On Louis Althusser’s Ideology and Structure A Survey of Writings in Thai and a Proposal for a Re-reading
Main Article Content
Abstract
Louis Althusser (1918-1990), one of the most eminent French Marxist philosophers, received scant attention from Thai Marxists, let alone Thai academia in general. When he did – Thai academics began publishing on his thoughts in the late 1970s – time had changed and structuralism fell out of fashion in the West. The most well-known thesis of his in Thailand, and probably worldwide, arguably remains Ideology and Ideological State Apparatuses (ISA). Meanwhile, his complex thinking in other significant texts has largely been ignored, and only a sprinkle of Thai texts on these exists. This research article attempts to fill in this lacuna, beginning with a survey of the state of knowledge about Althusser in Thailand. It finds that Thai scholarship tends to emphasize his considerations on “ideology” while that on his reflections on “structure,” which appear in many of his major works, such as For Marx (1965) and Reading Capital (1968), is few and far between. His influence on this and other issues has had a profound impact, to the point where some have called it an "Althusserian revolution." Rereading his works, especially through the interpretations of such later Marxists as Slavoj Žižek and Fredric Jameson, will help us understand Althusser more comprehensively and will help expand and enrich the frameworks for understanding Thai history and society, particularly those based on Marxism.
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กฤษดา เกิดดี. (2565). การวิเคราะห์วัตถุประสงค์ เหตุผล และวิธีการปิดกั้นการสื่อสารในประกาศ คำสั่ง และ
ข้อกำหนดที่เกี่ยวข้องกับสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ในประเทศไทย. วารสารนิเทศศาสตรปริทัศน์, 26(1). 189–200.
กันต์ แสงทอง. (2561). วัดกับรัฐ: กรณีศึกษาโครงการความร่วมมือระหว่างวัดพระธรรมกายและกระทรวง ศึกษาธิการในโครงการเด็กดี V-STAR [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย].
กาญจนา แก้วเทพ และสมสุข หินวิมาน. (2560). สายธารแห่งนักคิดทฤษฎีเศรษฐศาสตร์การเมืองกับ
สื่อสารศึกษา. ภาพพิมพ์.
กาญจนา แก้วเทพ และนิคม ชัยขุนพล. (2555). คู่มือสื่อใหม่ศึกษา. โครงการเมธีวิจัยอาวุโส ฝ่ายวิชาการ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
กาญจนา แก้วเทพ. (2544). ศาสตร์แห่งสื่อและวัฒนธรรมศึกษา. เอดิสันเพรสโปรดักส์.
กาญจนา แก้วเทพ. (2541). การศึกษาสื่อมวลชนด้วยทฤษฎีวิพากษ์ (Critical theory): แนวคิดและตัวอย่างงานวิจัย. ภาพพิมพ์.
กาญจนา แก้วเทพ. (2529). จิตสำนึกจากพิธีกรรม ความเชื่อและศักยภาพท้องถิ่น. วารสารเศรษฐศาสตร์การเมือง, 5(3-4). 175-187.
กาญจนา แก้วเทพ. (2527). จิตสำนึกชาวนา: ทฤษฎีและแนวการวิเคราะห์แบบเศรษฐศาสตร์การเมือง. สมาคมสังคมศาสตร์แห่งประเทศไทย.
กาญจนา แก้วเทพ. (2525). บทวิเคราะห์ “ความกลัวในสังคมไทย” ด้วยทฤษฎีจิตวิทยา จิตวิเคราะห์ และสังคมวิทยามาร์กซิสม์. วารสารเศรษฐศาสตร์การเมือง, 2(2). 28-50.
เก่งกิจ กิติเรียงลาภ. (2563). ว่าด้วยเวลาอนาคต: วิพากษ์ประวัติศาสตร์ที่เป็นเส้นตรงและข้อถกเถียงระหว่าง
Kojève กับ Althusser. มนุษยศาสตร์สาร, 21(2). 9-28.
เจษฎาพัญ ทองศรีนุช. (2560). มาร์กซิสม์และทฤษฎีวิพากษ์: การครอบงำ การผลิตซ้ำ และการปลุกจิตสำนึก
ทางชนชั้นในมิติทางอำนาจนำ. วารสารด้านการบริหารรัฐกิจและการเมือง, 6(2). 36–56.
ไชยันต์ รัชชกูล. (2524). รัฐตามความหมายของทฤษฎีแนวความคิดแบบมาร์กซ์. รัฐศาสตร์สาร, 7(3). 82-92.
ณัฐกมล ไชยสุวรรณ. (2559). สื่อมวลชนกับการสร้างความชอบธรรมของคณะราษฎร: กรณีศึกษาวันชาติ 24 มิถุนายน พ.ศ.2482-พ.ศ.2503 [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์].
ดุษฎี นิลดำ, ศุภกร ไกรษร, จักรกฤษณ์ กลิ่นเพ็ชร, และณัฐนันท์ เจริญวงษา. (2562). อุดมการณ์ในภาพยนตร์ เรื่อง ‘ฉลาดเกมส์โกง.’ วารสารเทคโนโลยีสื่อสารมวลชน มทร.พระนคร, 4(1). 68–75.
ธเนศ วงศ์ยานนาวา. (2541). “ผีของมาร์กซ์” และ “ผีในมาร์กซ์” ข้อวิจารณ์ประวัติศาสตร์นิยมของพ็อพเพอร์
และอัลธุสแซร์. รัฐศาสตร์สาร, 20(2). 1-55.
ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ. (2519). ปรัชญาประวัติศาสตร์ของลัทธิมาร์กซ์. วารสารธรรมศาสตร์, 6(2). 83-100.
ธิกานต์ ศรีนารา. (2555). ความคิดทางการเมืองของ “ปัญญาชนฝ่ายค้าน” ภายหลังการตกต่ำของกระแสความคิดสังคมนิยมในประเทศไทย พ.ศ. 2524 – 2534. วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
ธีรนงค์ สกุลศรี, กนกวรรณ ธราวรรณ, และคมกฤช ตะเพียนทอง. (2560). พันธนาการข้ามยุค: อุดมการณ์เพศดิ้น (ไม่เคย) ได้. Asian Journal of Arts and Culture, 17(2). 91–108.
บัณฑิต ทิพย์เดช, เปรมวิทย์ วิวัฒนเศรษฐ์, และเอื้อมพร ทิพย์เดช. (2562). ภาษากับอุดมการณ์ทางเศรษฐกิจ:
กรณีศึกษาเรื่องสั้นของชาติ กอบจิตติ. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา, 7(1). 138–50.
เบ็ญจมาภรณ์ สุธิราวุธ และอนุชา ทีรคานนท์. (2563). อัตลักษณ์ไทเลยในการสื่อสารการท่องเที่ยวเขตพื้นที่
พิเศษเพื่อการท่องเที่ยว จังหวัดเลย. วารสารนิเทศศาสตร์ธุรกิจบัณฑิตย์, 14(1). 200–232.
ระดม พบประเสริฐ. (2549). ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมการกินอาหารไทย [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย].
ศุภรดา เฟื่องฟู. (2561). เวลา พื้นที่ การดำรงอยู่อย่างหลากหลายในโครงสร้างของหลุยส์ อัลธูแซร์”. วารสาร
สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย, 1(2). 103-119.
สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล. (2549). รวมคำบรรยาย ประวัติศาสตร์ภูมิปัญญาขบวนการลัทธิมาร์กซ. เอกสารถอดคำ
บรรยายที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ในช่วงราว พ.ศ. 2547-2549 โดยปราการ กลิ่นฟุ้ง.
สมสุข หินวิมาน. (2534). วิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทยกับการสร้างความชอบธรรมของรัฐ: วิเคราะห์
รายการข่าวภาคถ่ายทอด [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย].
สมเกียรติ วันทะนะ. (2524). สังคมศาสตร์วิภาษวิธี. วลี.
สุนทร คำยอด และสมพงศ์ วิทยศักดิ์พันธุ์. (2559). ‘อุดมการณ์ล้านนานิยม’ ในวรรณกรรมของนักเขียน
ภาคเหนือ. Journal of Liberal Arts, Maejo University, 4(2). 52-61.
สุพรรณษา ภักตรนิกร. (2556). ‘อำนาจ’ ของประภัสสร เสวิกุล: การถ่ายทอดอุดมการณ์ทางการเมืองและ
ชาติพันธุ์. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 13(2). 102-16.
เสกสรรค์ ประเสริฐกุล. (2527). อุดมการ: อาวุธปฏิวัติหรือเครื่องมือการกดขี่. จุลสารไทยคดีศึกษา, 1(2). 68-
อัลธูแซร์, หลุยส์. (2529). อุดมการและกลไกทางอุดมการของรัฐ (กาญจนา แก้วเทพ, แปล). สถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
แอนเดอร์สัน, เบเนดิกท์. (2557). ชุมชนจินตกรรม: บทสะท้อนว่าด้วยกำเนิดและการแพร่ขยายของชาตินิยม.
มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.
Althusser, L. (1970). Ideology and Ideological State Apparatuses. Marxist Internet Archives.
https://www.marxists.org/reference/archive/althusser/1970/ideology.htm
Althusser, L. (1965). For Marx. Marxist Internet Archives.
https://www.marxists.org/reference/archive/althusser/1965/index.htm
Althusser, L. (1962). Contradiction and Overdetermination. Marxist Internet Archives.
https://www.marxists.org/reference/archive/althusser/1962/overdetermination.htm
Althusser, L. and Balibar, É. (1968). Reading Capital. Marxist Internet Archives.
https://www.marxists.org/reference/archive/althusser/1968/reading-capital/index.htm
Eagleton, T. (2012). Ideology and its Vicissitudes in Western Marxism. In S. Žižek (ed.),
Mapping Ideology (pp. 179-226). Verso.
Holasut, Maytawee. (2014). ‘As Beautiful as You Are Told’: A Critique on the Ideology of
Natural Beauty in ‘The Body Project’ Exhibition. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์,
(1). 52–67.
Jameson, F. (2002). The Political Unconscious. Routledge.
Pfeifer, G. (2015). The New Materialism: Althusser, Badiou, and Žižek. Routledge.
Sotiris, P. (2017). Althusser and Poulantzas: Hegemony and the State. Materialismo Storico: Rivista Di Filosofia, Storia E Scienze Umane, 2(1), 115–163.
Žižek, S. (2012). Mapping Ideology. Verso.
Žižek, S. (2008). The Sublime Object of Ideology. Verso.