จำปาสัก : พลวัตวัฒนธรรมพุทธศาสนากับการปะทะปฏิสัมพันธ์ทางชาติพันธุ์ (พุทธทศวรรษ 2250-2450); Champasak: The Dynamic Culture of Buddhism and Ethnic Interaction (BC Decade 2250-2450)

Abstract

          บทความนี้ต้องการอภิปรายการขยายเข้ามาของวัฒนธรรมพุทธศาสนาแบบลาวล้านช้างในนครจำปาสักจนก่อรูปเป็นรัฐพุทธศาสนา (พุทธทศวรรษ 2250-2450) อันส่งผลต่อการครอบงำความเชื่อและวัฒนธรรมของชนพื้นเมือง (ข่า) ตลอดถึงสร้างการปะทะปฏิสัมพันธ์ระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์  ในด้านหนึ่งยังผลให้เกิดลำดับชั้นโครงสร้างวัฒนธรรมลาว-ข่า ตามตัวแบบของอารยธรรม-อนารยธรรม โดยที่วัฒนธรรมพุทธศาสนา (ลาว) เป็นวัฒนธรรมครอบงำปรับเปลี่ยนชนพื้นเมือง แต่ในบริบทของอาณานิคม วัฒนธรรมพุทธศาสนาผสมผสานความเชื่อท้องถิ่นได้ถูกใช้เป็นพลังต่อต้านการถูกกดขี่จากอาณานิคมสยามและฝรั่งเศส พร้อมกับเป็นกลไกในการช่วงชิงวัฒนธรรมในการสร้างความชอบธรรมทางการปกครองด้วย อันสะท้อนให้เห็นว่า วัฒนธรรมพุทธศาสนาเถรวาทท้องถิ่น (ลาว) มีลักษณะพลวัตทั้งการครอบงำทางการเมืองและสร้างการปะทะสังสรรค์ทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ในเวลาเดียวกัน

                                                                                          Abstract
         This article aimed to discuss the expansion of the influence of Lao Buddhist culture in Champasak formed a Buddhist state (decade 2250-2450). It has affected to dominate indigenous (Kha) belief and culture and has created the interaction between ethnic groups. On one side, it results in the hierarchy of cultural structure between Lao-Kha according to savage-civilization system. On the other Side, in the colonial power, Buddhism culture, combined with local beliefs, has been used as a strategy for creating local power to resist the press and integration into the colonail system. These have reflected that local Theravada Buddhism culture (Laos) has a dynamic appearance for both dominance and creating cultural interaction in ethnic groups at the same time.