รถแห่: สื่อการแสดงพื้นบ้านในการสืบทอดประเพณีประดิษฐ์ของกลุ่มวัยรุ่นอีสาน

บทคัดย่อ

รถแห่เป็นสื่อพื้นบ้านที่เป็นการแสดงดนตรีที่มีความทันสมัยที่ได้รับความนิยมในกลุ่มวัยรุ่นอีสาน มักใช้ประกอบประเพณีพิธีกรรมต่าง ๆ โดยเฉพาะงานบวชในภาคอีสาน งานวิจัยเชิงคุณภาพนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์และความเชื่อมโยงรถแห่กับวัฒนธรรมอีสานและวัยรุ่น และการสืบทอดของรถแห่ผ่านการประดิษฐ์ประเพณีที่มีกลุ่มวัยรุ่นอีสานเข้ามามีส่วนร่วม โดยเก็บข้อมูลจากการวิเคราะห์เอกสาร การสังเกตการณ์ภาคสนาม และการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก ผลการศึกษาพบว่า รถแห่เกิดขึ้นจากการประดิษฐ์ประเพณีของกลุ่มผู้มีต้นทุนทางเศรษฐกิจที่เป็นคนอีสาน บริบทสังคมอีสานใหม่ที่พัฒนาขึ้นทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม เป็นปัจจัยส่งเสริมให้วัยรุ่นอีสานมีต้นทุนความรู้และต้นทุนทางเศรษฐกิจซึ่งเป็นอำนาจที่ทำให้สามารถเข้ามามีส่วนร่วมในการประดิษฐ์ประเพณีได้รถแห่จึงมีการแสดงที่ทันสมัยตอบสนองรสนิยมวัยรุ่นอีสาน ทั้งนี้รถแห่สามารถสืบทอดคุณลักษณะที่เกี่ยวข้องกับพิธีศักดิ์สิทธิ์และบทบาทหน้าที่ของสื่อพื้นบ้านที่สร้างผลประโยชน์ให้คนในชุมชนไว้ได้  รถแห่จึงเป็นประเพณีประดิษฐ์สร้างผลประโยชน์เชิงพาณิชย์ให้กับผู้ประกอบการรถแห่ และเป็นพื้นที่สร้างความสนุกสนาน ปลดปล่อยทางอารมณ์โดยเฉพาะเรื่องเพศให้กับกลุ่มวัยรุ่นและยังช่วยพัฒนาทักษะด้านการแสดงเกี่ยวกับดนตรีให้กลุ่มวัยรุ่นอีกด้วย รถแห่จึงเป็นประเพณีประดิษฐ์ที่ “คนที่มีส่วนร่วมทุกฝ่ายได้ผลประโยชน์”