเรือออมทรัพย์ และ 3) กลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านแหลม
โฮมสเตย์  อีกทั้งยังเกิดนวัตกรรมชุมชนขึ้นระหว่างการดำเนินการวิจัยในครั้งนี้ ผ่านการร่วมสร้างนวัตกรรมใหม่เพื่อให้เกิดประโยชน์กับพื้นที่ระหว่างนักวิจัย นักวิจัยในพื้นที่ และชาวบ้านแหลม ซึ่งมีความเห็นเห็นพ้องกันและเกิดเป็นนวัตกรรมกลับคืนให้กับชุมชน 2 ประเด็น คือ 1) ร่วมรวบรวมและบันทึกประวัติศาสตร์อ่าวทองคำ และ 2) ร่วมออกแบบผลิตภัณฑ์เปลือกหอยเป็นกรอบรูป และปิ่นปักผมสำหรับนักท่องเที่ยว อีกทั้งได้ร่วมสร้างโปรแกรมการท่องเที่ยวครึ่งวันสำหรับนักท่องเที่ยวร่วมกัน สะท้อนให้เห็นถึงพลังในการมีส่วนร่วมของชุมชนและการใช้ทุนทางวัฒนธรรมในการขับเคลื่อนการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมอย่างทรงพลัง