ยุทธศาสตร์การใช้สื่อออนไลน์อย่างมีจริยธรรม สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
สืบเนื่องจากปัจจุบันการใช้สื่อออนไลน์มีอย่างแพร่หลายในสังคมยุคสื่อออนไลน์ ซึ่งขณะนี้สื่อออนไลน์มีความรุนแรงขึ้นมากกว่าสมัยก่อน ทำให้มีผลกระทบเป็นความบอบช้ำทั้งทางร่างกาย และจิตใจของผู้ที่ตกเป็นเหยื่อของการใช้สื่อออนไลน์ อันส่งผลกระทบทั้งโดยตรงและโดยอ้อมต่อคนในสังคม และครอบครัว และเป็นที่ยอมรับกันว่าปัญหาสื่อออนไลน์เกิดขึ้นพร้อมกับความเปลี่ยนแปลงของสังคม โดยปัจจุบันปัญหาการใช้สื่อออนไลน์ในทางที่ผิดนั้น จะส่งผลต่อการดำเนินชีวิตของคนในสังคมเป็นอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นการ กิน เดิน นั่ง และนอน หรือในบริบทต่าง ๆ เหล่านี้จะทำให้เกิดปัญหาที่ไม่คาดคิด ดังนั้น สมควรที่จะมีการศึกษาเกี่ยวกับการใช้สื่อออนไลน์อย่างมีจริยธรรมสำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น เพื่อให้ความรู้แก่เด็กและเยาวชนในการใช้งานสื่อออนไลน์ อย่างถูกวิธี เพื่อให้เด็กและเยาวชน คนในสังคมได้ใช้งานสื่อออนไลน์ได้อย่างมีคุณภาพ เพื่อให้เกิดประโยชน์ในด้านการศึกษา ค้นคว้าหาข้อมูลข่าวสารต่าง ๆ อย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพปัญหาการใช้สื่อออนไลน์ ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น 2) พัฒนายุทธศาสตร์การใช้สื่อออนไลน์อย่างมีจริยธรรม สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น 3) พัฒนาชุดฝึกอบรมการใช้สื่อออนไลน์อย่างมีจริยธรรม สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น 4) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ด้านความรู้ ก่อนและหลังการฝึกอบรมโดยใช้ชุดฝึกอบรม การใช้สื่อออนไลน์อย่างมีจริยธรรมสำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น 5) วัดจริยธรรมของนักเรียนในการใช้สื่อออนไลน์อย่างมีจริยธรรม ประกอบด้วยขั้นตอน 5 ขั้นตอนตามวัตถุประสงค์ของการวิจัย กุล่มผู้ให้ข้อมูลเบื้องต้นในการวิเคราะห์สภาพปัญหาการใช้สื่อออนไลน์และพัฒนายุทธศาสตร์การใช้สื่อออนไลน์ เป็นกลุ่มผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการใช้สื่อออนไลน์ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ได้แก่ ผู้อำนวยการโรงเรียน, ครูผู้สอนคอมพิวเตอร์, ผู้ปกครอง, ศึกษานิเทศก์ โดยการตอบแบบสอบถาม และจัดสนทนากลุ่ม (Focus Group) กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ชั้น ม.1 ห้อง 1 โรงเรียนห้วยทรายประชาสรรค์ ปีการศึกษา 2561 จำนวน 23 คน
ผลการวิจัย สภาพปัญหาการใช้สื่อออนไลน์ ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น พบว่า คือ นักเรียน ขาดจริยธรรมที่ดีในการใช้สื่อออนไลน์ นักเรียนขาดความรู้ที่ถูกต้องในการใช้สื่อออนไลน์ และ นักเรียนใช้เวลาส่วนมากในการใช้สื่อออนไลน์ ทำให้ไม่สนใจการเรียนเท่าที่ควร การพัฒนายุทธศาสตร์การใช้สื่อออนไลน์อย่างมีจริยธรรมสำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ประกอบด้วยยุทธศาสตร์ 4 ด้าน คือ 1) การเสริมสร้างความตระหนัก และความเข้าใจเกี่ยวกับสื่อออนไลน์ 2) การพัฒนาความรู้เกี่ยวกับสื่อออนไลน์ 3) การพัฒนาทักษะการใช้สื่อออนไลน์อย่างสร้างสรรค์ และ 4) การสร้างภูมิคุ้มกันในการใช้สื่อออนไลน์ การสร้างชุดฝึกอบรมการใช้สื่อออนไลน์อย่างมีจริยธรรมสำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ทั้ง 4 ยุทธศาสตร์ ประกอบด้วย คู่มือสำหรับวิทยากร และ คู่มือสำหรับผู้เข้ารับการอบรม อย่างละจำนวน 4 เรื่อง ได้แก่ 1) รู้จักสื่อออนไลน์ 2) ประโยชน์และโทษเกี่ยวกับสื่อออนไลน์ 3) การใช้สื่อออนไลน์อย่างสร้างสรรค์ 4) ภัยและการป้องกันภัยในการใช้สื่อออนไลน์ กลุ่มตัวอย่าง ที่ได้รับการฝึกอบรม ด้วยชุดฝึกอบรมเรื่อง การใช้สื่อออนไลน์อย่างมีจริยธรรม สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น มีคะแนนเฉลี่ยด้านความรู้ หลังเข้ารับการฝึกอบรมสูงกว่าก่อนการฝึกอบรม ผู้เข้ารับการฝึกอบรมมีการปฏิบัติตามจริยธรรมการใช้สื่อออนไลน์ 4 ด้าน ได้แก่ 1) ความเป็นส่วนตัว (Information Privacy) ความถูกต้อง (Information Accuracy) 3) ความเป็นเจ้าของ (Information Property) 4) การเข้าถึงข้อมูล (Data Accessibility) อยู่ในระดับมาก
ข้อค้นพบที่สำคัญจากการวิจัยนี้ คือ ยุทธศาสตร์การใช้สื่อออนไลน์อย่างมีจริยธรรมสำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ประกอบด้วยยุทธศาสตร์ 4 ขั้นตอน คือ 1) การเสริมสร้างความตระหนัก และความเข้าใจเกี่ยวกับสื่อออนไลน์ 2) การพัฒนาความรู้เกี่ยวกับสื่อออนไลน์ 3) การพัฒนาทักษะการใช้สื่อออนไลน์อย่างสร้างสรรค์ 4) การสร้างภูมิคุ้มกันในการใช้สื่อออนไลน์ และการประเมินจริยธรรมในการใช้สื่อออนไลน์ 4 ด้าน ได้แก่ 1) ความเป็นส่วนตัว (Information Privacy) 2) ความถูกต้อง (Information Accuracy) 3) ความเป็นเจ้าของ (Information Property) 4) การเข้าถึงข้อมูล (Data Accessibility)
Article Details
เอกสารอ้างอิง
จักรพงศ์ เปรมจิตต์. (2554). จริยธรรมการใช้งานอินเตอร์เน็ตของกลุ่มนักเรียนมัธยมศึกษา โรงเรียนสวนกุหลาบ
วิทยาลัยรังสิต. การค้นคว้าอิสระ ปริญญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต วิชาเอกระบบสารสนเทศ
คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี.
จิรพล ระวังการ. (2555). การพัฒนาชุดฝึกอบรมแบบผสมผสาน เรื่อง การบริการของอาสาสมัครองค์การพิพิธภัณฑ์ วิทยาศาสตร์แห่งชาติ. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีและสื่อสาร
การศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี.
เจตน์สฤษฎิ์ สังขพันธ์ และคณะ. (2555). ผลกระทบการใช้โปรแกรมการสนทนาออนไลน์ในการดำเนินชีวิต
ของนักศึกษามหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. บทความวิจัย เสนอในการประชุมหาดใหญ่วิชาการ ครั้งที่ 4
เรื่อง “การวิจัยเพื่อพัฒนา สังคมไทย. 168 - 178.
ชัยยงค์ พรหมวงศ์. (2556). การทดสอบประสิทธิภาพสื่อหรือชุดการสอน. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์ วิจัย, 5 (1), 7-20.
นันทวัฒน์ ภัทรกรนันท์. (2555). การพัฒนาชุดฝึกอบรมโดยใช้กระบวนการเรียนรู้จากประสบการณ์เพื่อเสริมสร้าง
จิตสาธารณะสำหรับอาสายุวกาชาด. ปริญญานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต สาขาการศึกษาผู้ใหญ่
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
บุบผา เมฆศรีทองคำ และดนุลดา จามจุรี. (2554). การศึกษาการรู้เท่าทันสื่อ: วิถีทางในการสร้างพลังการรู้เท่าทันสื่อ. วารสารนักบริหาร, 31(2) : 63-69.
วิไลภรณ์ จิรวัฒนเศรษฐ์. (2559). เด็กยุคดิจิทัลภายใต้สังคมแห่งสื่อออนไลน์และการเรียนรู้ทางสังคม. JOURNAL
OF EDUCATIONFUTUROLOGY. 1(1): 1-10.
สถาบันสุขภาพเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์. (2558). จิตเวชศิริราช DMS 5. ภาควิชาจิตเวชศาสตร์คณะแพทยศาสตร์
ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.
สรัลชนา พึ่งฉิม. (2554). การศึกษาจริยธรรมในการใช้คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศของนักศึกษาระดับ ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) วิทยาลัยอาชีวศึกษาขอนแก่น. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตร์ อุตสาหกรรมมหาบัณฑิต สาขาวิชาคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ.
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี.
สำนักงานส่งเสริมสังคมแห่งการเรียนรู้และคุณภาพเยาวชน (สสค.). (2556). 1 วันในชีวิตเด็กไทย. ค้นเมื่อ มิถุนายน 3, 2561,
จาก https://www.thaihealth.or.th/Content/16380-ผลสำรวจ%201%20วันในชีวิตเด็กไทย.html.
ศันสนีย์ สังสรรค์อนันต์. (2559). การพัฒนาชุดฝึกอบรม เรื่อง สื่อสังคมออนไลน์เพื่อการเรียนการสอนสำหรับ พนักงานครูในสังกัดเทศบาลนครสวรรค์. สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
อาชิรญาน์สุทัศน์ และ ธีรพล เป็กเยียน. (2558). การใช้สังคมออนไลน์ที่มีผลต่อนักศึกษา ปริญญาตรี. วารสารวิชาการ,
(18), 9-13.
อุลิชษา ครุฑะเสน. (2556). แนวทางการพัฒนากระบวนการเรียนรู้เท่าทันสื่อของแกนนำเยาวชน. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal, 6 (3), 276-285.
Griffiths, M. (1996). Computer game playing in children and adolescents. London: National Children Bureau.
Meek, Elija Bruce. (1972). Learning Package Versus Conventional Method of International.
Disordered Children, 33 (2), 4295 – A.
Tobin, J. (1998). An American Otaku. in J. Sefiton-Green (ed.), Digital Diversions: Youth Culture in
the age of multimedia. London: UCL Press.
Young, K. S. (1998). Internet addiction: the emergence of a new clinical disorder. CyberPsychology &
Behavior, 1(1), 237-244.
Vivas, David A. (1985, September). The Design And Evalution of a Course in “Thinking Operations” for
First Graders in Venezuela. Dissertation Abstracts International, 46 (3), 603–A.
Wilson, Cynthia Louise. (1996, Auguse). An Analysis of a Direct Instruction Program in Teaching Word Problem-Solving to Learning Disabled Students. issertation Abstracts Internation,
(2), 416.
