ผู้บริหารสถานศึกษารุ่นใหม่กับความท้าทายในยุคการศึกษา 5.0

Main Article Content

วรพล ศรีเทพ
สุกัญญา อังก์สิริทรัพย์
โมไณย อภิศักดิ์มนตรี

บทคัดย่อ

ในยุคการศึกษา 5.0 ผู้บริหารสถานศึกษารุ่นใหม่ต้องเผชิญกับความท้าทายในการนำพาสถาบันการศึกษาปรับตัวให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีและนวัตกรรม โดยนอกเหนือจากการพัฒนาทักษะการใช้เทคโนโลยีแล้ว ผู้บริหารต้องส่งเสริมผู้เรียนให้มีความสามารถหลากหลาย ทั้งในด้านความรู้ ความคิดสร้างสรรค์ และทักษะชีวิตที่จำเป็นต่ออนาคต แนวทางการเตรียมความพร้อมของผู้บริหารในยุคนี้ ผู้เขียนขอเสนอกระบวนการ 6G ได้แก่ การทำความเข้าใจบริบทของสถาบัน การประเมินศักยภาพของบุคลากรและนักเรียน การเตรียมพร้อมเพื่อเผชิญความเปลี่ยนแปลง การสร้างพลังขับเคลื่อนการพัฒนา การพัฒนาต่อเนื่องโดยอาศัยข้อมูลเชิงประจักษ์ และการประเมินผลเพื่อปรับปรุงอย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ คุณลักษณะ 4M ซึ่งประกอบด้วยความทันสมัยในการคิดเชิงนวัตกรรม การบริหารจัดการที่ยืดหยุ่น การเคลื่อนไหวเชิงรุกในการปฏิรูปการศึกษา และการปรับเปลี่ยนตามสถานการณ์ จะเป็นหัวใจสำคัญในการสนับสนุนการพัฒนาหลักสูตรที่เน้นทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิต อีกทั้งผู้บริหารยังต้องใช้เทคโนโลยีเพื่อส่งเสริมการเรียนการสอน และสร้างเครือข่ายพันธมิตรกับผู้ปกครองและชุมชนเพื่อสร้างระบบนิเวศการเรียนรู้ที่ยั่งยืน

Downloads

Article Details

How to Cite
ศรีเทพ ว., อังก์สิริทรัพย์ ส., & อภิศักดิ์มนตรี โ. (2025). ผู้บริหารสถานศึกษารุ่นใหม่กับความท้าทายในยุคการศึกษา 5.0. วารสารมนุษยสังคมศิลปาสาร, 7(1), 106–125. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/hsa/article/view/280674
บท
บทความวิชาการ

References

กฤษณพงศ์ เลิศบำรุงชัย และปณิตา วรรณพิรุณ. (2563). กระบวนการเรียนรู้ดิจิทัลตามแนวคิดคอนเน็กติวิสต์ผ่านคลาวด์เทคโนโลยีเพื่อส่งเสริมการสร้างนวัตกรรมสื่อสร้างสรรค์. วารสารเทคโนโลยีสื่อสารมวลชน มทร. พระนคร. 4(2), 44-55.

กวินท์ บินสะอาด. (2564). ภาวะผู้นำยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสตูล. [วิทยานิพนธ์ปริญญา ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยหาดใหญ่].

กาญจนา บุญภักดิ์. (2563). การจัดการเรียนรู้ยุค New Normal. วารสารครุศาสตร์อุตสาหกรรม, 19(2), A1- A6.

จอมพงศ์ มงคลวนิช. (2555). การบริหารองค์การและบุคลากรทางการศึกษา. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

จอย ทองกล่อมศรี. (2560). การศึกษาแนวทางการจัดการนวัตกรรมทางการศึกษาไปใช้ในการพัฒนาการเรียนการสอนและการทำวิจัยของครู. วารสารบรรณศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 10(2), 78-89.

จิณณวัตร ปะโคทัง. (2561). ภาวะผู้นำยุคดิจิทัลสำหรับผู้บริหารสถนศึกษามืออาชีพ. อุบลราชธานี: ศิริธรรมออฟเซ็ท.

ฐิติยา จันทา และสุนทรี วรรณไพเราะ. (2567). บทบาทของผู้บริหารสถานศึกษายุค BANI WORLD. Doctor of Philosophy in Social Sciences Journal, 3(2), 18-30.

นิธิวดี แพรวัฒนะสุข และสุภาวดี ลาภเจริญ. (2565). การศึกษาสมรรถนะที่จำเป็นของผู้บริหารสถานศึกษาใน ศตวรรษที่ 21 ในสถานการณ์สังคมพลิกผัน (Disruptive) ของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การ ศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2. Journal of Roi Kaensarn Academi, 7(6), 205-223.

ปทุมพร เปียถนอม. (2563). ภาวะผู้นำทางการศึกษายุคการแทนที่ด้วยสิ่งใหม่กับทิศทางการศึกษาไทย. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนครพนม, 10(3), 115-123.

ปรีชา ออกกิจวัตร, นภาภรณ์ ยอดสิน, พิชญาภา ยืนยาว และธีรวุธ ธาดาตันติโชค. (2565). ภาวะผู้นำเชิงนวัตกรรม ผู้บริหารสถานศึกษา ยุคการศึกษา 5.0. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 10(5), 2260-2272.

ปัญจนาฏ วรวัฒนชัย. (2565). ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับความคิดสร้างสรรค์. ครุศาสตร์สาร, 16(1), 14-31.

พระนำโชค อานนฺโท (ทองดี). (2560). การสร้างเครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนที่ยั่งยืนของภาครัฐและภาคประชาชนในตำบลกระทุ่มล้ม อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม. [วิทยานิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย].

พุฒิเมธ กันธะ. (2567). ความร่วมมือด้านการศึกษากับ OECD. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2567 จาก https://shorturl.asia/PnuKl

มณีรัตน์ สุดเต้. (2563). แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการในยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุตรดิตถ์ เขต 2. [วิทยานิพนธ์ครุศาสตร มหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา, มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์].

มัทนา วังถนอมศักดิ์. (2561). ภาวะผู้นำทางการศึกษา ทฤษฎีและการปฏิบัติ. นครปฐม: เพชรเกษมพริ้น- ติ้งกรุ๊ป.

มาลีวัล เลิศสาครศิริ, จุรีย์ นฤมิตเลิศ และกิติยา สมุทรประดิษฐ์. (2564). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการเรียนผ่านระบบออนไลน์ของนักศึกษาวิทยาลัยเซนต์หลุยส์ จากสถานการณ์โควิด-19. วารสารสุขภาพกับการจัดการสุขภาพ, 7(1), 13–27.

รัชดากร พลภักดี. (2563). การใช้สื่อสังคมออนไลน์ในการจัดการเรียนการสอนในสถานการณ์ COVID-19. วารสารครุศาสตร์อุตสาหกรรม, 1(1), 1-5.

ลัดดาวัลย์ คงสมบูรณ์. (2563). ความพร้อมในการเรียนรู้ออนไลน์ของนักศึกษาระดับปริญญาตรีมหาวิทยาลัยในกรุงเทพมหานคร ท่ามกลางการระบาดของไวรัสโควิด-19. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี, 9(2), 186-197.

วิชัย วงษ์ใหญ่ และมารุต พัฒผล. (2562). การจัดการเรียนรู้ในยุค Disruptive Innovation. กรุงเทพฯ: ศูนย์ผู้นำนวัตกรรมหลักสูตรและการเรียนรู้.

วิทวัส ดวงภุมเมศ และวารีรัตน์ แก้วอุไร. (2560). การจัดการเรียนรู้ในยุคไทยแลนด์ 4.0 ด้วยการเรียนรู้อย่างกระตือรือร้น. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม, 11(2), 1-14.

วิลาวัลย์ โพธิ์ทอง. (2561). พื้นฐานนวัตกรรมและเทคโนโลยีการศึกษา. พะเยา: สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษาวิทยาลัยการศึกษา มหาวิทยาลัยพะเยา.

ศึกษาธิการ, กระทรวง. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

สุกัญญา แช่มช้อย. (2561). การบริหารสถานศึกษาในยุคดิจิทัล. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุธาวี กลิ่นอุบล. (2562). การศึกษาการมีส่วนร่วมของชุมชนต่อความสำเร็จในการพัฒนาชุมชนตามแนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง บ้านหัวเขาจีน ตำบลห้วยยางโทน อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี. [วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร].

สุนทร โคตรบรรเทา. (2560). ภาวะผู้นำในองค์การสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: ปัญญาชน.

อำพวรรณ กังวานพณิชย์ และสุเมธ งามกนก. (2566). ภาวะผู้นำในยุค Next normal: นวัตกรรมและเทคโนโลยีในยุคอนาคตทางการศึกษา. วารสารสมาคมพัฒนาวิชาชีพการบริหารการศึกษาแห่งประเทศไทย, 5(2), 37-51.

Ali, N. H. and Rosli, R. A. H. M. (2019). Digital technology: E-content development using Apple technology. Malaysian Journal of Distance Education, 21(1), 83-94.

Gibson, J. L. (2000). Organizations Behavior. 7th edition. Boston: Irwin.

Sirilurt, P. (2023). ‘ยูเนสโก’ เผยเทคโนโลยี-อินเทอร์เน็ต มีผลต่อการศึกษาทั่วโลกช่วยเข้าถึงการเรียนรู้ให้แก่นักเรียน. สืบค้นเมื่อ 29 มิถุนายน 2567 จาก https://www.sdgmove.com/2024/08/02/unesdoc-report-technology-in-education/

Thitipattakul, P. (2023). HolonIQ คาดอนาคตตลาด Global EdTech โต 2.5x ใน 5 ปี. สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน 2567 จาก https://www.disruptignite.com/blog/holoniq-global-edtech-growth