บทบาทพระสงฆ์กับการพัฒนาสังคมอีสานใต้ในมิติศาสนา วัฒนธรรม  และการมีส่วนร่วมของชุมชน: บทบาทพระสงฆ์กับการพัฒนาสังคมอีสานใต้ในมิติศาสนา วัฒนธรรม  และการมีส่วนร่วมของชุมชน

กานต์ กาญจนพิมาย; เอกพงศ์ พัฒนากุล; คนึงนิตย์ อริยะธุกันต์; ศิรประภา สันตะวงศ์

ผู้แต่ง

กานต์ กาญจนพิมาย มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์
เอกพงศ์ พัฒนากุล มหาวิทยาลัยมหามกุฏ วิทยาเขตยโสธร
คนึงนิตย์ อริยะธุกันต์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์
ศิรประภา สันตะวงศ์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์

คำสำคัญ:

บทบาท, พระสงฆ์ , การพัฒนาชุมชน , พุทธศาสนา

บทคัดย่อ

บทความนี้ศึกษาเรื่องบทบาทของพระสงฆ์ในสังคมอีสานใต้ภายใต้หลักคำสอนของพระพุทธศาสนาซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของความเชื่อและวัฒนธรรมมาอย่างยาวนาน ในอดีตพระสงฆ์มุ่งเน้น คันถธุระและวิปัสสนาธุระ ในปัจจุบันได้พัฒนาขยายไปสู่ สังคหธุระ โดยมุ่งเน้นการเป็นผู้นำและผู้สนับสนุนการพัฒนาร่วมกับชุมชน มี 3 มิติ คือ 1) การพัฒนาทางจิตใจ ผ่านการอบรมสั่งสอนหลักธรรมและการให้คำปรึกษา 2) การพัฒนาทางเศรษฐกิจและสังคม โดยเปลี่ยนบทบาทวัดให้เป็นศูนย์กลางการพัฒนา สร้างอาชีพ เสริมเศรษฐกิจ และช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาส 3) การอนุรักษ์วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม โดยสืบสานประเพณีท้องถิ่น ควบคู่กับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ การดำเนินบทบาทของพระสงฆ์ในด้านต่าง ๆ ยังมีสามารถพัฒนาศักยภาพของพระสงฆ์ พัฒนาทรัพยากรจากองค์กรสงฆ์ รวมถึงการสนับสนุนจากทั้งรัฐและเอกชน ดังนั้นการส่งเสริมบทบาทพระสงฆ์จำเป็นต้องอาศัยทั้งปัจจัยภายใน และปัจจัยภายนอก เพื่อให้การพัฒนาสังคมดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ ยั่งยืน และตอบสนองต่อความต้องการของชุมชนได้อย่างแท้จริง

เอกสารอ้างอิง

Chaiyotha, C. (2006). The role of monks in development: A case study of Luang Pu Khrueang Suphato, Wat Sra Kamphaeng Yai, Uthumphon Phisai District, Sisaket Province [Master’s thesis, Sisaket Rajabhat University]. Program in Social Sciences for Development. [in Thai]

Chanwichit, W. (2020). The role of Phra Dhamma Wisutthimongkhon (Bua Yanasampanno) in Thai society [Doctoral dissertation, Khon Kaen University]. [in Thai]

Kanjanapimai, K. (2022). The role of Tang Kao and the Ream Tras performance in Surin Province. Journal of Arts and Culture of the Mun River Basin, 11(2), 24-34. [in Thai]

Kanjanapimai, K., et al. (2023a). An analysis of the role of Phra Khru Sangharak Montri Piyavano of Wat Nong Phrong and social development in Buriram Province. Journal of Arts and Culture of the Mun River Basin, 12(2), 17-28. [in Thai]

Kanjanapimai, K., et al. (2023b). The value and aesthetics of Isan wooden Buddha images at Wat Among. Journal of Arts and Culture of the Mun River Basin, 12(2), 59-67. [in Thai]

Kanjanapimai, K., et al. (2024). The role of Phra Khru Aphirak Theerakhun in social development in Surin Province. Journal of Humanities and Social Sciences, Surindra Rajabhat University, 26(1), 149-162. [in Thai]

Knowledge Development Project for Strengthening People’s Organizations in Surin. (2003). Luang Pho Nan: Samatha–Vipassana meditation and development work. Siritham Offset Printing. [in Thai]

Kritsada, S. (2015). Isan local wisdom (4th ed.). Maha Sarakham: Mahasarakham Rajabhat University Press. [in Thai]

Office of Public Welfare, Sangha Supreme Council. (2021). Monks in public welfare. Nonthaburi: Office of Public Welfare, Sangha Supreme Council. [in Thai]

Phanasin, S., et al. (2021). Musical culture of the Morori folk ensemble in Southern Isan. Isan Arts and Culture Journal. [in Thai]

Phongsapith, S. (Sura). (2018). The role of monks in preserving local arts and culture at Wat Phra That Ruang Rong, Mueang District, Sisaket Province [Master’s thesis, Mahachulalongkornrajavidyalaya University]. Department of Buddhism. [in Thai]

Phothisan, W. (2005). The adaptation of Kuy people in the multicultural context of Southern Isan [Research report]. Funded by the Office of the National Culture Commission, Ministry of Culture. [in Thai]

Phra Khru Pariyattikittithamrong. (2020). Buddhism and social development [Bachelor’s thesis, Mahachulalongkornrajavidyalaya University]. [in Thai]

Phra Maha Paisit Satyawut. (1999). The role of monks in rural development: A case study of Phra Thep Simaphon and rural development in Nakhon Ratchasima Province [Master’s thesis, Mahidol University, Department of Rural Development Studies; Graduate School of Thai Studies for Development, Loei Rajabhat Institute]. [in Thai]

Phra Maha Phongtharathit. (2020). The desirable role of the Sangha Region 10 in Thai society [Doctoral dissertation, Khon Kaen University]. [in Thai]

Pisithpanpon, N., & Prasandee, S. (1991). Directory of monk-developers in the Isan region. Khon Kaen University Research and Development Institute & Mahachulalongkornrajavidyalaya University Buddhist Research Institute. [in Thai]

Promjui, S., et al. (2003). Community economy of Southern Isan villages: Community survival amid change—Full research report [Research report]. [in Thai]

Office of the Science, Research and Innovation Promotion Commission. [in Thai] Thongthip, T., et al. (2017). The study of history and religious–cultural tourism routes in Southern Isan. In Research program on religious and cultural tourism in Southern Isan: History, routes, and network building in the ASEAN Community. Mahachulalongkornrajavidyalaya University Research Grant. [in Thai]

บทบาทพระสงฆ์กับการพัฒนาสังคมอีสานใต้ในมิติศาสนา วัฒนธรรม และการมีส่วนร่วมของชุมชน