ตำนานประจำถิ่นทุ่งกุลาร้องไห้: เรื่องเล่าเชิงนิเวศกับการต่อสู้และต่อรองทางสังคมและวัฒนธรรม

Main Article Content

สมปอง มูลมณี
ปฐม หงส์สุวรรณ

บทคัดย่อ

บทความวจิยัเรื่องน้ีมีวตัถุประสงคเ์พื่อศึกษาบทบาทของตา นานประจา ถิ่
นทุ่งกุลาร้องไห้
ที่มีความสา คญั ต่อการเป็นสื่อการนา เสนอเพื่อการต่อสู้และต่อรองทางสังคมและวฒั นธรรมภายใน
บริเวณทุ่งกุลาร้องไห้อนั เป็นพ้
ืนที่แห่งความหลากหลายทางวฒั นธรรมสังคมที่อาศยัอยูร่ ่วมกนั ใน
บริเวณน้ี
ตา นานเรื่องเล่าศกัด์ิสิทธ์ิจึงมีบทบาทอยา่ งยงิ่ ต่อการครอบครองพ้
ืนที่และการสร้างพ้
ืนที่
ต่างๆ อนั เป็นแหล่งทรัพยากร ท้
งัแหล่งน้
า ป่าไม้พ้
ืนดิน แร่เกลือ หรืออื่นๆ ดว้ยการใชต้า นานเรื่อง
เล่าประกอบการจดัสรรพ้
ืนที่ใหเ้หมาะสมกบัอตัลกัษณ์ของแต่ละกลุ่ม ผู้วจิยัตอ้งการนา เสนอวา่
ตา นานเรื่องเล่าที่ปรากฏในบริเวณทุ่งกุลาร้องไหน้ ้นั ถูกนา มาจดัการกบั พ้
ืนที่ เพื่อการต่อสู้และ
ต่อรองกบัความเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวฒั นธรรม ตลอดจนการต่อรองกบัอา นาจต่างๆ ที่เขา้สู่
ชุมชนทุ่งกลาร้องไหน้้ีอยา่ งไรโดยใชท้ฤษฎีการสร้างพ้
ืนที่ศกัด์ิสิทธ์ิและพ้
ืนที่ทางสังคมเป็นกรอบใน
การอธิบาย
จากการวจิยัพบวา่ ตา นานเรื่องเล่าเชิงนิเวศมีผลต่อการต่อรองทางสังคมและวฒั นธรรมใน
ทุ่งกุลาร้องไห้4 ประเด็น ไดแ้ก่1)การต่อสู้และต่อรองกบั พุทธศาสนา 2)การต่อสู้และต่อรองกบั
ระบบทุนนิยม 3)การต่อสู้และต่อรองกบัการท่องเที่ยวและ4)การต่อสู้และต่อรองกบักระแสพฒั นา
อนัแสดงให้เห็นถึงบทบาทของตา นานเรื่องเล่าที่มีผลต่อการปฏิบตัิการต่อสู้กบัอา นาจภายในชุมชน
ทุ่งกุลาร้องไห้

Article Details

บท
บทความวิจัย
Author Biography

สมปอง มูลมณี

นายสมปอง มูลมณี
สาขาวิชาภาษาไทย คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏร าไพพรรณี
เลขที่ 41 หมู่5 ต.ท่าชา้งอ.เมืองจ.จนั ทบุรี22000
โทรศัพท์: 087-9479371 อีเมล: [email protected]

References

กรมศิลปากร. (2552). พระราชบัญญัติ โบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุและพิพิธภัณฑสถาน
แห่งชาติ พ.ศ. 2504 แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติ โบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ
และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2535 พร้ อมด้วยกฎหมายที่เกี่ยวข้อง.
กรุงเทพฯ : สยามสมาคมในพระบรมราชูปถัมภ์.

จันดี โคตรสุวรรณ. (2558). เป็ นผู้ให้สัมภาษณ์, สมปอง มูลมณี เป็ นผู้สัมภาษณ์, ที่บ้านหนองเม็ก
ต าบลจ าปาขันอ าเภอสุวรรณภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด เมื่อเดือนพฤษภาคม .

จันนิภา ดวงวิไล. (2556). ต านานพระพุทธรูปในชุมชนชายแดนไทย –ลาว : การสื่อความหมายทาง
วัฒนธรรมและบทบาทการสร้ างความสัมพันธ์ทางสังคม.วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต
ภาษาไทย : มหาวิทยาลัมหาสารคาม.

ฉลาดชาย รมิตานนท์. (2527).ผีเจ้านาย.กรุงเทพ : พายับ ออฟเซท พรินท์.

ดวน สมทุม. (2559). เป็ นผู้ให้สัมภาษณ์, สมปอง มูลมณี เป็ นผู้สัมภาษณ์, ที่บ้านเลขที่ 67 หมู่9 บ้าน

คันธนาม ต าบลยางค า อ าเภอโพนทราย จังหวัดร้อยเอ็ด.

เดช ภูสองช้นั . (2558). เป็นผูใ้หส้ ัมภาษณ์, สมปอง มูลมณีเป็นผสู้ ัมภาษณ์, ที่บา้นตาหยวก ตา บลทุ่ง

หลวง อ าเภอสุวรรณภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด.

ทวีศิลป์ สืบวัฒนะ. (2549). ท้องถิ่นอีสานกับการท่องเที่ยว. ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะ
มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ธัญญา สังขพันธานนท์. (2559).แว่นวรรณคดี ทฤษฎีร่ วมสมัย = Contemporary literary theory.
ปทุมธานี : นาคร.

นรนิติ เศรษฐบุตร และคณะ. (2550).ร่ างรัฐธรรมนูญ แห่งราชอาณาจักรไทย : ฉบับลงประชามติ.
กรุงเทพฯ : สภาร่างรัฐธรรมนูญ.

บัว เทพคูบอน. (2558). เป็ นผู้ให้สัมภาษณ์, สมปอง มูลมณี เป็ นผู้สัมภาษณ์, ที่บ้านเลขที่ 31 หมู่4
ต าบลไพรขลา อ าเภอชุมพลบุรี จังหวัดสุรินทร์.

ปฐม หงษ์สุวรรณ. (2554). ต านานพระพุทธรูปล้านนาพลังปัญญาทางความเชื่อและความสัมพันธ์กับ
ท้องถิ่น. เชียงใหม่
. :แมก็ ซ์พริ้นติ้ง (สา นกั มรดกลา้นนา).
ประสิทธ์ิคุณุรัตน์. (2537). “ความหลากหลายทางชีวภาพของป่ าบุ่ง ป่ าทาม”. จุลสารดอกติ้วป่ า. ปี ที่7 ฉบับที่ 3 ธ.ค. 2537.

ศรีศกัด์ิวลัลิโภดม. (2533).อีสานแอ่งอารยธรรม.กรุงเทพฯ: มติชน.

สุกญั ญา เบาเนิด. (2546).วัฒนธรรมทุ่งกุลาร้ องไห้. ทุ่งกุลา อาณาจักรเกลือ 2500 ปี จากยุคแรกเริ่ม

ล้าหลัง ถึงยุคมั่งคั่งข้าวหอม. วารสารเมืองโบราณ ปี ที่ 29 ฉบับที่ 2.

อภิศกัด์ิโสมอินทร์. (2538). ทุ่งกุลาพูด. เอกสารอ่านประกอบวชิาโลกทศัน์อีสาน. มหาสารคาม :
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร.