พัฒนาการของกฎหมายและศาลของไทย ตั้งแต่ พ.ศ. 2475 ถึงปัจจุบัน

บทคัดย่อ

       บทความนี้เพื่อให้ทราบพัฒนาการของกฎหมายและศาลหลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ถึงปัจจุบัน (2562) เนื่องจากก่อนเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ประเทศไทยไม่มีองค์กรบัญญัติกฎหมายโดยตรงการบัญญัติกฎหมายเกิดจากพระมหากษัตริย์ที่จะตั้งคณะกรรมการขึ้นมาจัดทำขึ้น ระบบศาล เรียกว่า “ศาลยุติธรรม” อยู่ในสังกัดกระทรวงยุติธรรมและศาลทหารสังกัดกระทรวงกลาโหม

       หลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 เกิดองค์กรในการบัญญัติกฎหมาย คือ รัฐสภาและกฎหมายที่ผ่านความเห็นชอบของรัฐสภา เรียกว่า “พระราชบัญญัติ” และกฎหมายที่เกิดจากการใช้อำนาจของคณะรัฐมนตรีในเวลาจำเป็นเร่งด่วนแต่จะต้องได้รับความเห็นชอบจากรัฐสภาอีกครั้ง จึงจะใช้ต่อไปได้ เรียกว่า “พระราชกำหนด” ในระบบของศาลยังคงมี 2 ศาล คือ ศาลยุติธรรมและศาลทหาร แต่หลังจากประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 ได้เกิดศาลขึ้นมาใหม่อีก 2 ศาล คือ ศาลรัฐธรรมนูญและศาลปกครอง และเกิดชื่อกฎหมายใหม่ขึ้นมาอีกชื่อหนึ่ง คือ “พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ” และ ประกาศหรือคำสั่งของคณะทหารที่ยึดอำนาจในการปกครองได้ ศาลฎีกาวินิจฉัยให้เป็นกฎหมายด้วย

       ดังนั้น ปัจจุบันกฎหมายจึงอยู่ในชื่อพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ พระราชบัญญัติ พระราชกำหนด และประกาศหรือคำสั่งของคณะทหารที่ยึดอำนาจปกครองได้ส่วนพระบรมราชโองการ กฎมณเฑียรบาล เป็นพระราชอำนาจของพระมหากษัตริย์โดยตรง ส่วนศาลมี 4 ศาล คือ ศาลรัฐธรรมนูญ ศาลปกครอง ศาลยุติธรรม และศาลทหาร