การพัฒนาการบริหารระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ตามหลักภาวนา 4 ในโรงเรียนขยายโอกาส เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยนาท

Main Article Content

กันตภณ อ่อนพุทธ
พระมหาอุดร อุตฺตโร
พระครูศรีสุธรรมนิวิฐ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพการบริหารระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน 2) เพื่อเปรียบเทียบความคิดเห็นของผู้บริหารและครูที่มีต่อการบริหารระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยจำแนกตามปัจเจกส่วนบุคคล 3) เพื่อเสนอแนวทางการพัฒนาการบริหารระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ตามหลักภาวนา 4 ในโรงเรียนขยายโอกาส เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยนาท การวิจัยนี้เป็นวิจัยแบบผสมวิธี โดยวิธีวิจัยเชิงปริมาณทำการเก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามกลุ่มตัวอย่างที่เป็นผู้บริหารสถานศึกษาและครู จำนวน 244 คน มีเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามแบบมาตราส่วนและประมาณค่าได้ค่าความเชื่อมั่นที่ 0.90 ทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพื้นฐาน คือ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่าที (t-test) และ F-test ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพทำเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 9 รูป/คน โดยใช้เครื่องมือวิจัยแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง ทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการการวิเคราะห์เนื้อหา


ผลการวิจัยพบว่า 1) ผู้บริหารสถานศึกษาและครูมีความคิดเห็นต่อสภาพการบริหารระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ในโรงเรียนขยายโอกาส เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยนาท  โดยรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายด้านพบว่า ด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ ด้านการคัดกรองนักเรียน รองลงมา ด้านการส่งต่อนักเรียน ค่าเฉลี่ยต่ำสุด คือ ด้านการป้องกันและแก้ไขปัญหา 2) ผู้บริหารสถานศึกษาและครูที่มีระดับการศึกษาต่างกัน มีความคิดเห็นต่อการบริหารระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยพิจารณารายด้าน พบว่า ไม่แตกต่างกัน จึงปฏิเสธสมมติฐานการวิจัย ตำแหน่งปัจจุบันต่างกัน พบว่า ด้านการคัดกรองนักเรียนและด้านการป้องกันและแก้ไขปัญหา และประสบการณ์การทำงานต่างกัน ด้านการส่งต่อนักเรียน แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 3) แนวทางการพัฒนาการบริหารระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ตามหลักภาวนา 4 ในโรงเรียนขยายโอกาส เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยนาท ได้แก่ (1) ควรมีการเตรียมกระบวนการสัมภาษณ์อย่างเหมาะสมและเป็นระบบ ดำเนินการด้วยความซื่อสัตย์ สุจริตและให้เกียรตินักเรียน ใช้ใจฟังอย่างตั้งใจ มีความเมตตา และสร้างบรรยากาศที่อบอุ่นพร้อมวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้อย่างมีเหตุผลเพื่อนำไปวางแผนการช่วยเหลือที่ตรงจุดเพื่อให้นักเรียนได้รับการส่งเสริมด้านการเรียนอย่างแท้จริง (2) ควรมีการดำเนินงานที่ชัดเจน มีขั้นตอนที่ตรวจสอบได้ ยึดมั่นในความถูกต้อง ยุติธรรม และมีจริยธรรมในการประเมินใช้ความเข้าใจและเมตตาในการสื่อสารกับนักเรียนและวิเคราะห์ข้อมูลการคัดกรองอย่างรอบคอบเพื่อปรับปรุงแนวทางให้เหมาะสมและทันต่อสถานการณ์เพื่อให้การคัดกรองมีประสิทธิภาพและครอบคลุมนักเรียนทุกกลุ่ม (3) ควรดำเนินการติดตามด้วยความสม่ำเสมอและมีระบบที่ชัดเจน ยึดหลักความรับผิดชอบ โปร่งใสและมีคุณธรรมใส่ใจและให้กำลังใจนักเรียนอย่างจริงใจ พร้อมใช้ข้อมูลวิเคราะห์เพื่อปรับแผนพัฒนาให้เหมาะสมกับศักยภาพของแต่ละคนเพื่อให้นักเรียนได้รับการดูแลและพัฒนาอย่างเต็มศักยภาพ (4) ควรดำเนินการประเมินอย่างต่อเนื่องและตรวจสอบได้ ยึดหลักความถูกต้อง เที่ยงธรรม และมีจริยธรรมในการประเมินใช้ใจเข้าถึง เข้าใจสถานการณ์และความรู้สึกของนักเรียนอย่างแท้จริงและนำผลการประเมินมาวิเคราะห์ ปรับปรุงแนวทางให้สอดคล้องกับปัญหาอย่างมีเหตุผลและเป็นระบบเพื่อให้การดูแลช่วยเหลือมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น (5) ควรจัดให้มีขั้นตอนการดำเนินงานที่เป็นรูปธรรมและสามารถปฏิบัติได้จริง ดำเนินการด้วยความซื่อสัตย์ โปร่งใส และยุติธรรม มีใจเปิดรับ
ฟังนักเรียนด้วยความเข้าใจ และร่วมมือกับทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องใช้ข้อมูล วิเคราะห์ปัญหา และวางแผนการส่งต่ออย่างเป็นระบบและมีเหตุผลเพื่อให้นักเรียนได้รับการช่วยเหลืออย่างต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
อ่อนพุทธ ก. ., อุตฺตโร พ. ., & พระครูศรีสุธรรมนิวิฐ. (2025). การพัฒนาการบริหารระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ตามหลักภาวนา 4 ในโรงเรียนขยายโอกาส เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยนาท. วารสารบวรสหการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์, 6(2), 322–338. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JOB_EHS/article/view/289895
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กมลวรรณ หยวกทอง. (2560). ปัญหาการดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาส สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานนทบุรี เขต 1. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยบูรพา.

คมสันต์ ทะลายรมย์ (2560). ปัญหาและแนวทางแก้ปัญหาการดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โรงเรียนมัธยมศึกษาในอำเภอเขาคิชฌกูฏ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 17วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยบูรพา.

ชัยพล อนุสุวรรณ. (2560) แนวทางการดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนตามหลักพรหมวิหาร 4 ในโรงเรียนขยายโอโอกาส สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอ่างทอง.วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ณัฐพรรณ แสงน้ำผึ้ง. (2562). แนวทางการดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนในโรงเรียนขยาย โอกาส สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 2. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์.

ธนากร จันทพันธุ์, สิน งามประโคน และลำพอง กลมกูล. (2566). การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนในสถานศึกษา. วารสารบวรสหการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์, 4(1), 77–87.

นิสรา สิมพรักษ์. (2560). สภาพการดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนของโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาในเขตอำเภอเมือง จังหวัดระยอง. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยบูรพา.

นุจรี เมฆพิทักษ์. (2560).แนวทางการพัฒนาการดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้นตามหลักไตรสิกขา ในโรงเรียนขยายโอกาส สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 1. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พงศ์ทัศ วนิชานันท์.(2567). การศึกษาพื้นฐานในยุคโควิด-19:จะเปิด-ปิดโรงเรียนอย่างไร?. แหล่งที่มา https://shorturl.asia/UsH7C แหล่งที่มา 9 เมษายน 2567.

สมพร เล็กจินดา. (2561). การจัดการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนที่ส่งผลต่อการดำเนินงานการป้องกัน และแก้ไขปัญหายาเสพติดในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 9. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยนาท. (2566). แผนปฏิบัติการประจำปีงบประมาณ 2566. ชัยนาท: สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยนาท.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2547). แนวทางการดําเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนในสถานศึกษา. กรุงเทพมหานคร: องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์.

สุภัสสร สุริยะ. (2562).การดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนของโรงเรียนขยายโอกาส สังกัด กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยสยาม.

อดิศร ก้อนคำ. (2563). การเพิ่มประสิทธิผลโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาด้วยการพัฒนาบุคลากรด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ. วารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 7(2), 305.

อัจฉราภรณ์ ปรางโท้. (2561). แนวทางการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนในโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยนาท. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์.

Cronbach, Lee J. (1971). Essentials of psychological testing. 4 th ed. New York: Harper & Row.

Krejcie, R. V. and Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610.

Likert, Rensis. (1967). The Method of Constructing and Attitude Scale in Reading in Attitude Theory and Measurement. New York: Wiley & Son.