การสร้างสรรค์ผลงานด้านศิลปะการแสดงชุด “ต๋ามเตียนประทีปปู่จาพุทธธรรม” ผ่านการศึกษาประเพณียี่เป็งของชาวล้านนา

บทคัดย่อ

การสร้างสรรค์ผลงานด้านศิลปะการแสดงชุด “ต๋ามเตียนประทีปปู่จาพุทธธรรม” มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความเป็นมาของประเพณียี่เป็ง อัตลักษณ์ และวิถีชีวิตของชาวล้านนา 2) สร้างสรรค์ผลงานทางด้านนาฏศิลป์พื้นเมืองสร้างสรรค์ชุด “ต๋ามเตียนประทีปปู่จาพุทธธรรม” ผลการวิจัยพบว่า การสร้างสรรค์ผลงานด้านศิลปะการแสดง ประกอบไปด้วยทฤษฎีหลัก คือ ทฤษฎีนาฏยประดิษฐ์ และแนวคิด คือ 1) แนวคิดประวัติศาสตร์และกระบวนการสร้างอัตลักษณ์วัฒนธรรมพระพุทธศาสนาแบบล้านนา จากข้อมูลที่ได้ศึกษาแนวคิดประวัติศาสตร์และกระบวนการสร้างอัตลักษณ์วัฒนธรรม โดยศึกษาประเพณีเก่าแก่ของชาวล้านนาที่ได้สืบทอดแนวคิดการอนุรักษ์วัฒนธรรมที่ปฏิบัติกันมาตั้งแต่อดีต เพราะความเชื่อความศรัทธาในพระพุทธศาสนา และได้เผยแผ่มาถึงประเทศไทยหรืออาณาจักรต่างๆ โดยศึกษาเพื่อเป็นแนวทางในการสร้างสรรค์ผลงาน 2) แนวคิดการคิดการออกแบบ และการสร้างสรรค์ผลงานทางด้านนาฏศิลป์ จากการศึกษารูปแบบ กลวิธีของนาฏศิลป์ที่แสดงโดยผู้แสดงเดี่ยวหรือหลายคน ศึกษาถึงกระบวนการแปรแถว การจัดแถว การกำหนดดนตรี เพลง เครื่องแต่งกาย ฉาก และส่วนประกอบอื่นๆ ที่สำคัญ และนำมาสร้างสรรค์ผลงานด้านศิลปะการแสดง

จากการศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้อง และการลงพื้นที่เก็บข้อมูลจากครูภูมิปัญญา คณะผู้วิจัยได้นำข้อมูลมาวิเคราะห์ และสังเคราะห์ เพื่อสร้างสรรค์ผลงานด้านศิลปะการแสดงชุด “ต๋ามเตียนประทีปปู่จาพุทธธรรม” ซึ่งเป็นการสร้างสรรค์ผลงานการแสดงศิลปะการฟ้อนล้านนาแบบใหม่ ที่ผสมผสานการฟ้อนตามแบบแผนดั้งเดิม และยังคงเอกลักษณ์ของการฟ้อนล้านนาตามแบบแผนเดิมไว้ ในชุดการแสดงยังแทรกเรื่องหลักธรรมะ ซึ่งเกี่ยวข้องกับประเพณียี่เป็งของล้านนา นำเสนอการฟ้อนโดยใช้โคมแบบล้านนาเป็นหลัก เลือกใช้ผ้าที่มีลวดลายที่บ่งบอกถึงความเป็นภาคเหนือ คณะผู้วิจัยใช้ดนตรีที่สื่ออารมณ์ถึงวิถีชีวิต และการเข้าวัดฟังธรรม การที่นำแสงไฟจากธรรมหลวงเข้าสู่โคมไฟและ ดนตรีที่สื่อให้เห็นถึงการเฉลิมฉลอง ขบวนช่างฟ้อนในงานประเพณียี่เป็ง ใช้ภาษาท้องถิ่นของภาคเหนือ เพื่อให้ผู้ชมได้อรรถรสในการชม