การสังเคราะห์กลอนลำของคณะหมอลำสุมณฑา ธาตุทอง รางวัลชนะเลิศในการประกวดหมอลำกลอนย้อนยุค ระดับภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของงานวิจัยเชิงคุณภาพเรื่องกลอนลำย้อนยุค กรณีศึกษาหมอลำ
สุมณฑา ธาตุทอง  ใช้วิธีดำเนินการวิจัยเชิงคุณภาพทางมานุษยวิทยาดนตรี ใช้วิธีเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและข้อมูลทางภาคสนามเป็นหลักในการวิเคราะห์ข้อมูล  มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลอนลำของคณะหมอลำสุมณฑา ธาตุทอง รางวัลชนะเลิศในการประกวดหมอลำกลอนย้อนยุค ถ้วยพระราชทาน พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ ระดับภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประเภทประชาชนทั่วไป เมื่อวันที่ 11 มีนาคม พ.ศ. 2559  จัดการประกวดโดยสำนักงานจังหวัดอุดรธานี  สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดอุดรธานี  มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี  และวัดโนนสว่าง ตำบลหมากหญ้า  อำเภอหนองวัวซอ จังหวัดอุดรธานี  ผลการวิจัยพบว่า กลอนลำของคณะหมอลำสุมณฑา ธาตุทองที่ใช้ในการประกวด  มีทั้งหมด 6 กลอน  หมอลำฝ่ายชายทำการแสดง 3 กลอน  คือ  1) กลอนถวายครู  เนื้อหาเกี่ยวกับการขอพรให้ประสบความสำเร็จในการแสดง  เป็นทำนองลำทางสั้น  สำเนียงอุบลฯ  ลักษณะการฟ้อนจะยืนพนมมือ  2) กลอนเทิดพระเกียรติ  เนื้อหาเกี่ยวกับพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี  เป็นทำนองลำทางยาว  สำเนียงอุบลฯ  ลักษณะการฟ้อนเป็นแบบวาดแขน  และ3) กลอนเต้ยพระคุณแม่  เนื้อหาเกี่ยวกับพระคุณของแม่ผู้ให้กำเนิด  เป็นทำนองลำเต้ย  สำเนียงอุบลฯ  ลักษณะการฟ้อนเป็นการฟ้อนเกี้ยวระหว่างคู่ลำ  หมอลำฝ่ายหญิงทำการแสดง 3 กลอน  คือ 1) กลอนถวายครู  เนื้อหาเกี่ยวกับการขอพรให้การแสดงราบรื่นเป็นทำนองลำทางสั้น  สำเนียงอุบลฯ ครึ่ง  ลักษณะการฟ้อนจะยืนพนมมือ  2) กลอนหัวเมืองแบ่งบรมสารีริกธาตุ  เนื้อหาเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาเป็นทำนองลำทางยาว  สำเนียงอุบลฯ ครึ่ง ลักษณะการฟ้อนเป็นแบบวาดแขน  และ 3) กลอนเดินดง เนื้อหาเกี่ยวกับการเดินทางของผู้ลำเป็นทำนองลำทางสั้น  สำเนียงอุบลฯ ครึ่ง  ลักษณะการฟ้อนเป็นการฟ้อนเกี้ยวระหว่างคู่ลำ