ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชายแดนนอกจากจะเป็นการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างประเทศแล้วยังเป็นการจรรโลงวัฒนธรรมอันดีงามของมนุษยชาติด้วย ซึ่งจังหวัดประจวบคีรีขันธ์มีทุนทางวัฒนธรรมสูงมากและมีพื้นที่ติดต่อกับสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาที่มีประวัติศาสตร์เชื่อมโยงกันมาแต่สมัยโบราณ สมควรที่จะมียุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชายแดนที่เชื่อมโยงกันในเชิงนโยบาย
ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพปัจจุบันและปัญหาอุปสรรคการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ 2) สร้างยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ชายแดน ไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ 3) สร้างคู่มือการใช้ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ชายแดน ไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ 4) ประเมินผลการใช้ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงนโยบาย (Policy Research) ประกอบด้วยขั้นตอน 4 ขั้นตอนตามวัตถุประสงค์ของการวิจัย กลุ่มผู้ให้ข้อมูลเป็นกลุ่มผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในพื้นที่ โดยการเลือกแบบเจาะจง ประกอบด้วย ผู้แทนจากภาครัฐ ภาคเอกชน ผู้นำชุมชนในท้องถิ่น นักวิชาการ และนักท่องเที่ยว ทั้งชาวไทยและชาวเมียนมา โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก จำนวน 40 คน ประชุมสนทนากลุ่ม จำนวน 18 คน ประชุมอิงผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 18 คน ทำการวิเคราะห์ผล เชิงเนื้อหา สร้างยุทธศาสตร์การพัฒนาด้วยเทคนิค SWOT Analysis และ TOWS Matrix
ผลการศึกษาสภาพปัจจุบันของการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ พบว่า บริเวณชายแดนทั้งสองประเทศมีแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมด้านศาสนา ประวัติศาสตร์ วิถีชีวิตที่มีเอกลักษณ์ และค่าครองชีพไม่สูงนัก โดยจังหวัดประจวบคีรีขันธ์มีสิ่งอำนวยความสะดวกและที่พักสำหรับนักท่องเที่ยวอย่างเพียงพอ ส่วนปัญหาสำคัญ คือ การขาดแคลนมัคคุเทศก์ที่มีความรู้ด้านประวัติศาสตร์ของแหล่งท่องเที่ยวและทักษะการสื่อสารภาษาเมียนมาและภาษาอังกฤษ ชุมชนและบุคลากรด้านการท่องเที่ยวทั้งชายแดนไทยและเมียนมาไม่เห็นความสำคัญของการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม และพบว่าการคมนาคมเข้าถึงแหล่งท่องเที่ยวด้านชายแดนเมียนมา ความมั่นคงชายแดน และข้อจำกัดของระยะเวลาในการพำนักค้างคืนเป็นอุปสรรคที่สำคัญ ส่วนโอกาสในการพัฒนา คือ การเปิดด่านสิงขรเป็นจุดผ่านแดนถาวร แผนยุทธศาสตร์การพัฒนาของจังหวัด และนโยบายการส่งเสริมให้ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางเชื่อมต่อการท่องเที่ยวระหว่างประเทศ
ผลการสร้างยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ประกอบด้วยยุทธศาสตร์ 6 ด้าน คือ 1) การจัดการความรู้แหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ 2) การพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ 3) การพัฒนาบุคลากรด้านการท่องเที่ยวชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ 4) การจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ 5) การสร้างความคงอยู่ของวัฒนธรรมชุมชนชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และ 6) การเสริมสร้างความมั่นคงชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
ผลการสร้างคู่มือการใช้ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ทั้ง 6 ยุทธศาสตร์ ประกอบด้วยกลยุทธ์ 35 กลยุทธ์ แนวทางการดำเนินงาน 41 แนวทาง และผลลัพธ์ความสำเร็จที่ต้องการ 42 ประการ
ผลการประเมินการใช้ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ผู้เชี่ยวชาญทั้ง 18 ท่าน เห็นด้วย ยืนยัน และรับรองยุทธศาสตร์ทั้ง 6 ยุทธศาสตร์ กลยุทธ์ทั้ง 35 กลยุทธ์ แนวทางการดำเนินงานทั้ง 41 แนวทาง และผลลัพธ์ความสำเร็จที่ต้องการทั้ง 42 ประการ
ข้อค้นพบที่สำคัญจากการวิจัยนี้ คือ ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายและคู่มือการใช้ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เรื่องเล่า “มูด่อง สิงขรเก่า ตะนาวศรี มะริด : สายสัมพันธ์ไทย-เมียนมา” ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์การจัดการความรู้ และแนวทางการเสริมสร้างความมั่นคงชายแดนในการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
Article Details
เอกสารอ้างอิง
1/2015. (มกราคม-มีนาคม) : 64-71.
คณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ. (2560). แผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2560 –
2564). กรุงเทพฯ : สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.
เชิญ ไกรนรา. (2555). การศึกษาการพัฒนาและการบริหารจัดการเขตเศรษฐกิจพิเศษชายแดนในต่างประเทศ.
กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, สำนักพัฒนาเศรษฐกิจและ
สังคมภาคกลาง.
ดรุณี คำนวณตา และสุชีพ พิริยสมิทธิ์. (2557). ความร่วมมือในการจัดการท่องเที่ยวในจังหวัดแม่ฮ่องสอน.
วารสารวิชาการ คณะบริหารธุรกิจ, 9 (2), 162.
ทักษิณ ปิลวาสน์ และคณะ. (2556). ยุทธศาสตร์การส่งเสริมอุตสาหกรรมท่องเที่ยวเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนในเขต
สามเหลี่ยมอันดามัน (ภูเก็ต พังงา กระบี่). วารสารวิชาการ คณะบริหารธุรกิจ, 8, 120-123.
นงลักษณ์ จันทาภากุล และนรินทร์ สังข์รักษา. (2556). การศึกษาศักยภาพในการท่องเที่ยววัฒนธรรมบ้านหัวเขาจีน
จังหวัดราชบุรี. วารสารวิทยบริการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 24 (2), 143.
นุชนารถ รัตนสุวงศ์ชัย. (2554). กลยุทธ์การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม. วารสารมนุษยศาสตร์, 18 (1), 12.
พัชรินทร์ โตรักตระกูล (2553). รายงานการวิจัยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย. E Library เรื่อง ก๋กมินตั๋ง
พลัดถิ่นในประเทศไทย ลมหายใจสุดท้ายที่ยังรอวันกลับบ้าน. ค้นเมื่อ มีนาคม 9, 2561,
จาก https://www. elibrary.trf.or.th.
ฟ้อน เปรมพันธ์ และคณะ. (2558). ถอดบทเรียนสะพานมอญเชิงพหุคุณค่า. กาญจนบุรี : สำนักศิลปะและ
วัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี.
ภัทรวดี โอฬารวัตร. (2556). การศึกษาผลกระทบทางเศรษฐกิจชายแดนไทย-พม่า กรณีศึกษา : ด่านสิงขร
ตำบลคลองวาฬ อำเภอเมือง จังหวัดประจวบคีรีขันธ์. วารสารสหวิทยาการ, 10 (2), 9-31.
มาโนช พรหมปัญโญ และคณะ. (2556). แนวทางการเตรียมความพร้อมการท่องเที่ยวเชิงพุทธของจังหวัด
อุบลราชธานีเพื่อรองรับการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน. วารสารการบริการและการท่องเที่ยวไทย, 8, 36-47.
วรภพ วงศ์รอด. (2557). “แนวทางการจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมแบบมีส่วนร่วมของชุมชนวัฒนธรรมในพื้นที่
จังหวัดนครสวรรค์”. วารสารวิชาการและวิจัยสังคมศาสตร์, 9 (26), 13-28.
วลัยพร รัตนเศรษฐ. (2560). โครงการศึกษาวิจัยข้อเสนอแนวทางในการส่งเสริมและพัฒนาด่านสิงขร ด้านการค้า
การลงทุนและการท่องเที่ยว จังหวัดประจวบคีรีขันธ์. วารสารราชพฤกษ์, 5 (2), 78.
วลัยพร รัตนเศรษฐ และพิพัฒน์ ไทยอารี. (2560). การเตรียมความพร้อมของจังหวัดประจวบคีรีขันธ์เพื่อพัฒนา
เศรษฐกิจบริเวณชายแดนด่านสิงขรและมูด่อง. สุทธิปริทัศน์, 31 (100), 72-85.
วิชาญ ทรายอ่อน. (2558). การพัฒนาการท่องเที่ยวเพื่อเตรียมความพร้อมรองรับ AEC : การท่องเที่ยวแบบ
ยั่งยืน. กรุงเทพฯ : สำนักวิชาการ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฏร.
ศูนย์ปฏิบัติการร่วมกลุ่มจังหวัดภาคกลางตอนล่าง 2 และจังหวัดราชบุรี. (2557). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง
การศึกษารูปแบบการค้าและการท่องเที่ยวชายแดนระหว่างไทยกับสาธารณรัฐแหงสหภาพเมียนมาร์.
กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาธนบุรี.
สำนักงานจังหวัดประจวบคีรีขันธ์. (2559). แผนพัฒนาจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ (พ.ศ. 2561-2564).
ประจวบคีรีขันธ์ : กลุ่มงานยุทธศาสตร์และข้อมูลเพื่อการพัฒนาจังหวัดประจวบคีรีขันธ์.
สำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหม. (2558). กรอบความเห็นร่วมปฏิรูปประเทศไทยด้านเศรษฐกิจ. กรุงเทพฯ : สภาปฏิรูปแห่งชาติ.
หญิงฤดี ภูมิศิริรัตนา. (2562). ยุทธศาสตร์ทุนคนไทย. เอกสารประกอบการเรียนหลักสูตรจิตอาสา 904 หลักสูตร
พื้นฐาน. กรุงเทพฯ : กองบัญชาการทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์.
อภิญญา เงินดี. (2554). การศึกษาความเชื่อ ประเพณีและพิธีกรรมของพระพุทธศาสนาในฐานะทุนทางสังคม-
วัฒนธรรมเพื่อการพัฒนาชุมชนชายแดนไทย-พม่า สองฝั่งแม่น้ำเมย. วิทยานิพนธ์หลักสูตรปรัชญา
ดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาวัฒนธรรมศาสตร์, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
Boucas, Nikolaos. (2008). Cultural Tourism, Young People and destination Perception: A Case Study of
Delphi, Greece. A Thesis for the Degree of Doctor of Philosophy in Management Studies
Breugel,VanLiedewij. (2013). Community-based tourism: Local Participation and Perceived
Impacts A Comparative Study Between Two-Communities in Thailand. As part of the
Research Master Social and Cultural Science Faculty of Social Sciences Radboud
University Nijmegen, Netherlands.
Isaac, Rami. (2008). Understanding the Behaviour of Cultural Tourists Towards a Classification
Of Dutch Cultural Tourists. International Higher Education Breda., Netherlands.
Greg., Richards. (2018). Cultural Tourism : A review of recent research and trends. Journal of
Hospitality and Tourism Management, 36, 12-21.
Peng Ponna. (2009). Community-Based Tourism Development in Sihanoukville, Cambodia. A Thesis
Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Business
Administration in Hospitality and Tourism Management (International Program)
Prince of Songkla University.
การสัมภาษณ์
วีระ ศรีวัฒนตระกูล. นายกสมาคมส่งเสริมพัฒนาการค้าการลงทุน ประจวบ-มะริด. (2560, มีนาคม 1). สัมภาษณ์.
สมเกียรติ เอ่าจิมิด. ผู้ประสานงานบ้านพี่เมืองน้องจังหวัดประจวบฯ-จังหวัดมะริด. (2560, มีนาคม 1). สัมภาษณ์.
สุวิทย์ พุกกะเวส. นายอำเภอเมืองประจวบคีรีขันธ์. (2560, ธันวาคม 1). สัมภาษณ์.
Sar Lwin. ผู้ใหญ่บ้านหมู่บ้านมูด่อง. (2560, มีนาคม 1). สัมภาษณ์.
U Hiwan Moe. รองผู้อำนวยการสำนักงานการโรงแรมและการท่องเที่ยว จังหวัดเกาะสอง. (2560, มีนาคม 2). สัมภาษณ์.
U Than Soc Win. ประธานสภาวัฒนธรรมอำเภอตะนาวศรี. (2560, มีนาคม 2). สัมภาษณ์.
