การบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศตามหลักอิทธิบาท 4 ในศตวรรษที่ 21

Main Article Content

สุภัสสรา วันทมาตย์
ลำพอง กลมกูล
พระมหาญาณวัฒน์ ฐิตวฑฺฒโน

บทคัดย่อ

บทความวิชาการฉบับบนี้เป็นเรื่องการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศตามหลักอิทธิบาท 4 ในศตวรรษที่ 21 เป็นการบริหารสถานศึกษาโดยใช้กระบวนการและหลักการบริหารสู่ความเป็นเลิศ ประกอบด้วย 5 ขั้นตอนดังนี้ 1) การวางแผน 2) การจัดองค์การ 3) การบังคับบัญชาสั่งการ 4) การประสานงาน และ 5) การควบคุม ในการบริหารสถานศึกษาให้เป็นเลิศได้นั้น ผู้บริหารต้องมีทักษะและมีคุณลักษะที่สอดคล้องกับศตวรรษที่ 21 ส่วนในด้านครูสอนจะต้องมีคุณลักษณะและมีการปรับเปลี่ยนบทบาทหน้าที่ของตนเองให้แตกต่างจากเดิมไปสู่บทบาทของครูผู้สอนในศตวรรษที่ 21 นอกจากนี้จะต้องพัฒนาด้านผู้เรียน ให้มีคุณภาพตามทักษะของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 คือทักษะ 3R8C และสิ่งสำคัญคือผู้บริหารสถานศึกษา ครูผู้สอน และผู้เรียน ต้องนำหลักพุทธธรรม คือหลักอิทธิบาท 4 ประกอบด้วย ฉันทะคือความพอใจ วิริยะคือความเพียรพยายาม จิตตะคือมีจิตใจมุ่งมั่น ฝักใฝ่ และวิมังสาคือไตร่ตรอง พิจารณาใคร่ควรอย่างรอบครอบ นำมาใช้ในการบริหารสถานศึกษา การสอน และการเรียน จะทำให้ประสบความสำเร็จและส่งผลให้สถานศึกษาก้าวสู่ความเป็นเลิศในทีสุด

Article Details

บท
บทความวิชาการ

References

กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 – 2579. แหล่งที่มา https://www.moe.go.th/แผนการศึกษาแหล่งชาติ-พ-ศ-2560/ สืบค้นเมื่อ 23 ธ.ค. 2566.

ฉัตรชัย หวังมีจงมี. (2560). สมรรถนะครูไทยในศตวรรษที่ 21 ปรับการเรียนเปลี่ยนสมรรถนะ. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตร์มหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยศรีนครินทร์วิโรฒ.

ช่วงโชติ พันธุเวช. (2551). แม่แบบการจัดการศึกษาเชิงคุณภาพ SIPPO Model. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์สื่อและสิ่งพิมพ์แก้วเจ้าจอมมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.

ชาติ แจ่มนุช. (2545). สอนอย่างไรให้คิดเป็น. กรุงเทพมหานคร: เลี่ยงเชียง.

ถนอมพร เลาหจรัสแสง. (2557). ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 เพื่อการพัฒนาอาจารย์ของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่. เชียงใหม่: สำนักบริการเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ธงชัยสันติวงษ์. (2539). องค์การและการบริหาร. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพมหานคร: ไทยพัฒนาพานิช.

ธันยพร พรมการ. (2559). คุณลักษณะครูในศตวรรษที่ 21 ในโรงเรียนที่มีนักเรียนข้ามวัฒนธรรมเชียงราย.วารสารงานวิจัยกาสะลองคา มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย. 11(2). 95.

พระโฆษิต โฆสิตธมฺโม. (2565). การประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาท 4 เพื่อการบริหารองค์กรสู่ความสำเร็จ. วารสารธรรมวัตร. 3(1). 39-47.

พระธรรมโกศาจารย์ (พุทธทาสภิกขุ). (2549). การงานที่เป็นสุข. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ธรรมสภา.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2549). การเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน. พิมพ์ครั้งที่ 8. กรุงเทพมหานคร: สุขภาพใจ.

พระมหาณรงค์ศักดิ์ ฐิตญาโณ. (2546). พระอภิธรรมปิฎก 1. กรุงเทพมหานคร :โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ภูษิต ปุลันรัมย์ และคณะ.(2561). การบริหารเวลา การบริหารชีวิตตามวิถีพุทธในศตวรรษที่ 21. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์. 18(2). 295-304.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ว.วชิรเมธี. (2551). คนสำราญงานสำเร็จ. พิมพ์ครั้งที่ 14. กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์.

สมหมาย อ่ำดอนกลอย. (2556). บทบาทผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม. 7(1). 1-7.

อานนท์ ศักดิ์วรวิชญ์. (2560). คุณลักษณะของคนไทย 4.0 ที่ต้องปฏิรูปจะช่วยให้ Thailand 4.0 เป็นความจริง. แหล่งที่มา http://www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID=9600000002086 สืบค้นเมื่อ 24 ธ.ค. 2566.

George Couros. (2010). The 21st Century Principal. From http://connectedprincipals.com/archives/1663. Retrieved December 21, 2023.

Griffin, Ricky W. (2013). Management Principles and Practices. 11th ed. Canada: Nelson Education.

Kharbach, M. (2015). The 20 digital skills every 21st century teacher should have. From http://www.educatorstechnology.com/2012/06/33-digital-skills-every-21stcentury.html Retrieved December 24, 2023.

March, T. (2012). 21st Century teaching skills. From http://tommarch.com/strategies/skills-checklist/ Retrieved December 24, 2023.

Martin, J. (2010). The meaning of the 21st century. Bangkok, Inc.

Saavedra, A. R. & Opfer, V. D. (2012). Teaching and learning 21st century skills: Lessons. The learning science. Asia Society Partnership for Global Learning: RAND Corporation.

Simmon, C. (n.d.). Teacher skills for the 21st century. From http://www.ehow.com/list_6593189_teacher-skills-21st-century.html Retrieved December 24, 2023.

Thailand Development Research Institute. (2013). Basic Education Reform Preparation of Strategic the responsibility. From https://tdri.or.th/wp-content/uploads/2014/06/wb103.pdf Retrieved December 24, 2023.