การใช้บุพบทวลีที่แสดงเหตุและผลในงานแปลนิทานพื้นบ้านจากภาษาไทยเป็นภาษาเยอรมัน กรณีศึกษา นิทานไกรทอง

บทคัดย่อ

บทความนี้ มุ่งเพื่อศึกษาวิเคราะห์บทบาทหน้าที่ทางไวยากรณ์ในการใช้บุพบทวลีที่แสดงเหตุผลในงานแปลนิทานพื้นบ้านเรื่องไกรทองจากภาษาไทยเป็นภาษาเยอรมัน เพื่อแสดงให้เห็นถึงรูปแบบการใช้ภาษาในการถ่ายทอดภาษาปลายทาง (Zieltext) ให้มี ความกระชับ สื่ออารมณ์ความหมายได้ชัดเจน ไม่สูญเสียเนื้อหาที่แท้จริงของภาษาต้นฉบับ (Ausgangstext) ในการศึกษาครั้งนี้ ผู้เขียนบทความได้เก็บข้อมูลและวิเคราะห์ประโยคทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับบุพบทวลีที่แสดงเหตุและผลในงานแปล ทดแทนโครงสร้างประโยคที่ประกอบไปด้วยประโยคหลัก (Hauptsatz) และอนุประโยค (Nebensatz) โดยเลือกศึกษาเฉพาะบุพบทวลีที่แสดงเหตุและผล (kausal) ตามหลักไวยากรณ์เยอรมัน ซึ่งมีบุพบทวลีทั้งหมด 4 รูป ประกอบไปด้วย (aus Angst / aufgrund / wegen / vor Zorn) และจากการวิเคราะห์ข้อมูล นำไปสู่ข้อสรุปได้ว่า 1) บุพบทวลีมีหน้าที่ทางภาษาในการการถ่ายทอดภาษาปลายทาง (Zieltext) ให้มีความกระชับ สื่ออารมณ์ความหมายได้ชัดเจน โดยไม่สูญเสียเนื้อหาที่แท้จริงของภาษาต้นฉบับ (Ausgangstext)  2) บุพบทวลีสามารถสื่อความหมายในเชิงการแสดงเหตุและผล ได้ดีกว่าคําคุณศัพท์ทีอาจมีความหมายใกล้เคียงกัน เช่น vor Zorn และ zornig  เมื่อวิเคราะห์ความหมายในระดับต้น จะเห็นว่า สองคำนี้เป็นคำที่มีความหมายเหมือนกัน แต่เมื่อผู้แปลวิเคราะห์ภาษาต้นฉบับในระดับที่ลึกซึ้งขึ้น พบว่า ประโยคต้นฉบับในภาษาไทยนั้นสื่อความหมายในเชิงการแสดงเหตุและผล (kausal) ดังนั้น คำว่า vor Zorn จึงมีความหมายที่ถูกต้องในการถ่ายทอดไปสู่ภาษาปลายทาง และเหมาะสมกว่าคำว่า zornig ซึ่งเป็นคำที่สื่อความหมายในเชิงวิธีการ (modal)  และ 3) บุพบทวลี vor Zorn มีบทบาททั้งในเชิงวากยสัมพันธ์และเชิงความหมาย  โดยสามารถทําหน้าที่เป็นวลีหรือสํานวน (Idiomatische Wendungen) ได้ด้วย เมื่อวิเคราะห์ในเชิงความหมาย (semantisch)  จากข้อเท็จจริงนี้ สามารถวิเคราะห์ต่อยอดไปอีกได้ว่า การใช้วลีหรือสำนวน ในงานแปล ย่อมแสดงให้เห็นถึงรูปแบบลีลาการใช้ภาษา (Stil) ของผู้แปล ในการเลือกใช้วลีหรือสำนวนภาษาที่เหมาะสม ในการถายทอดอารมณ์ความรู้สึกที่ถูกแฝงไว้ในภาษาต้นฉบับ