ความมั่นคงด้านอาหารของประเทศไทย : การวิเคราะห์นโยบาย ผลกระทบ และแนวโน้มในอนาคต
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ ได้แก่ 1) การวิเคราะห์นโยบายและมาตรการของไทยและต่างประเทศที่ส่งผลต่อความมั่นคงด้านอาหารของไทย 2) การศึกษาการเคลื่อนไหวของภาคประชาชนในประเด็นการต่อสู้เกี่ยวกับความมั่นคงด้านอาหาร 3) การวิเคราะห์ภาพอนาคตของประเด็นความมั่นคงด้านอาหารในมิตินโยบายของรัฐ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพแบบการวิจัยเชิงนโยบาย ประกอบด้วยการวิจัยเอกสาร การสนทนากลุ่มเฉพาะ และการสร้างฉากทัศน์
ผลการวิจัยพบว่า 1) นโยบายและมาตรการของไทยและต่างประเทศที่ส่งผลต่อความมั่นคงด้านอาหารเกี่ยวโยงกับพัฒนาการด้านแนวคิดสิทธิด้านอาหาร อธิปไตยด้านอาหาร และความมั่นคง
ด้านอาหารระดับโลก กรอบเศรษฐกิจระหว่างประเทศและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและความหลากหลายทางชีวภาพ นโยบายความมั่นคงด้านอาหารของไทยได้รับอิทธิพลจากพัฒนาการระดับโลก โดยรัฐนำมาใช้เป็นแนวนโยบายความมั่นคงด้านอาหาร ซึ่งประกอบด้วยนโยบายและแผนอย่างน้อย 12 นโยบาย/แผน จึงเกิดความซับซ้อนและปัญหาหลายมิติ 2) ภาคประชาสังคมมีบทบาทในการดำเนินการว่าด้วยความมั่นคงด้านอาหาร 3 ลักษณะ ได้แก่ การวิพากษ์ การเสนอทางเลือกในการพัฒนา และการขับเคลื่อนการพัฒนา โดยบทบาทของภาคประชาสังคมเชื่อมโยงกับภาคส่วนต่างๆ ซึ่งส่งผลต่อนโยบายและผลการดำเนินการของภาคประชาสังคม และ 3) ฉากทัศน์อนาคตว่าด้วยความมั่นคงด้านอาหารมี 4 ฉากทัศน์ โดยฉากทัศน์ที่ 3 มีความเป็นไปได้สูงสุด ทั้งนี้ ผู้วิจัยเสนอแนวทางปรับปรุงนโยบายและประสิทธิภาพการดำเนินการของภาคประชาสังคมในด้านความมั่นคงทางอาหาร
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
เกรียงศักดิ์ แสงจันทร์. (2563). ผลสัมฤทธิ์ของการนำนโยบายการบริหารและการพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้ พ.ศ. 2555-2557 ไปสู่การปฏิบัติ. วารสารการเมือง การบริหาร และกฎหมาย, 12(3), 195-223.
พระมหาบุญเลิศ ช่วยธานี, พระมหาประกาศิต ฐิติปสิทธิกร, พระปลัดประพจน์ อยู่สำราญ และ อาภากร ปัญโญ. (2566). รูปแบบการเพิ่มศักยภาพในการทำการเกษตรตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงผ่านการออกแบบกระบวนการที่ไม่ต้องทิ้งการทำการเกษตรแบบเดิมและมีการจัดการพื้นที่ของเกษตรกรชาวไร่อ้อยและไร่มันสำปะหลังอำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์. วารสารวิจัยวิชาการ, 6(3), 1-13.
FAO. (1983). World Food Security: A Reappraisal of the Concepts and Approaches. Director General’s Report. Rome: FAO.
FAO. (1984). Agriculture Series: Food and Agriculture Organization of the United Nations. Rome: FAO.
FAO. (1996, November 3). World Food Summit: Rome Declaration on World Food Security and World Food Summit Plan of Action. https://www.fao.org/4/w3613e/w3613e00.htm
FAO. (2002). Chapter 2 Food Security: Concepts and Measurement. In Trade and Food Security: Conceptualizing the Linkages Expert Consultation. Rome: FAO.
FAO, IFAD, UNICEF, WFP & WHO. (2022). The State of Food Security and Nutrition in the World 2022. Repurposing Food and Agricultural Policies to Make Healthy Diets More Affordable. Rome: FAO.
Lindgren, K. A., & Lang, T. (2022). Understanding the Policy Discourse within the Formulation of the 2013 Indian National Food Security Act. Food Security, 14(5), 1159-1173.
Martínez-Torres, M. E., & Rosset, P. M. (2010). La Vía Campesina: the Birth and Evolution
of a Transnational Social Movement, Journal of Peasant Studies, 37(1):149-175.
DOI:10.1080/03066150903498804.
Patel, R. (2009). Food Sovereignty. Journal of Peasant Studies, 36(3), 663-706.
https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/03066150903143079
Sen, A. (1981). Poverty and Famines. Oxford: Clarendon Press.
United Nations. (1975). Report of the World Food Conference. Rome 5-16 November
New York: United Nations.
Van Dijk, M., Gramberger, M., Laborde, D., Mandryk, M., Lindsay, S., Stehfest, E., Valin,
H., & Faradsch, K. (2020). Stakeholder-Designed Scenarios for Global Food
Security Assessments. Global Food Security, 24(1), 100352. https://doi.org/
1016/j.gfs.2020.100352
VíaCampesina. (1996, November 11-17). The Right to Produce and Access to Land.
https://viacampesina.org/en/wp-content/uploads/sites/2/2021/11/1996-Rom-
en.pdf
World Bank. (1986). Poverty and Hunger: Issues and Options for Food Security in
Developing Countries. Washington DC.: World Bank.