การศึกษาคุณภาพชีวิตและอัตลักษณ์ของชุมชนตำบลสามเรือน อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

บทคัดย่อ

                การวิจัยเรื่อง นี้มีวัตถุประสงค์การวิจัย เพื่อศึกษาบริบทของชุมชนตำบลสามเรือน อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ใช้รูปแบบการวิจัยเป็นการศึกษาวิจัยภาคสนามผสานรูปแบบการวิจัยทั้งการวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) และการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยใช้เทคนิคการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research: PAR)  เพื่อศึกษาบริบทของชุมชน ผู้วิจัยได้กำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในครั้งนี้ มีหน่วยเป็นครัวเรือนซึ่งมีจำนวนทั้งสิ้น 5,776 ครัวเรือน จากการเทียบจากตารางจะอยู่ในช่วงของประชากรระหว่าง 5,000 ถึง 6,000 หน่วย ก็จะได้จำนวนของกลุ่มตัวอย่างในครั้งนี้เท่ากับ 375 ครัวเรือน ที่ระดับความเชื่อมั่นที่ร้อยละ 95 ซึ่งผู้ให้ข้อมูลในการศึกษาครั้งนี้ มาจากจำนวนของประชากรทั้งหมดที่อาศัยอยู่ในตำบลสามเรือน จำนวนทั้งสิ้น 5,776 ครัวเรือน ผู้วิจัยได้จำนวนกลุ่มตัวอย่างที่ใช้  ในครั้งนี้จำนวน 375 ครัวเรือน การวิจัยนี้ดำเนินการระหว่างเดือน กุมภาพันธ์ 2558 ถึง เดือน มกราคม 2559

                 ผลการวิจัย พบว่า บริบทของชุมชนตำบลสามเรือนเป็นแบบ “ชุมชนเมืองผสมผสานกับชุมชนชนบท” คือ มีทั้ง “ชุมชนเมือง” ที่เป็นที่อยู่อาศัยของแรงงานที่มีทำงานในเขตอุตสาหกรรม เช่น หอพัก ห้องเช่า และหมู่บ้านจัดสรร ซึ่งประชากรส่วนใหญ่จะเป็นประชากรแฝง โดยส่วนใหญ่จะไม่ค่อยมีส่วนร่วมกับกิจกรรมของชุมชน เนื่องจากต้องทำงานในนิคมอุตสาหกรรมตลอดทั้งวัน และ “ชุมชนชนบท” ที่มีความสัมพันธ์ทางสังคมเป็นแบบกันเอง เนื่องจากเป็นเครือญาติกันเกือบทั้งหมด ไม่มีความแตกต่างทางชนชั้น มีการรวมตัวกันอย่างเหนียวแน่น ประชากรส่วนใหญ่เป็นเกษตรกร มีอาชีพทำนาข้าวเป็นอาชีพหลัก ปัญหาของชุมชนที่มี เช่น ปัญหายาเสพติด ปัญหาเศรษฐกิจ และปัญหาสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะมลพิษทางน้ำ เนื่องจากพื้นที่ในตำบลสามเรือนมีลำคลองไหลผ่าน (คลองโพธิ์) และมีกิจกรรมที่หลากหลายที่ต้องอาศัยลำคลองดังกล่าว